Üreme Nedir? Canlıların kendilerine benzer yeni bireyler oluşturmasına üreme denir.
- Üremenin amacı: Neslin devamını sağlamak ve kalıtsal bilgileri gelecek nesillere aktarmaktır.
- Üreme olmazsa: Canlılar yaşayabilir ancak türler devam etmez.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
İnsanda Üremeyi Sağlayan Yapı ve Organlar
İnsanlarda üreme, erkek ve dişi üreme sistemleri tarafından gerçekleştirilir.
A) Erkek Üreme Sistemi
- Testis (Erbezi):
- Sperm ve testosteron (erkeklik hormonu) üretir.
- Vücut dışında bulunur (spermlerin yaşayabilmesi için vücut sıcaklığından 1-2°C daha soğuk olmalıdır).
- Sperm Kanalı:
- Spermleri testisten penise taşır.
- Salgı Bezleri:
- Spermlerin hareketini kolaylaştıran sıvı üretir.
- Penis:
- Spermlerin ve idrarın dışarı atılmasını sağlar.
B) Dişi Üreme Sistemi
- Yumurtalık (Ovaryum):
- Yumurta üretir ve östrojen hormonu salgılar.
- Yumurta Kanalı (Fallop Tüpü):
- Yumurtayı yumurtalıktan rahme taşır.
- Döllenme burada gerçekleşir.
- Döl Yatağı (Rahim – Uterus):
- Zigotun yerleşip geliştiği yerdir.
- Vajina (Döl Yolu):
- Spermlerin alınmasını ve bebeğin doğum kanalını oluşturur.
Üreme Hücreleri: Sperm ve Yumurta
| Özellikler | Sperm | Yumurta |
| Üretildiği Yer | Testislerde | Yumurtalıkta |
| Sayı | Çok fazla (milyonlarca) | Az (ayda 1 tane) |
| Büyüklük | Küçük | Büyük (vücuttaki en büyük hücre) |
| Hareket | Kamçısıyla hareket eder | Hareketsiz |
| Besin Deposu | Az | Fazla (embriyoyu besler) |
Döllenme ve Gelişim Aşamaları
- Döllenme: Sperm ve yumurtanın birleşmesiyle zigot oluşur.
- Zigot: Mitoz bölünmelerle çoğalır.
- Embriyo: Döl yatağına yerleşir, plasenta ile anneden besin alır.
- Fetüs: 2. aydan sonraki gelişim evresidir.
- Bebek: Yaklaşık 40 hafta (9 ay 10 gün) sonunda doğum gerçekleşir.
Not: Döllenme olmazsa yumurta ve rahim duvarı dökülerek adet kanaması olur.
Hamilelikte Dikkat Edilmesi Gerekenler
Doktor kontrolünde gebelik takibi yapılmalı.
Sigara, alkol ve uyuşturucudan uzak durulmalı.
Radyasyon (röntgen, tomografi) alınmamalı.
Dengeli beslenme ve düzenli egzersiz yapılmalı.
Stresten uzak durulmalı, rahat kıyafetler giyilmeli.
Özet Tablo: Gelişim Aşamaları
| Aşama | Oluşum Yeri | Özellikler |
| Sperm | Testis | Küçük, hareketli, kamçılı |
| Yumurta | Yumurtalık | Büyük, hareketsiz, bol besin depolu |
| Zigot | Yumurta kanalı | Döllenmiş yumurta |
| Embriyo | Rahim | Hızlı bölünür, organlar oluşur |
| Fetüs | Rahim | 2. aydan sonraki gelişim evresi |
| Bebek | Doğum kanalı | 40 hafta sonunda dünyaya gelir |
Sonuç:
Üreme, neslin devamı için önemlidir. Erkek ve dişi üreme sistemleri farklıdır. Sperm + Yumurta → Zigot → Embriyo → Fetüs → Bebek şeklinde gelişim gerçekleşir. Sağlıklı bir gebelik için dikkatli olunmalıdır.
Soru-Cevap:
Döllenme nerede olur? → Yumurta kanalında.
Embriyonun beslenmesini ne sağlar? → Plasenta.
Bebek kaç haftada doğar? → 40 hafta (9 ay 10 gün).
Kazanımlar:
İnsanda üremeyi sağlayan yapı ve organları şema üzerinde göstererek açıklar.
Sperm, yumurta, zigot, embriyo, fetüs ve bebek arasındaki ilişkiyi açıklar.
Embriyonun sağlıklı gelişebilmesi için alınması gereken tedbirleri tartışır.