Öğretim programının uygulanması sürecinde şu hususlara dikkat edilmelidir:
1. T.C. inkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortak Metni temel alınarak yapılandırılmıştır. Ortak Metin dikkate alınarak derslerin tasarlanması, ölçme değerlendirme süreçlerinin planlanması, ders kitaplarının ve diğer materyallerin hazırlanması gerekmektedir. Bütün eğitim öğretim faaliyetleri,
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortak Metni’nde yer alan öğrenci profiline ulaşılmasını sağlayacak biçimde planlanmalı ve yürütülmelidir.
2. Programda yer alan öğretme-öğrenme yaşantıları; öğrencilere bütüncül bir bakış açısı kazandıran, kalıcı öğrenmenin gerçekleşmesine hizmet eden, farklı öğretim yöntem ve tekniklerini işe koşan, disiplinler arası ilişkileri görmeyi kolaylaştıran, kapsamlı bir çerçevede sunulmuştur. Öğretme-öğrenme yaşantılarında öğrenme çıktısı ve süreç bileşenlerine yönelik yazılan tüm süreçlerin yürütülmesi esastır. Bununla birlikte öneri niteliğinde olan uygulamalarda ise ilgili ünitenin öğrenme çıktısı ve süreç bileşenleri başta olmak üzere ilişkilendirilen tüm eğilimler ve programlar arası bileşenler dikkate alınarak planlamalar yapılır ve bu doğrultuda uygulamalar farklılaştırılabilir.
3. Eğitim ve öğretim süreçlerinde Türkçemizin doğru ve etkili kullanımına, öğrencilerin söz varlığının ve dil becerilerinin geliştirilmesine özen gösterilmelidir.
4. Öğrencilerin aktif katılımının sağlandığı, düşüncelerin özgürce paylaşılabildiği, sosyal ve duygusal becerilerin gelişiminin desteklendiği bir öğrenme ortamı oluşturulmalıdır.
5. Araştırma, inceleme, sorgulama gibi bilimsel faaliyetler disiplinler arası ve bağlam temelli bir yaklaşımla zümre öğretmenler kurulu tarafından planlanmalı ve işletilmelidir.
6. Bilgi ve beceriler içerik çerçevesiyle yeni anlamlı bütünler oluştururken programlar arası bileşenler (sosyal duygusal öğrenme becerileri, değerlerimiz, okuryazarlık becerileri), öğrenmenin anlamlı bir parçası hâline getirilmelidir. Değer, eğilim, okuryazarlık ve sosyal duygusal öğrenme becerilerinin notla değerlendirilmesi yerine bütüncül gelişimi değerlendirmek amaçlanmalıdır. Performans görevleri, ödev vb. ölçme araçları ve dereceli puanlama anahtarlarında birer ölçüt olarak programlar arası bileşenlere yer verilmelidir.
7. Programda yer alan öğretme-öğrenme yaşantıları; öğrencilere bütüncül bir bakış açısı kazandıran, kalıcı öğrenmenin gerçekleşmesine hizmet eden, farklı öğretim yöntem ve tekniklerini işe koşan, disiplinler arası ilişkileri görmeyi kolaylaştıran, kapsamlı bir çerçevede sunulmuştur. Kitap yazım sürecinde öğrenme yaşantılarında verilen içerikler yanında güncel içeriklere ve farklı ilişkilendirmelere de yer verilmelidir.
8. Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri ve öğrenme profilleri göz önünde bulundurularak öğrenme çıktısıyla tutarlı olan farklı öğretim materyalleri (bilgi notu, sunum, etkinlik, çalışma kâğıtları, okuma parçaları vb.) yapılandırılmalı ve kullanılmalıdır. Öğretim materyalleri hazırlanırken zümre öğretmenleriyle ve diğer branşlarda çalışan öğretmenlerle iş birliği yapılmalıdır.
