7.sınıf Türkçe dersinin “Cümlede Anlam İlişkileri” ünitesi, cümlelerin anlam özelliklerini inceleyen bir ünitedir. Bu ünitede öğrenciler, cümlelerin anlam özelliklerini ve anlam ilişkilerini öğrenirler.
Cümlede Anlam İlişkileri
Cümleler, anlam özelliklerine göre farklı türlere ayrılabilirler. Cümlelerin anlam özelliklerini belirleyen en önemli unsur, cümlenin yükleminde bulunan anlamdır. Yüklemde bulunan anlam, cümlenin hangi türde olduğunu belirler.
Cümlede Anlam Türleri
Cümlede anlam türleri şunlardır:
- Öznel Cümleler: Bir kişinin düşüncesini, duygusunu, inancını, beğenisini, beğenisini ifade eden cümlelerdir.
- Nesnel Cümleler: Bir olayı, durumu, nesneyi kesin ve somut bir biçimde ifade eden cümlelerdir.
- Eylem Cümleleri: Bir iş, oluş veya durum bildiren cümlelerdir.
- İsnat Cümleleri: Bir özelliğin, bir varlığa ait olduğunu bildiren cümlelerdir.
- Bağlaçlı Cümleler: En az iki cümlenin bir araya gelmesiyle oluşan cümlelerdir.
Öznel Cümleler
Öznel cümleler, bir kişinin düşüncesini, duygusunu, inancını, beğenisini, beğenisini ifade eden cümlelerdir. Öznel cümlelerde, yüklemde bulunan anlam, konuşanın kendi görüşüne göre değişebilir.
Örnek:
- Bu film çok güzeldi.
- Bence dünya çok güzel bir yer.
- Köpekler çok sevimli hayvanlardır.
Nesnel Cümleler
Nesnel cümleler, bir olayı, durumu, nesneyi kesin ve somut bir biçimde ifade eden cümlelerdir. Nesnel cümlelerde, yüklemde bulunan anlam, herkes tarafından kabul edilebilir bir gerçektir.
Örnek:
- İstanbul, Türkiye’nin en büyük şehridir.
- Köpekler, dört ayaklı evcil hayvanlardır.
- Güneş, Dünya’nın en büyük yıldızıdır.
Eylem Cümleleri
Eylem cümleleri, bir iş, oluş veya durum bildiren cümlelerdir. Eylem cümlelerinde, yüklemde bulunan anlam, bir eylemi, bir oluşu veya bir durumu ifade eder.
Örnek:
- Okula gittim.
- Köpeğim oynadı.
- Araba durdu.
İsnat Cümleleri
İsnat cümleleri, bir özelliğin, bir varlığa ait olduğunu bildiren cümlelerdir. İsnat cümlelerinde, yüklemde bulunan anlam, bir özelliğin, bir varlığa ait olduğunu ifade eder.
Örnek:
- Kedi beyazdır.
- Ev büyüktür.
- Otomobil kırmızıdır.
Bağlaçlı Cümleler
Bağlaçlı cümleler, en az iki cümlenin bir araya gelmesiyle oluşan cümlelerdir. Bağlaçlı cümlelerde, yüklemler bağlaçlarla birbirine bağlanır.
Örnek:
- Okudum ve anladım.
- Koştum, ama yetişemedim.
- Sabah erken kalktım, ama okula geç kaldım.
Cümlede Anlam İlişkileri Ünitesinin Amaçları
- Öğrencilerin cümlelerin anlam özelliklerini öğrenebilmelerini sağlamak.
- Öğrencilerin cümlelerin anlam ilişkilerini ayırt edebilmelerini sağlamak.
- Öğrencilerin cümlelerin anlam özelliklerini kullanarak cümlenin konusunu, ana fikrini, yardımcı fikirlerini ve düşünceyi geliştirme yollarını belirleyebilmelerini sağlamak.
- Öğrencilerin cümlelerin anlam özelliklerini kullanarak etkili bir şekilde iletişim kurabilmelerini sağlamak.
