Sosyal bilgiler dersi bu öğrenme alanında öğrencilerin dâhil oldukları gruplarda etkili iletişimin önemine, özel gereksinimli bireylere fırsat eşitliği sunmak amacıyla yapılabilecek faaliyetlere ve Türk toplumunun millî meseleler karşısında göstermiş olduğu tutum ve davranışlarına ilişkin beceriler kazanmaları amaçlanmaktadır.
Türkiye Fen Liseleri Taban Puanları için sayfamızı takip ediniz.
7. Sınıf Sosyal Bilgiler
1. ÖĞRENME ALANI: BİRLİKTE YAŞAMAK
Öğretme-Öğrenme Uygulamaları
SB.7.1.1
Yazılı ve görsel kaynaklar (OB1, OB4) üzerinden grup içinde ya da toplumsal hayatta olumlu ve olumsuz iletişime ait örnekler öğrencilere sunulur. Süreç dijital kaynaklarla da desteklenebilir (OB2). Bu örnekler öğrencilerin dâhil olduğu gruplardan (aile ve okul), sosyal çevreden (sokak, trafik, alışveriş gibi) ya da dijital iletişim unsurları arasından seçilir. İncelenen kaynaklardaki iletişim örneklerinde dikkatlerini çeken ve merak ettikleri konular belirlenerek listelenir.
Listede yer alan konular ve etkili iletişimin önemi ile ilgili 5N1K tekniği kullanılarak sorular hazırlanır (E1.1, E3.8).
Öğrenciler tarafından kaynaklara dayanarak hazırlanan sorularla ilgili bilgiler toplanır (OB1).
Toplanan bilgiler kayıt altına alınır (OB1). Özellikle empati, sen dili, ben dili, farklılıklara saygı, etkin dinleme ve beden dili gibi kavramların üzerinde durularak saygı değerinin önemi vurgulanır (D14.1).
Daha sonra günlük hayatta ve dijital ortamlarda karşılaşılan ve etkili iletişime engel olan durumlara yönelik beyin fırtınası yapılır ve iletişim problemlerinin nedenlerini ortaya koymak amacıyla balık kılçığı tekniği kullanılır. Yapılan çalışma ile sınıf içinde arkadaşlarıyla etkili iletişimin önemine ve saygı değerine vurgu yapılır (D4.2).
Beyin fırtınası süreci gözlem formu, kontrol listesi veya anekdot kaydı ile değerlendirilebilir. İletişime engel olan durumlarda neler yapılması gerektiğine ilişkin arkası yarın tekniği ile verilen örnek olay iletişim çatışmasının başladığı yerde kesilir. Bundan sonra neler olabileceği öğrencilere sorulur (SDB2.2).
Gelen cevaplar sırasıyla tahtaya yazılarak olumlu ve olumsuz davranışlar olarak gruplanır. Söylenen davranışlara göre örnek olayın sonuçları tahmin edilir (SDB2.3). Örnek olayın devamı öğrencilere sunulur ve öğrenci tahminleri ile karşılaştırılır. Karşılaştırma sonucunda çatışmayı uzlaşmaya dönüştüren davranışlar kaydedilir (OB1, SDB3.2). İletişimde anlayışlı ve barışçıl olmanın önemi üzerinde durularak sevgi değeri vurgulanır (D15.1).
Dersin başında öğrencilerin hazırladığı sorular, elde edilen bilgilerden yola çıkılarak cevaplandırılır. Aileden, dâhil olabilecekleri gruplardan ya da sosyal hayattan seçilen ve iletişimin önemini ortaya koyan yazılı ve görsel kaynaklar (OB4) incelenerek süreçte ulaşılan bilgilerin ve sorulara verilen cevapların doğruluğu değerlendirilir (OB1). Burada konuya uygun dijital kaynaklardan da yararlanılabilir.
Öğrencilerin olumlu iletişimin önemi ile ilgili çıkarımlar yapmaları sağlanır ve öğrencilerden performans görevi olarak bu çıkarımlarla ilgili bir şiir, slogan, özlü söz ya da hikâye yazmaları, iletişimin önemine dikkat çeken bir afiş veya kamu spotu hazırlamaları istenir (E2.3, E3.3, E3.5, E3.11). Süreç sonunda oluşturulan ürünler sayesinde öğrencilerin yaratıcılığı çalışkanlık değeri kapsamında desteklenmiş olur (D3.3). Öğrenci ürünleri bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
SB.7.1.2
Öğrencilere özel gereksinimli bireylerin başarılarını ele alan yazılı (OB1) ve görsel kaynaklar (OB4) sunulur. Süreçte dijital kaynaklarda da yararlanılabilir (OB2). Kaynaklardaki özel gereksinimli bireylerin başarılarına ilişkin durumlar konuşma halkası tekniği ile tartışılır (SDB2.1, SDB2.2). Tartışma sonunda elde edilen görüşlerden yola çıkılarak özel gereksinimli bireyler için fırsat eşitliğini sürdürmenin önemi fark edilerek ortak bir yargıya varılır (E1.4, E1.5, E2.3, E3.3).