9. Ölçme ve değerlendirme yöntemleri öğrencilerin yeteneklerine, ihtiyaçlarına ve özel durumlarına göre çeşitlendirilmelidir. Bilgi ve becerilerin ölçülmesi ve değerlendirilmesinde ilgi çekici, günlük yaşamla ilgili, uzak ya da yakın çevrede karşılaşılabilecek problemlere dair görevler verilmeli; öğrenciye yönelik yargısal nitelik taşımayan ve motive eden geri bildirimler sağlanmalı; dijital teknolojilerden yararlanılmalıdır.
10. Farklılaştırma kapsamında zenginleştirme ve destekleme bölümünde önerilen uygulamalara ders kitaplarında yer verilmez. Farklılaştırmaya yönelik tüm uygulamalar; öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve istekleri göz önünde bulundurularak öğretmenler tarafından planlanır ve yürütülür.
11. Öğretim programında önemli şahsiyetlere vurgu yapılmaktadır. Bu nedenle önemli şahsiyetlerin biyografileri verilirken ezber yönteminden kaçınılmalı, bu kişilerin söz konusu alana katkılarına ve ortaya koydukları eserlere vurgu yapılmalıdır.
Türkiye Fen Liseleri Taban Puanları için sayfamızı takip ediniz.
1. Programlar Arası Bileşenler (Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri, Okuryazarlık Becerileri, Değerler)
Tarih eğitiminin temel amacı, öğrencilere kendilerinin, ülkemizin ve dünyanın geçmişi hakkında kapsamlı bir anlayış ve farkındalık kazandırmaktır. Bunun yanında bireylerin kendi kimliklerini geliştirmeleri ve etkin vatandaş olmalarını sağlayacak bilgi, beceri ve değerleri edinmeleri amaçlanmaktadır. Bu hedef doğrultusunda tarih eğitimi ilk olarak öğrencilerde tarihî kişiler, toplumsal ve idari yapılar, kurumlar, düşünceler, sorunlar ve bu sorunlar için geliştirilen çözümlere yönelik merak uyandırmalıdır. Öğrencilerin değişim-süreklilik, neden-sonuç kavramlarına hâkim olarak geçmiş olayların günümüzü nasıl etkilediğini anlamalarına ve geçmiş ile bugün arasında bağlantı kurmalarına olanak tanımalıdır. Bu amaçla T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı’nda geçmiş çok boyutlu ele alınmış, öğretme-öğrenme uygulamalarında öğrencilerin merak ettikleri konuları tanımlamalarına, araştırmalarına, geçmişle günümüz arasında karşılaştırma yapabilmelerine olanak sağlayan örnek uygulamalara yer verilmiştir.
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı’nın yapılandırılmasında bütüncül eğitim yaklaşımı gereği tarihin öznesinin “insan” olduğuna dikkat çekilmiş; bedensel, zihinsel ve sosyal açıdan çok yönlü bir varlık olan insanın nitelikli bir şekilde yetiştirilmesine odaklanılmıştır. Program, temel bileşenleri aracılığıyla öğrencilerin akademik, sosyal ve duygusal becerilerinin en üst düzeyde gelişimini öne çıkarmış; entelektüel, sosyal, kişisel, mesleki, ruhsal ve fiziksel açılardan bireyin bütüncül eğitim yaklaşımıyla yetiştirilmesini hedeflemiştir. Bu doğrultuda eğitim süreçleri zenginleştirilmiş; öğrencilerin bilgi, beceri ve değer kazanmaları teşvik edilmiş; öğrenmeye yönelik olumlu ilgi, tutum ve beceriler geliştirmeleri amaçlanmıştır.
2. İçerik Çerçevesi
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı’nın içerik çerçevesi bölümünde ünite kapsamında ele alınacak konulara yer verilmiştir. Bu içerik; olay, durum, kişi, kurum ve fikirler ile olgu, kavram, genelleme ve kuram gibi bilgi türlerinden oluşturulmuştur. Program kapsamında verilmesi amaçlanan içerik, öğrenme çıktısından bağımsız kapsamı muallak bilgi yığını olarak sunulmamış, bu kapsam öğretme-öğrenme yaşantıları bölümünde netleştirilmiş ayrıca içeriğin kazandırılmasına yönelik uygun yöntem ve materyal önerilerine yer verilmiştir.
