Sosyal bilgiler dersi bu öğrenme alanında öğrencilerin Türkiye Cumhuriyetimin temel niteliklerini özetleyebilmeleri, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin yönetim yapısını çözümleyebilmeleri, ülkemizde demokrasinin geçmişten günümüze gelişimini demokrasinin temel ilkeleri açısından yorumlayabilmeleri, demokrasinin uygulama sürecinde karşılaşılan sorunları özetleyebilmelerine yönelik bilgi ve beceriler kazanmaları amaçlanmaktadır.
Türkiye Fen Liseleri Taban Puanları için sayfamızı takip ediniz.
7. Sınıf Sosyal Bilgiler
4. ÖĞRENME ALANI: YAŞAYAN DEMOKRASİMİZ
Öğretme-Öğrenme Uygulamaları
SB.7.4.1
T.C. Anayasa’nın II. maddesi incelenerek öğrencilerden Türkiye Cumhuriyeti’nin temel niteliklerini belirlemeleri ve bir liste oluşturmaları istenir (OB1, OB6). Bireysel olarak oluşturulan listeler diğer öğrencilerle kartopu tekniği kullanılarak paylaşılır (SDB2.2). Verilen yazılı ve görsel kaynaklardan temel nitelikler ve uygulama örneklerini incelemeleri (OB1, OB4), bu niteliklerin günlük yaşama yansımalarına ilişkin çözümlemeler yaparak örnekler vermeleri istenir.
Cumhuriyetin nitelikleri ve ilişkili ifadeler öğrencilerle belirlenerek anlam çözümleme tablosu oluşturulur. Bu süreçte öğrencilerin cumhuriyetin temel niteliklerini “demokratik devlet, laik devlet, sosyal devlet, hukuk devleti” olarak sınıflandırmaları sağlanır (OB6).
Sınıf dört gruba ayrılır ve her bir gruba “Katıldığınız bir toplantıda ülkenizin demokratik bir devlet olduğuna yönelik kanıtlar sunmanız bekleniyor. Kanıtlarınız neler olur?” sorusu yöneltilerek öğrencilerden kendi ifadeleri ile (E3.3) Türkiye Cumhuriyeti’nin temel niteliklerini Atatürk milliyetçiliğine bağlı, demokratik, laik, sosyal, hukuk devleti kavramları ile açıklamaları istenir (SDB3.3).
Ayrıca öğrencilerden bu nitelikler çerçevesinde toplumsal hayatı cumhuriyetin ilanından önce ve cumhuriyetin ilanından sonra şeklinde karşılaştırarak cumhuriyetin temel niteliklerinin insan hak ve özgürlükleri açısından önemini yorumlamaları istenir. Cumhuriyetin temel niteliklerini yorumlamaya dönük metin yazma etkinliği yapılır (E3.11, OB6). Öğrenci ürünleri kontrol listesi, gözlem formu ve anekdot kaydı gibi tekniklerle değerlendirilebilir.
SB.7.4.2
Öğrencilerin verilen yazılı ve görsel kaynaklar üzerinde kuvvetler ayrılığı ve kuvvetler birliğini yasama, yürütme ve yargı gücü organları ve işlevlerini inceleyerek (OB1, OB4) Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin yönetim yapısını belirlemeleri sağlanır. Bu aşamada dijital kaynaklardan da konuya ilişkin bilgiler incelenebilir (OB2, OB6, E3.2).
Cumhuriyet’in ilk yıllarında, yasama ve yürütme yetkilerinin mecliste toplanmasının nedenlerine yönelik görüşler sunmaları istenir (E3.10). Günümüzde yürütme yetkisinin kullanımına ilişkin yazılı ve görsel inceleyerek (OB1, OB4) cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin özelliklerini ifade etmeleri istenir, teknolojik imkânlar dâhilinde dijital kaynaklara da başvurulabilir (OB2).
Kuvvetler ayrılığı ve kuvvetler birliği uygulamalarını karşılaştırarak avantaj ve dezavantajlarını ifade etmeleri sağlanır (E3.10). Grup çalışması yoluyla Anayasa’nın yasama, yürütme ve yargı ile ilgili bölümleri incelenerek yasama, yürütme ve yargı arasındaki ilişkiyi belirlemeleri istenir (OB1, OB6, SDB2.2). Yasama, yürütme ve yargı yetkisi ile organlarına ilişkin “Ben kimim?” ve “Nesi var?” gibi eğitsel oyunlar oynanır (E2.5). Etkinlik öz ve akran değerlendirme formları ile değerlendirilebilir.
SB.7.4.3
Öğrencilerden demokrasinin temel niteliklerinden insan haklarına saygı, özgürlük, eşitlik, seçme ve seçilme hakkı, millî egemenlik, katılım, çoğulculuk ve hukukun üstünlüğü kav-ramlarının verilen yazılı ve görsel kaynaklar üzerinden incelemeleri istenir. Ülkemizde demokrasinin gelişimine ilişkin TBMM’nin açılması, Cumhuriyet’in ilanı, 1924 Anayasası, çok partili hayata geçiş denemeleri, kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi, 1946 se-çimleri ile ilgili yazılı ve görsel kaynaklar incelenir (OB1, OB4). Öğrenciler ülkesinin tarihini araştırıp öğrenmeye teşvik edilerek vatanseverlik değerinin geliştirilmesine çalışılır (D19.2). Öğrenciler, demokrasinin temel nitelikleri ile ülkemizin demokrasi tarihi arasındaki ilişkiye dair görüşlerini, konuşma halkası tekniği ile ifade eder (SDB2.1)
Verilen kaynaklardan elde edilen bilgiler doğrultusunda öğrencilerden ülkemizin demokrasi tarihindeki önemli olaylara ilişkin tarih şeridi oluşturmaları ve bu olayların demokrasinin hangi temel ilkeleri ile ilişkili olduğunu tarih şeridinde göstermeleri istenir (OB1, OB4). Öğrencilerden demokrasinin temel nitelikleri ile ülkemizin demokrasi tarihi arasındaki ilişkiyi nesnel bir şekilde yazılı, sözlü ya da görsel olarak ifade etmeleri istenir (E3.1). Öğrenciler tarafından bu amaçla performans görevi kapsamında resim çizme, afiş, poster tasarlama ya da bir sunum oluşturma etkinliklerinden en az biri yapılmalıdır. Öğrenci ürünlerinin değerlendirilmesinde bütüncül dereceli puanlama anahtarı kullanılabilir.
