Cumhuriyetin Temel Nitelikleri
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na göre devletimizin temel nitelikleri şunlardır:
- Demokratik Devlet
- Halkın kendi kendini yönetmesidir.
- Seçme ve seçilme hakkı tüm vatandaşlara eşit olarak tanınmıştır.
- Seçimler gizli oy, açık sayım ilkesine göre yapılır.
- Egemenlik, milletin temsilcileri (milletvekilleri) aracılığıyla kullanılır.
- Laik Devlet
- Din ve devlet işleri birbirinden ayrıdır.
- Devlet, tüm din ve inançlara eşit mesafede durur.
- Anayasa’nın 10. maddesine göre: “Herkes dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, din veya mezhep ayrımı gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.”
- Sosyal Devlet
- Vatandaşların refahını artırmak için çalışır.
- Eğitim, sağlık, sosyal güvenlik gibi hizmetleri sunar.
- Ekonomik ve sosyal eşitsizlikleri azaltmayı hedefler.
- Hukuk Devleti
- Devlet, anayasa ve yasalara bağlıdır.
- Hiç kimse kanunların üstünde değildir (Hukukun üstünlüğü).
- Anayasa Mahkemesi, yasaların anayasaya uygunluğunu denetler.
- Bağımsız yargı sayesinde adalet sağlanır.
- İnsan Haklarına Saygılı Devlet
- Temel hak ve özgürlükler anayasa ile güvence altına alınmıştır.
- Düşünce, inanç ve ifade özgürlüğü korunur.
- Atatürk Milliyetçiliğine Bağlı Devlet
- Ulusal birlik ve beraberliği önemser.
- Eşitlik ve adalet temel ilkelerdendir.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Özet Tablo
| Nitelik | Açıklama |
| Demokratik | Halkın seçimlerle yönetime katılması. |
| Laik | Din ve devlet işleri ayrıdır; herkes inancında özgürdür. |
| Sosyal Devlet | Vatandaşların refahı için eğitim, sağlık, adalet hizmetleri sunar. |
| Hukuk Devleti | Kanunlar herkes için geçerlidir; yargı bağımsızdır. |
| İnsan Hakları | Temel haklar anayasa ile korunur. |
Not: Cumhuriyetin nitelikleri, devletimizin çağdaş, adil ve özgürlükçü yapısını korumak için önemlidir.
Soru-Cevap:
Laiklik neden önemlidir?
Tüm vatandaşların inanç özgürlüğünü güvence altına alır, devlet yönetiminde din ayrımı yapılmaz.
Hukuk devleti ne demektir?
Yasaların üstün olduğu, herkesin (devlet dahil) kanunlara uymak zorunda olduğu sistemdir.
Kendini Değerlendir:
- Cumhuriyetin niteliklerinden hangisi senin için en önemli? Neden?
- Sosyal devlet anlayışı olmasaydı toplumda ne gibi sorunlar yaşanırdı?
Bu bilgileri pekiştirmek için Anayasa’nın ilk 3 maddesini inceleyebilirsin!
“Cumhuriyet, ahlâki fazilete dayanan bir idaredir.” – Mustafa Kemal Atatürk