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı’nın içerik çerçevesi oluşturulurken tarih eğitimi alanındaki yeni gelişmeler, öğretmenlerden gelen dönütler ve Maarif Modeli beceriler çerçevesi ile uyum esas alınmıştır. Programda siyasi ve askerî tarihle beraber sosyal tarih içeriklerine de yer verilmiştir. İçerik kapsamı belirlenirken Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler derslerinin içerikleri gözden geçirilmiş ve öğrencilerin T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük programında yer verilen olgu, olay ve kavramlara yönelik hazırbulunuşluk düzeyleri dikkate alınmıştır.
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı’nın içeriği “Mustafa Kemal’in Hayatı, Birinci Dünya Savaşı, Yerelden Vatana Millî Mücadele, Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluşu ve İnkılaplar” başlıkları altında dört ünite şeklinde planlanmıştır.
3. Öğretme-Öğrenme Uygulamaları
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı’nın öğretme-öğrenme uygulamaları bölümünde; programda yer alan içerik, beceriler, eğilimler ve değerleri öğrenme çıktısı ile ilişkilendiren, süreç bileşenlerinin aşamalarını yansıtan, öğrenim hedefi ve konuya uygun yöntem ve materyalleri içeren öğrenme yaşantılarına yer verilmiştir.
Öğretme-öğrenme uygulamalarında öğrencilere bağımsız öğrenme ve öz düzenleme becerilerini kazandırmayı amaçlayan ve iş birliği içinde çalışmalarına olanak sağlayan çeşitli öğretim stratejileri kullanılmalıdır. Bu stratejiler arasında sunuş, buluş ve araştırma-inceleme yöntemleri yer almaktadır. Bu stratejiler kapsamında (bireysel ve grup çalışmaları, altı şapkalı düşünme, araştırma, tartışma teknikleri, örnek olay, beyin fırtınası, soru-cevap, yazılı-görsel ve dijital ürün geliştirme, proje vb.) uygun öğretim yöntem ve teknikleri kullanılmalıdır. Öğretme-öğrenme sürecinde yazılı, görsel ve dijital farklı tür ve formatta kaynaklara ve öğretim materyallerine yer verilmeli, bu sayede öğrencilerin tarihin farklı kaynakları ile aşina olmaları ve aynı zamanda dijital okuryazarlık becerilerini geliştirmeleri sağlanmalıdır.
Öte yandan öğrenme çıktısı ile ilgili güncel ve tartışmalı konular, farklı tartışma teknikleri kullanılarak sınıfa taşınmalı, bu etkinliklerde öğrencilerin tarihsel sorun analizi ve karar verme, problem çözme, eleştirel düşünme, araştırma ve kanıt kullanma becerileri işe koşulmalıdır.
Öğretme-öğrenme uygulamaları, öğrencilerin çevreleriyle etkileşimde bulunarak zengin öğrenme yaşantıları edinmelerine olanak sağlayacak şekilde planlanmıştır. Bu süreçte okul içi öğrenme ortamlarının (sınıflar, okul kütüphaneleri, laboratuvarlar, beceri ve tasarım atölyeleri, okul bahçeleri vb.) yanı sıra imkân dâhilinde okul dışı öğrenme ortamlarından da (tarihî mekânlar, anıtlar, savaş alanları, sergiler, kütüphaneler, müzeler, millî parklar, kültür merkezleri, bilim ve sanat merkezleri, araştırma enstitüleri, resmî ve özel kurum ile kuruluşlar vb.) yararlanılmalıdır.
Uygun okul içi ya da okul dışı öğrenme ortamlarının tercihinde öğrenme çıktısının kapsamı, öğrenci özellikleri, okulun ve çevrenin imkânları ile ekonomiklik gibi farklı faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Dijital öğrenme ortamları ve uygulamaları (EBA, akıllı telefon ve tablet uygulamaları, çevrim içi paylaşım platformları vb.) ile ulusal ve uluslararası projeler (TÜBİTAK projeleri, e-Twinning, Erasmus+ vb.) mümkün oldukça işe koşulmalıdır. Bununla birlikte millî gün ve bayramlar, mahallî kurtuluş ve kutlama günleri, önemli olaylar, belirli gün ve haftalardan yararlanılarak öğrencilerin tarihsel duyarlılığı ve millî bilinçleri geliştirilmelidir.