Böylece öğrencilerin kendilerini özel gereksinimli bireylerin yerine koyarak empati yapmaları yani özel gereksinimli bireylerin duygu ve düşüncelerini algılamaları sağlanır (D14). Aynı zamanda insana değer vermenin ve karşımızdaki kişi ile empati kurarak duygu ve düşüncelerine anlamaya çalışmanın önemine de vurgu yapılır (D5.2, SDB2.3).
Özel gereksinimli bireylere yönelik fırsat eşitliğini sürdürmek için yapılmış günlük hayatta karşılaşılan girişimlere ilişkin görseller (engelli rampası, kaldırımlarda hissedilebilir kılavuz yüzey, sesli ya da kabartmalı cihazlar gibi) ve devlet kurumları tarafından yapılan proje örnekleri incelenir. İncelemelerden sonra örneklerde yer alan unsurların ne olduğu ve amacı ile ilgili açık uçlu sorular yöneltilir. Bu çalışmaların özel gereksinimli bireyler için ne ifade ettiği sınıfta tartışılır. Öğrencilerden günlük hayatlarından ve çevrelerinden benzer örnekler vermeleri istenir.
Özel gereksinimli bireylere yönelik yapılan çalışmalar üzerinden fırsat eşitliğini sürdürmenin birey ve toplum açısından önemi vurgulanır. Şefkat (D9.2), anlayış, merhamet ve sevgi değerleri üzerinde durularak şefkatli ve anlayışlı (D15.1) olmanın top¬lumsal hayatta önemi vurgulanır.
Öğrencilerden bireysel ya da grup çalışması (SDB2.1, SDB2.2) yoluyla özel gereksinimli bireylere yönelik fırsat eşitliğini sürdürmek için fikir önerileri hazırlamaları istenir. Bu amaçla bireylerin ihtiyaç duyduğu farklı özel gereksinim alanları belirlenir. Bu alanlara yönelik geçmişte yapılan çalışmalar incelenir ve bu çalışmalardan yola çıkarak farklı fikirler geliştirilir. Fikir oluşturma sürecinde beyin eseri (ürünü) tekniği kullanılır. Ortaya çıkan fikirler üzerinde tüm sınıfın tartışması sağlanır (SDB2.2).
En özgün öneriler belirlenir (SDB2.3). Beyin eseri tekniğinin uygulanma süreçleri kontrol listeleri ile değerlendirilebilir. Performans görevi kapsamında dersin sonunda sosyal medya panosu veya belirlenen fikirlerin uygulamaya geçirilebilmesi için bir proje tasarısı hazırlanır (E1.4, E1.5, E2.2, E2.3, E3.3, E3.5, E3.11). Hazırlanan tasarı okul müdürlüğüne sunulur. Öğrenci ürünleri bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
SB.7.1.3
Öğrencilere Millî Mücadele, terör, darbe, afet, bilim, sanat ve spor gibi konularda yaşananlara yönelik yazılı ve görsel (OB1, OB4) kaynaklardan örnekler sunulur. Süreçte dijital kaynaklardan da yararlanılabilir (OB2). Soru cevap tekniği ile bu durumlar karşısında Türk toplumunun gösterdiği tutum ve davranışlara ilişkin tahminler yapılır ve bu tahminler listelenir (OB1). Bu çalışma ile sorumluluk değeri üzerinde durularak topluma yönelik görev bilinci oluşturulur (D16.3).
Başlangıçta verilen durumlara yönelik somut örnekleri listeler. Bu örnekler içerisinde 15 Temmuz Darbe Girişimi, Türkiye Kadın Millî Voleybol Takımı’nın dünya şampiyonluğu, Erkek Ampute Futbol Millî Takımı’nın dünya şampiyonluğu, Mete Gazoz’un okçulukta olimpiyat ve dünya şampiyonluğu, Sümeyye Boyacı’nın yüzmede dünya şampiyonluğu, uzaya giden ilk Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı Alper Gezeravcı, Millî Kalkınma Projeleri (İHA, SİHA), 6 Şubat depremi yer alabilir. Örneklerden yola çıkarak vatanseverlik ve sevgi değerleri vurgulanarak millî kimlik (D19.2) ve milletine karşı vefalı olmanın (D15.2) önemi üzerinde durulur.
