“Yurtta Barış, Dünyada Barış” sözü, Mustafa Kemal Atatürk’ün hem ülke içinde hem de dünyada barışı sağlama idealini ifade eder. Türkiye, tarih boyunca uluslararası iş birliğini desteklemiş ve dünya barışına katkı sağlamak için pek çok uluslararası kuruluşa üye olmuştur.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Uluslararası Kuruluşların Önemi
Uluslararası kuruluşlar, ülkeler arasında ekonomik, siyasi, kültürel ve askerî iş birliğini geliştirmek için kurulur. Bu kuruluşlar:
- Barışı korumak,
- Ekonomik ve sosyal kalkınmayı desteklemek,
- İnsan haklarını savunmak,
- Doğal afetler ve kriz durumlarında dayanışma sağlamak gibi amaçlarla çalışır.
Türkiye’nin Üye Olduğu Önemli Uluslararası Kuruluşlar
- Birleşmiş Milletler (BM) – 1945
- Kuruluş Amacı: Dünya barışını korumak, ülkeler arasında iş birliği sağlamak.
- Türkiye’nin Rolü: 1945’te kurucu üye olarak katılmıştır. BM’nin barış gücü operasyonlarına asker ve lojistik destek sağlar.
- Önemli Organlar: Genel Kurul, Güvenlik Konseyi, UNESCO, WHO.
- NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü) – 1949
- Kuruluş Amacı: Üye ülkelerin güvenliğini sağlamak, ortak savunma yapmak.
- Türkiye’nin Rolü: 1952’de üye olmuştur. Soğuk Savaş döneminde Sovyet tehdidine karşı Batı ittifakında yer almıştır.
- AGİT (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı) – 1994
- Kuruluş Amacı: Avrupa’da güvenlik, insan hakları ve demokrasiyi geliştirmek.
- Türkiye’nin Rolü: Avrupa ve Asya arasında köprü olarak katkı sağlar.
- İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) – 1969
- Kuruluş Amacı: İslam ülkeleri arasında dayanışma ve ekonomik iş birliği.
- Türkiye’nin Rolü: Filistin meselesi gibi konularda Müslüman ülkelerle ortak politika yürütür.
- Türk Konseyi (Türk Devletleri Teşkilatı) – 2009
- Kuruluş Amacı: Türkçe konuşan ülkeler arasında kültürel ve ekonomik iş birliği.
- Türkiye’nin Rolü: Azerbaycan, Kazakistan gibi ülkelerle ortak projeler yürütür.
- Avrupa Konseyi – 1949
- Kuruluş Amacı: İnsan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünü korumak.
- Önemli Organ: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM).
- Dünya Sağlık Örgütü (WHO) – 1948
- Amacı: Küresel sağlık sorunlarına çözüm üretmek (örneğin; COVID-19 aşı çalışmaları).
- FAO (Gıda ve Tarım Örgütü) – 1945
- Amacı: Açlıkla mücadele ve tarımsal kalkınmayı desteklemek.
- WFP (Dünya Gıda Programı) – 1961
- Amacı: Savaş ve afet bölgelerine gıda yardımı yapmak.
Atatürk ve Barış
- UNESCO, Atatürk’ün 100. doğum yılı olan 1981’i “Dünya Barış Yılı” ilan etmiştir.
- Atatürk, “Yurtta sulh, cihanda sulh” sözüyle iç ve dış barışın önemini vurgulamıştır.
Sonuç
Türkiye, dünya barışına katkı sağlamak için pek çok uluslararası kuruluşta aktif rol oynamaktadır. Bu kuruluşlar sayesinde ekonomik, siyasi ve kültürel iş birlikleri güçlenmekte, küresel sorunlara ortak çözümler aranmaktadır.
Özet Tablo:
| Kuruluş | Kuruluş Yılı | Amacı | Türkiye’nin Üyeliği |
| BM | 1945 | Dünya barışı ve iş birliği | 1945 (Kurucu üye) |
| NATO | 1949 | Savunma ve güvenlik iş birliği | 1952 |
| AGİT | 1994 | Avrupa güvenliği ve insan hakları | 1994 |
| İİT | 1969 | İslam ülkeleri dayanışması | 1969 |
| Türk Konseyi | 2009 | Türk devletleri arası iş birliği | 2009 |
Sınavlarda Çıkabilecek Sorular:
- NATO’nun kuruluş amacı nedir?
- Türkiye hangi uluslararası kuruluşlara üyedir?
- “Yurtta Barış, Dünyada Barış” sözü kime aittir?
Bu bilgilerle konuyu pekiştirebilir, sınavlara hazırlanabilirsiniz!