Öğretme-öğrenme süreçlerinde beceri öğretimine özel bir vurgu yapılmıştır. öğrenme çıktısı doğrultusunda öğrenme yaşantılarında yer verilen farklı türde beceriler öğretimde kullanılacak kuram, model, strateji, yöntem, teknik ve materyaller ile ölçme ve değerlendirme araç ve yöntemlerinin belirlenmesinde önemli rol oynar. Örneğin öğrenme çıktısı doğrultusunda öğrencilerin “Zamanı Algılama ve Kronolojik Düşünme Becerisi”ni geliştirmek isteyen bir öğretmen, öğrencilerine kronoloji içeren tarihsel verileri ve kaynakları yorumlatabileceği gibi belirli bir zaman akışına göre tarih şeridi, tarihsel hikâye, akış şeması ve zaman kapsülü gibi materyaller de hazırlatabilir.
Öğretme-öğrenme uygulamalarında kavram öğretimine yönelik etkinlikler önemsenmiştir. Programda soyut içeriği somutlaştırmak, olası kavram yanılgısı ve karmaşasının önüne geçmek, üst düzey akademik başarı sağlamak, öğrenmeyi kolaylaştırmak, kalıcılığı artırmak, doğru anlama ve öğrenmeye yardımcı olmak gibi amaçlarla kavram öğretiminde etkili olan teknikler ve materyallerin kullanılması önerilmektedir. Bu amaçla öğretme-öğrenme süreçlerinde öğrenme çıktısına ve öğrenci özelliklerine uygun olarak kavram haritası, kavram ağı, anlam çözümleme tablosu, kavram bulmacası, kavram karikatürü ve kavramsal değişim metni gibi materyaller işe koşulmalıdır.
Öğretme-öğrenme uygulamalarında değer öğretimine yönelik önerilere de yer verilmiştir. Öğrencilere kazandırılması beklenen değerler, uygun yer ve zamanda, bu değerlerin içselleştirilmesini sağlayacak yaşantıların oluşturulması ve öğrencilerin bu yaşantılara aktif olarak katılmasıyla gerçekleştirilmelidir. Öğretmenler, öğrenme çıktısıyla ilişkili olarak sunulan değerlerin yanı sıra okul çevresindeki toplumsal ve kültürel özellikler ile öğrenci özellikleri gibi değişkenleri göz
önünde bulundurarak öğretim programı kapsamında sunulan diğer değerlerin kazandırılmasına da öncülük etmelidir. Programdaki değerlere uygun yaşantı durumları oluşturmanın yanında öğrencilerde değerlerin kişiliklerinin bir parçası hâline gelmesinin sağlanmasına da dikkat edilmeli; değer eğitiminde değer telkini, değer açıklama, değer analizi, ahlaki ikilem, eylem öğrenme ve gözlem yoluyla öğrenme gibi yaklaşımlardan yararlanılmalıdır.