Karşılaştırma tabloları oluşturularak örneklerde verilen millî meselelere yönelik Türk milletinin gösterdiği tutum ve davranışlar önce tarihsel olarak sonra da ortaya çıkardığı duy-gular bağlamında karşılaştırılır (KB2.7, OB1, SDB3.3). Millî Mücadele Dönemi’nde Türk milletinin millî birlik ve beraberlik ruhu ile 15 Temmuz Darbe girişiminde Türk milletinin millî birlik ve beraberlik ruhu karşılaştırılarak bu dönemdeki tutum ve davranışlardaki benzerlik ve farklılıklar tespit edilir. Aynı karşılaştırma süreci, ortaya çıkan duygular bağlamında da gerçekleştirilir (OB1).
Öğrencilerden yapmış oldukları karşılaştırmalardan yola çıkarak farklı millî meseleler karşısında Türk toplumunun göstermiş olduğu tutum ve davranışları yorumlamaları istenir (SDB2.3). Öğrenciler, gelecekte meydana gelebilecek olası millî meseleler ve bu meseleler karşısında Türk milletinin gösterebileceği tutum ve davranışlara yönelik tahminlerini sözel olarak ifade ederler (SDB2.1, SDB3.1).
Süreç içerisinde elde edilen bilgiler ve ortaya çıkan tahminlerden yola çıkarak Türk toplumunun millî meseleler karşısında gösterdiği tutum ve davranışların toplumsal birlikteliğe etkisi konulu panel düzenlenir (SDB2.3). Panel sonucunda performans görevi olarak öğrencilerin millî meseleler karşısında Türk milletinin gösterdiği tutum ve davranışların toplumsal birlikteliğe etkisi konulu bir kompozisyon yazmaları ve yazdıklarını sınıfta paylaşmaları sağlanır (OB1, E1.4, E1.5, E2.2, E2.3, E3.3, E3.5, E3.11). Değerlendirme amacıyla derecelendirme ölçeği kullanılabilir.
ÖĞRENME ÇIKTILARI VE SÜREÇ BİLEŞENLERİ
SB 7.1.1. Dâhil olduğu gruplarda ve sosyal hayatta etkili iletişimin önemini sorgulayabilme
a) Dâhil olduğu gruplarda ve sosyal hayatta etkili iletişimin önemi ile ilgili merak ettiği konuları tanımlar.
b) Dâhil olduğu gruplarda ve sosyal hayatta etkili iletişimin önemi ile ilgili sorular so¬rar (5N1K).
c) Dâhil olduğu gruplarda ve sosyal hayatta etkili iletişimin önemi ile ilgili bilgi toplar.
ç) Dâhil olduğu gruplarda ve sosyal hayatta etkili iletişimin önemi ile ilgili topladığı
bilgilerin doğruluğunu değerlendirir.
SB.7.1.2. Özel gereksinimli bireyler için fırsat eşitliğini sürdürmeye yönelik fikir üretebilme
a) Özel gereksinimli bireyler için fırsat eşitliğini sürdürmenin önemini fark eder.
b) Özel gereksinimli bireyler için fırsat eşitliğini sürdürmeye yönelik benzer girişimleri inceler.
c) Özel gereksinimli bireyler için fırsat eşitliğini sürdürmeye yönelik yeni fikirler üretir.
SB.7.1.3. Türk toplumunun millî meseleler karşısında gösterdiği tutum ve davranışlara
ilişkin çıkarım yapabilme
a) Türk toplumunun millî meseleler karşısında gösterdiği tutum ve davranışlara ilişkin varsayımlarda bulunur.
b) Türk toplumunun millî meseleler karşısında gösterdiği tutum ve davranışlara ilişkin örnekleri listeler.
c) Türk toplumunun millî meseleler karşısında gösterdiği tutum ve davranışları karşılaştırır.
ç) Türk toplumunun oluşabilecek farklı millî meseleler karşısında gösterebileceği tutum ve davranışlara ilişkin tahminlerde bulunur.
d) Türk toplumunun millî meseleler karşısında gösterdiği tutum ve davranışları toplumsal birlikteliğe etkisi açısından değerlendirir.
İÇERİK ÇERÇEVESİ Gruplarda ve Sosyal Hayatta İletişimin Önemi Özel Gereksinimli Bireyler İçin Fırsat Eşitliği Millî Meseleler Karşısında Türk Toplumunun Tutum ve Davranışları
Anahtar Kavramlar davranış, etkili iletişim, fırsat eşitliği, grup, iletişim, kitle iletişim, özel gereksinim, sosyal hayat, toplum, tutum
Millî Eğitim Bakanlığı: https://meb.gov.tr
