Yazarlar, düşüncelerini daha etkili ve inandırıcı hale getirmek için çeşitli yöntemler kullanır. Bu yöntemlere “düşünceyi geliştirme yolları” denir. Şimdi bu yöntemleri örneklerle öğrenelim!
Düşünceyi Geliştirme Yolları
- Tanımlama
Nedir?
Bir varlık, kavram veya durumun temel özelliklerini belirterek “Bu nedir?” sorusuna cevap vermektir.
Özellikleri:
- Tanım cümleleri “…dir” veya “…denir” şeklinde biter.
- Örneğin:
“Şiir, duyguların ritimli bir dille anlatıldığı edebi türdür.”
- Örneklendirme
Nedir?
Soyut bir düşünceyi somutlaştırmak için örnekler vermektir.
Özellikleri:
- “Örneğin, mesela, bunun gibi” gibi ifadeler kullanılır.
- Örneğin:
“Çevre kirliliği canlıları olumsuz etkiler. Örneğin, deniz kaplumbağaları plastik atıkları yiyerek hastalanıyor.”
- Tanık Gösterme (Alıntı Yapma)
Nedir?
Düşünceyi desteklemek için uzman kişilerin sözlerini kullanmaktır.
Özellikleri:
- Tanınmış kişilerin adı ve sözü birlikte verilir.
- Örneğin:
“Albert Einstein, ‘Hayal gücü bilgiden daha önemlidir.’ diyerek yaratıcılığın değerini vurgulamıştır.”
- Karşılaştırma
Nedir?
İki varlık, kavram veya durumu benzerlik ve farklılıklarıyla anlatmaktır.
Özellikleri:
- “Oysa, ise, daha, en” gibi ifadeler kullanılır.
- Örneğin:
“Köpekler sadık hayvanlarken, kediler daha özgür ruhludur.”
- Sayısal Verilerden Yararlanma
Nedir?
Düşünceyi istatistiklerle (rakamlarla) desteklemektir.
Özellikleri:
- Araştırma sonuçları veya istatistikler kullanılır.
- Örneğin:
“TÜİK’in 2023 raporuna göre, Türkiye’de kitap okuma oranı %45’tir.”
- Benzetme
Nedir?
Bir şeyi başka bir şeye görünüm veya özellik yönünden benzetmektir.
Özellikleri:
- “Gibi, sanki, tıpkı” gibi ifadeler kullanılır.
- Örneğin:
“Gökyüzü masmavi bir örtü gibiydi.”
ÖNEMLİ NOT:
Bu yöntemler genellikle açıklayıcı, tartışmacı ve betimleyici anlatım türlerinde kullanılır.
Kendini Test Et!
Aşağıdaki cümleler hangi düşünceyi geliştirme yöntemine örnektir?
- “Dünya, Güneş’in etrafında dönen bir gezegendir.” (Tanımlama)
- “Türkiye’de her yıl 10 milyon ton ekmek israf ediliyor.” (Sayısal Veri)
- “Atatürk, ‘Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.’ demiştir.” (Tanık Gösterme)
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Unutma!
Düşüncelerini yazılarında bu yöntemlerle desteklersen, anlatımın daha güçlü olur!