Öğretme-öğrenme uygulamalarında öğretmenler, gerektiğinde öğrencilere kaynaklık eden bir “uzman”, kendi öğrenmelerini izlemeye ve yönlendirmeye yardımcı bir “rehber” ve ders kapsamındaki öğrenme çıktısının nasıl işe koşulduğunu gösteren bir “rol model” olmalı; uygun öğrenme ortamlarını sağlamada etkin görev üstlenmelidir. İçeriğin günlük hayat ile bağlantısını kurmalı; öğretim strateji, yöntem ve tekniğini belirlerken öğrencilerin bütüncül gelişimlerini ve öğrenmelerin kalıcı ve etkili bir şekilde gerçekleşmesini göz önünde bulundurarak bu süreçleri zenginleştirmelidir. Bu doğrultuda öğrenme çıktısı ve öğrenci özelliklerini dikkate almak suretiyle öğretmenler; harita, resim, fotoğraf, müzik, mimari, tiyatro, sinema gibi unsurlar ile geleneksel ya da modern sanat ürünlerini kullanmalıdır. Tarih şeritleri, tablolar, akış diyagramları, grafikler, infografikler, dijital uygulamalar ve çevrim içi araçlar gibi öğretim teknoloji ve materyallerini işe koşmalıdır. Ayrıca öğrenme çıktısına uygun olarak anı, atasözü, biyografi, efsane, fıkra, gezi yazısı, hikâye, makale, marş, mektup, tarihsel roman, söylev, şiir ve halk destanı gibi edebî türlerden faydalanmalıdır. Bununla birlikte program uygulanırken Türk dilinin doğru, etkili ve güzel kullanımı çerçevesinde ders içeriğine uygun kitap listeleri belirlenmeli; bu kitapların okunması konusunda öğrenciler özendirilmelidir.
Öğretme-öğrenme uygulamalarında farklı türde tarihsel kaynakların kullanılması önemlidir. Öğrencilerin ele alınan olayları kendi bağlamları içerisinde kavrayabilmeleri için o dönemle ilgili yazılı, görsel kaynaklar ile kalıntı ve buluntulara yer verilmeli; içerikle örtüşen sözlü ve yazılı edebî ürünler ile görsel-işitsel kaynaklardan yararlanılmasına özen gösterilmelidir. Ancak bu kaynaklar kullanılırken telif haklarına dikkat edilmelidir. Özellikle dijital kaynakların kullanımı hususunda Millî Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen kurallara uyulmalıdır.
Öğretme-öğrenme uygulamaları çerçevesinde ürün geliştirilmesinin önerildiği etkinliklerde incelenen döneme ait malzeme, renk, tasarım ve kavramların öğrenciler tarafından doğru kullanılmasına dikkat edilmelidir. Öte yandan biyografi çalışması yapılacak etkinliklerde biyografisi incelenen kişinin eğitimi, faaliyetleri ve bu faaliyetlerin döneme etkisi ile yaşadığı dönemin siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel özellikleri gibi konulara değinilmelidir. Bu tarihsel anlatıları oluşturma sürecinde öğrencilere tarihsel kanıtları kullanmaları ve tarihçilerin araştırma metodolojilerini uygulamaları konularında etkin rehberlik yapılmalıdır.
Programda öğrenme çıktısı Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde yer alan beceriler ve bunlarla ilişkili süreç bileşenleri baz alınarak yazılmıştır. Bu modelde öğrenme çıktısına temel oluşturan kavramsal beceriler ve alan becerilerinin süreç bileşenlerinde ve becerilerin gerçekleşmesi için deneyimlenmesi gereken eylemlerde uyarlamalar yapılabilmektedir. T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı’nda içerik ile uyumu sağlamak ve öğrenme çıktısını daha net ifade edebilmek amacıyla öğrenme çıktısı ve süreç bileşenlerinde uyarlamalara gidilmiştir. Bu bağlamda öğrenme çıktısında “tarihsel empati” ifadesinin yerine “bakış açısı geliştirme”, “kanıta dayalı sorgulama ve araştırma” ifadesinin yerine “özgün ürünleri paylaşabilme”, “sentezleme” ifadesinin yerine “özgün bir ürün oluşturma” gibi benzer/yakın anlamlı ifadeler kullanılmıştır. Aynı amaçla süreç bileşenlerinde yer alan “belirler, tespit eder, fark eder, tanımlar” yüklemlerinde uyarlamalar yapılmıştır.
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde kavramsal ve alan becerilerinin hangi aşamalarla öğrencilere kazandırılacağı süreç bileşenleri ile belirlenmiştir. Öğretim programı hazırlanırken bu süreç bileşenlerinde içerik ve öğrenci seviyesine uygunluk açısından uyarlamalar yapılmıştır. Hedeflenen beceri gelişimini sekteye uğratmamak koşuluyla bazı öğrenme çıktısında birden çok eylem içeren süreç bileşenleri ayrı süreç bileşenleri şeklinde yazılmış, birbirine yakın eylemler içeren süreç bileşenleri ise birleştirilerek tek süreç bileşeni haline getirilmiştir.
