Fiillerde Kişi Ekleri Nedir?
İçerik
gizle
Fiillerin bildirdiği işin, oluşun veya hareketin kim tarafından yapıldığını gösteren eklerdir. Türkçede 6 kişi vardır: 3’ü tekil, 3’ü çoğul. Fiiller, bu kişi eklerini alarak çekimlenir.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Kişi Ekleri Tablosu
| Kişi | Ek | Örnek (Gelmek Fiili – Şimdiki Zaman) |
|---|---|---|
| 1. Tekil (Ben) | -ım, -im, -um, -üm | Gel-iyor-um |
| 2. Tekil (Sen) | -sın, -sin, -sun, -sün | Gel-iyor-sun |
| 3. Tekil (O) | Eksiz (Sadece kip eki) | Gel-iyor |
| 1. Çoğul (Biz) | -ız, -iz, -uz, -üz | Gel-iyor-uz |
| 2. Çoğul (Siz) | -sınız, -siniz, -sunuz, -sünüz | Gel-iyor-sunuz |
| 3. Çoğul (Onlar) | -lar, -ler | Gel-iyor-lar |
Kişi Eklerinin Kullanımı
1. 1. Tekil Şahıs (Ben) → “-ım, -im, -um, -üm”
- Örnekler:
- “Kitap oku-yor-um.”
- “Yarın okula gideceğ-im.”
2. 2. Tekil Şahıs (Sen) → “-sın, -sin, -sun, -sün”
- Örnekler:
- “Ödevini yap-ıyor-sun.”
- “Bu soruyu bil-melisin.”
3. 3. Tekil Şahıs (O) → Eksiz
- Örnekler:
- “Ahmet ders çalış-ıyor.”
- “Yarın bize gelecek.”
4. 1. Çoğul Şahıs (Biz) → “-ız, -iz, -uz, -üz”
- Örnekler:
- “Sinemaya gid-iyor-uz.”
- “Bu problemi çöz-meliyiz.”
5. 2. Çoğul Şahıs (Siz) → “-sınız, -siniz, -sunuz, -sünüz”
- Örnekler:
- “Öğretmeninizi dinli-yor-sunuz.”
- “Erken gel-melisiniz.”
6. 3. Çoğul Şahıs (Onlar) → “-lar, -ler”
- Örnekler:
- “Onlar şarkı söylü-yor-lar.”
- “Yarın pikniğe gidecek-ler.”
Önemli Kurallar
- 3. tekil kişi (o) için ek yoktur.
- “O kitap oku-yor.” (✔ Doğru)
- “O kitap okuyor-Ø.” (❌ Yanlış)
- Emir kipinde 1. tekil ve 1. çoğul şahıs yoktur.
- “Ben gel!” ❌ → Doğrusu: “Ben geleyim.” (İstek kipi)
- Kişi ekleri, fiilin zaman ve kip eklerinden sonra gelir.
- “Gel-ecek-sin.” (Gelecek zaman + 2. tekil şahıs)
Örnek Fiil Çekimleri
Gitmek Fiili (Gelecek Zaman)
| Kişi | Çekimli Fiil |
|---|---|
| Ben | Gideceğ-im |
| Sen | Gidecek-sin |
| O | Gidecek |
| Biz | Gideceğ-iz |
| Siz | Gidecek-siniz |
| Onlar | Gidecek-ler |
Koşmak Fiili (Şimdiki Zaman)
| Kişi | Çekimli Fiil |
|---|---|
| Ben | Koş-uyor-um |
| Sen | Koş-uyor-sun |
| O | Koş-uyor |
| Biz | Koş-uyor-uz |
| Siz | Koş-uyor-sunuz |
| Onlar | Koş-uyor-lar |
Sonuç
Fiillerde kişi ekleri, kimin eylemi gerçekleştirdiğini gösterir. Bu ekleri doğru kullanmak, cümlelerimizin anlamını netleştirir. 7. sınıf Türkçe dersinde kişi eklerini öğrenmek, yazılı ve sözlü anlatımınızı güçlendirecektir!
Alıştırma Önerisi: Farklı fiilleri (yazmak, okumak, uyumak) alarak tüm kişilere göre çekimleyin ve cümleler kurun. Örneğin:
- “Ben her gün kitap okurum.”
- “Sen yarın erken kalkacaksın.”
- “Onlar şimdi oyun oynuyorlar.”
