Bölme işlemi, dört temel işlemden biridir ve doğru şekilde yapabilmek için çarpma işlemine hakim olmak gerekir. Bölünebilme kurallarını öğrenerek, bir sayının başka bir sayıya kalansız bölünüp bölünmediğini veya kalanın ne olduğunu işlem yapmadan anlayabilirsiniz. Bu derste, 2, 3, 4, 5, 6, 9 ve 10 sayılarına bölünebilme kurallarını öğreneceğiz.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Kalansız Bölme Nedir?
Bir doğal sayı, bir sayma sayısına bölündüğünde kalan “0” ise, bu işleme kalansız bölme denir. Eğer kalan sıfırdan farklıysa, kalanlı bölme yapılmış olur.
Bölünebilme Kuralları
1) 2 ile Bölünebilme Kuralı
- Bir sayının birler basamağındaki rakam 0, 2, 4, 6 veya 8 ise, bu sayı 2 ile kalansız bölünür.
- Örnekler:
- 330 (Son rakam 0 → 2’ye bölünür)
- 154 (Son rakam 4 → 2’ye bölünür)
- 987 (Son rakam 7 → 2’ye bölünmez)
2) 3 ile Bölünebilme Kuralı
- Bir sayının rakamları toplamı, 3 veya 3’ün katı ise bu sayı 3 ile kalansız bölünür.
- Örnekler:
- 5076 → 5 + 0 + 7 + 6 = 18 (18, 3’ün katıdır → Bölünür)
- 3512 → 3 + 5 + 1 + 2 = 11 (11, 3’ün katı değil → Bölünmez)
- Not: Kalanı bulmak için rakamlar toplamını 3’e bölebilirsiniz.
3) 4 ile Bölünebilme Kuralı
- Bir sayının son iki basamağı 00 veya 4’ün katı ise, bu sayı 4 ile kalansız bölünür.
- Örnekler:
- 6400 (Son iki rakam 00 → 4’e bölünür)
- 6412 (12 ÷ 4 = 3 → Bölünür)
- 6418 (18 ÷ 4 = 4,5 → Bölünmez)
4) 5 ile Bölünebilme Kuralı
- Bir sayının birler basamağı 0 veya 5 ise, bu sayı 5 ile kalansız bölünür.
- Örnekler:
- 7800 (Son rakam 0 → 5’e bölünür)
- 9765 (Son rakam 5 → 5’e bölünür)
- 9763 (Son rakam 3 → 5’e bölünmez)
5) 6 ile Bölünebilme Kuralı
- Bir sayı hem 2 hem de 3 ile kalansız bölünüyorsa, 6 ile de bölünür.
- Örnek:
- 7434 →
- Son rakam 4 (2’ye bölünür)
- Rakamlar toplamı: 7 + 4 + 3 + 4 = 18 (3’e bölünür)
- O halde 7434, 6’ya bölünür.
- 7434 →
6) 9 ile Bölünebilme Kuralı
- Bir sayının rakamları toplamı, 9 veya 9’un katı ise, bu sayı 9 ile kalansız bölünür.
- Örnekler:
- 7443 → 7 + 4 + 4 + 3 = 18 (18, 9’un katıdır → Bölünür)
- 8766 → 8 + 7 + 6 + 6 = 27 (27, 9’un katıdır → Bölünür)
- 1234 → 1 + 2 + 3 + 4 = 10 (10, 9’un katı değil → Bölünmez)
7) 10 ile Bölünebilme Kuralı
- Bir sayının birler basamağı 0 ise, bu sayı 10 ile kalansız bölünür.
- Örnekler:
- 9840 (Son rakam 0 → 10’a bölünür)
- 5960 (Son rakam 0 → 10’a bölünür)
- 5965 (Son rakam 5 → 10’a bölünmez)
Özet Tablo
Sayı | Bölünebilme Kuralı |
2 | Son rakam çift (0, 2, 4, 6, 8) |
3 | Rakamlar toplamı 3’ün katı |
4 | Son iki rakam 00 veya 4’ün katı |
5 | Son rakam 0 veya 5 |
6 | Hem 2 hem de 3’e bölünmeli |
9 | Rakamlar toplamı 9’un katı |
10 | Son rakam 0 |
Bu kuralları öğrenerek, bölme işlemlerini daha hızlı ve kolay yapabilirsiniz!