Öğretim programının bazı hedefleri, kanıta dayalı araştırma ve sorgulama, tarihsel empati gibi bütünleşik beceriler kullanılarak oluşturulmuştur. Bu durumda alt bütünleşik becerilerin süreç bileşenleri ayrı ayrı yazılmamış bu bütünleşik beceriler birer süreç bileşenine dönüştürülerek kullanılmıştır.
Öğrenme Kanıtları (Ölçme ve Değerlendirme)
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı’nın “Öğrenme Kanıtları” bölümünde ölçme ve değerlendirme süreçlerinin amaçlarına ve dersin öğrenme çıktısına yönelik kanıt oluşturabilecek araçlar sunulmuştur. Öğrencilerin öğrenme stillerindeki farklılıklar göz önünde bulundurulduğunda bütün öğrenciler için genel geçer, tek tip bir ölçme ve değerlendirme anlayışından söz etmek mümkün değildir. Bu nedenle öğrenci performansını belirlemek için farklı özelliklere sahip ölçme yöntemlerinden elde edilen birden fazla kanıta ihtiyaç duyulmaktadır. Bu doğrultuda aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınarak bu dersle ilgili ölçme ve değerlendirme süreçleri tasarlanmıştır:
1. Programda öğrenme çıktısına ve öğrenci özelliklerine uygun olmak koşuluyla öğrenme kanıtı oluşturması adına tamlayıcı, biçimlendirici ve düzey belirleyici değerlendirmenin dengeli bir şekilde kullanılması önemsenmiştir.
2. Programda öğrencilerin performanslarının dikkate alınıp değerlendirileceği, öğrenciyi öğrenmeye motive edecek, öğretme-öğrenme kuram ve yaklaşımlarıyla uyumlu, zamana ve öğrenciye göre esneklik gösterebilen ölçme ve değerlendirme araçları kullanılmıştır. Buna ek olarak öğretmenin iş yükü, sınıfların fiziksel özellikleri gibi faktörler de göz önüne alınarak birden fazla ölçme aracına yer verilmiştir. Ölçme ve değerlendirme uygulamaları yapılandırılırken bu uygulamaların programın tüm bileşenleriyle uyum sağlamasına dikkat edilmiştir.
3. Programda öğrenme çıktısına yönelik ölçme değerlendirme önerilerine yer verilmiştir. Değerler, eğilimler, sos- yal-duygusal öğrenme ve okuryazarlık becerileri öğretme-öğrenme uygulamalarının bir parçası olduğu ve içeriğe entegre edildiği için programın öğrenme kanıtları bölümünde bunlara ilişkin doğrudan ölçme ve değerlendirme araçlarına yer verilmemiştir.
4. Programda ölçme ve değerlendirme araçları öğretme-öğrenme sürecini bütünüyle içerecek, öğretmen ve öğrencilerin aktif katılımıyla yürütülecek şekilde tasarlanmıştır.
5. Programda verilen ölçme ve değerlendirme araçları rehber görev üstlenmektedir. Bu bağlamda öğretmenler ölçme ve değerlendirme süreçlerinin amaçlarına ve öğrenme çıktısına uygun olmak koşuluyla farklı ölçme ve değerlendirme araçları kullanabilirler.
6. Programda ölçme ve değerlendirme araçlarının çeşitliliğine önem verilerek bunlara yönelik önerilerde bulunulmuştur. Öte yandan öğretmenlerin öğrenme çıktısı, içerik ve öğretme-öğrenme uygulamaları doğrultusunda kendi yaklaşımlarını belirlemelerine olanak sağlanmıştır. Bu doğrultuda; açık uçlu, kısa cevaplı, eşleştirme, çoktan seçmeli, doğru-yanlış madde türleri, izleme testleri ile gözlem formları, kontrol listesi, anekdot kaydı, derecelendirme ölçekleri, performans görevi, dereceli puanlama anahtarları (rubrik), çalışma yaprakları ve yapılandırılmış grid, çıkış kartı, karşılaştırma ve sınıflandırma tabloları gibi ölçme araçlarından yararlanılmıştır. Ayrıca öz, akran ve grup değerlendirme formları aracılığıyla öğrencilerin de değerlendirme sürecine etkin katılımı esas alınmıştır.