SB.7.4.4
Öğrencilerden ailede, okulda, yakın çevrede gözlemledikleri demokratik olan ve olmayan davranışlar ile ilgili örnekler vermeleri istenir (E1.2). Aile içi sevgi/saygıya dayalı etkili ve iletişimin sağlayacağı yararlar, aileyi ilgilendiren kararlarda tüm aile fertlerine söz hakkı verilmesinin demokrasi açısından önemi açıklanarak aile bütünlüğü değeri vurgulanır (D2.3).
Verilen yazılı ve görsel kaynaklardan demokrasinin uygulama sürecinde karşılaşılabilecek sorunları ve nedenlerini çözümlemeleri sağlanır (OB1, OB4). Bu aşamada dijital kaynaklarda yer alan örnekler de incelenebilir (OB2). Toplumsal sorunlar incelenirken duyarlılık değeri (D5.1) üzerinde durulur (OB1). Bu süreçte 27 Mayıs 1960 ve 12 Eylül 1980 Darbeleri örnek olarak verilir.
Dünyanın farklı bölgelerinde yaşanan antidemokratik uygulamalara örnekler verilerek öğrenciler tarafından incelenmesi sağlanır. Bu süreçte adalet değeri (D1.1) üzerinde durularak her insanın temel hak ve özgürlüklere sahip olduğu, ayrımcılık yapılmaması gerektiği, hak ve özgürlüklerinden yararlanırken diğer insanların haklarının da savunulması gerektiği açıklanır. Demokrasi tarihinde geçmişten günümüze dünyanın farklı bölgelerinde yaşanan antidemokratik uygulamaları darbeler, ırkçılık, ayrımcılık, savaş, şiddet konuları kapsamında sınıflandırmaları sağlanır.
Öğrencilerden yakın çevresinde karşılaştığı demokratik uygulamalardan yola çıkarak antidemokratik uygulamaların, ülkesinde ve dünyada barış ve birlikte yaşama kültürüne etkisini yorumlamaları istenir (SDB2.3, OB6). Antidemokratik davranışları önlemek amacıyla özgün fikirler öne sürebilmeleri (E3.11) için küçük grup tartışma teknikleri uygulanır (SDB2.2). Sınıf dört gruba ayrılarak öğrenme galerisi tekniği ile demokrasinin uygulanma sürecinde karşılaşılan sorunlara ilişkin öğrenilen bilgiler panoda sergilenir. Her gruptan galeriyi inceleyerek kendi yazdıkları ile diğer grupların yazdıklarını karşılaştırmaları istenir. Süreç boyunca gözlem formu, kontrol listesi veya anektod kaydı ile değerlendirme yapılabilir.
ÖĞRENME ÇIKTILARI VE SÜREÇ BİLEŞENLERİ
SB.7.4.1. Türkiye Cumhuriyeti’nin temel niteliklerini özetleyebilme
a) Türkiye Cumhuriyeti’nin temel niteliklerini çözümler.
b) Türkiye Cumhuriyeti’nin temel niteliklerini sınıflandırır.
c) Türkiye Cumhuriyeti’nin temel niteliklerini yorumlar.
SB.7.4.2. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin yönetim yapısını çözümleyebilme
a) Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin yönetim yapısını belirler.
b) Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin yönetim yapısını oluşturan unsurlar arası ilişkileri belirler.
SB.7.4.3. Ülkemizdeki demokrasinin gelişimini, demokrasinin temel ilkeleri açısından yorumlayabilme
a) Demokrasinin temel nitelikleri ile ülkemizin demokrasi tarihi arasındaki ilişkiyi görsel/işitsel/dijital tarihî kaynaklardan inceler.
b) Demokrasinin temel nitelikleri ile ülkemizin demokrasi tarihi arasındaki ilişkiyi kendi ifadeleriyle anlamı değiştirmeyecek şekilde görsel/işitsel/dijital yollarla ifade eder.
SB.7.4.4. Demokrasinin uygulama sürecinde karşılaşılan sorunları özetleyebilme
a) Demokrasinin uygulama sürecinde karşılaşılabilecek sorunları çözümler.
b) Demokrasinin uygulama sürecinde karşılaşılabilecek sorunları sınıflandırır.
c) Demokrasinin uygulama sürecinde karşılaşılabilecek sorunları yorumlar.
İÇERİK ÇERÇEVESİ
Türkiye Cumhuriyeti’nin Nitelikleri
Türkiye Cumhuriyeti’nin Yönetim Yapısı Ülkemizde Demokrasinin Gelişimi
Demokrasinin Uygulanma Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar
Anahtar Kavramlar demokratik devlet, genel oy ilkesi, hukuk devleti, kuvvetler ayrılığı, kuvvetler birliği, laik devlet, siyasi parti, sosyal devlet, yargı, yasama, yürütme.
Millî Eğitim Bakanlığı: https://meb.gov.tr