7. Programda ölçme ve değerlendirme araçları kapsamında performans görevlerinin kullanımına önem verilmiştir.
Bilindiği gibi performans görevleri, öğretme-öğrenme sürecinde hem biçimlendirici hem de düzey belirleyici değerlendirme olarak kullanılmaktadır. Performans görevlerinin öğrenci için gerçekçi ve anlamlı olması, okulun bulunduğu çevresel koşullara (sosyo-ekonomik, kültürel, coğrafi koşullar vb.) uyum göstermesi, öğrenmeyi desteklemesi, öğrenme çıktısında yer alan bilgi ve beceriyi işe koşarak öğrencilerin farklı durumlarda bu bilgi ve becerileri kullanmasına yönelik olması, oluşturulan ürünün ve ürün geliştirme sürecinin açık ve net ölçütlerle puanlanmasını gerektirmektedir. Bu bağlamda programın her bir ünitesi için en az bir performans görevi verilerek bunların büyük çoğunluğunun okulda gerçekleştirilmesi beklenmektedir. Performans görevlerinin değerlendirilmesinde ise dere¬celi puanlama anahtarlarının kullanılmasının yanı sıra öz, akran ve grup değerlendirmelerinin yapılması, öğrencilerin öğrenme eksikliklerinin doğru tespit edilmesi, etkili öğrenmenin desteklenmesi, nesnel puanlama yapılması ve farklı türde geri bildirimlerin sağlanması bakımından önem arz etmektedir.
Farklılaştırma
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı’nın “Farklılaştırma” bölümü “Zenginleştirme” ve “Destekleme” alt bölümlerinden oluşmaktadır. Zenginleştirme, akranlarına göre daha ileri düzeyde olan öğrencilerin potansiyellerini en üst düzeye çıkarabilmek için öğretmene yönelik önerilerin bulunduğu kısımdır. Destekleme ise öğretme-öğrenme uygulamalarında zorluk yaşayan öğrencilere gerekli ek zaman ve desteğin verilebilmesi için öğretmene önerilerin sunulduğu bölümdür. Programda zenginleştirme kapsamında mevcut öğretme-öğrenme uygulamaları üzerine “konu, öğretme-öğrenme süreci, ölçme ve değerlendirme” açısından daha üst düzey etkinlikleri gerektiren bir yapı kurgulanmıştır. Desteklemede ise mevcut öğretme-öğrenme uygulamalarına göre sadeleştirilmiş bir içerik belirlenmiş, konulara yönelik ek kaynaklara ve açıklamalara yer verilmiş, öğrencilerin bireysel olarak yapabilecekleri basit düzeyde etkinliklerin yanında öğretmeni ve akranlarıyla birlikte gerçekleştirebilecekleri orta düzeyde etkinlikler tasarlanmıştır.
Farklılaştırma bölümü; her öğrencinin kendine özgü yetenek, ilgi ve öğrenme stillerini tanıyarak kapsayıcı bir eğitim ortamı oluşturmak amacıyla hazırlanmıştır. Burada öğrencilerin bireysel farklılıkları ile esnek gruplandırma, sürekli değerlendirme ve uyarlama yaklaşımları ön plana çıkarılmıştır. Program, okul içi ve okul dışı uygulamalarda öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve devinişsel gelişimleri ile bireysel farklılıkları dikkate alınarak yapılandırılmıştır. Bu nedenle program uygulanırken özel gereksinimli ve akranlarına göre farklı özellikleri olan öğrenciler için gereken esneklik gösterilmeli; öğrencilerin ilgi, istek ve ihtiyaçları doğrultusunda etkinlikler hazırlanmalı ve planlamalar yapılmalıdır.
Millî Eğitim Bakanlığı: https://meb.gov.tr
