SAF MADDE NEDİR?
- Tanım: Aynı tür taneciklerden (atom veya molekül) oluşan, homojen yapıdaki maddelerdir.
- Özellikleri:
- Sabit erime/kaynama noktası ve yoğunluğu vardır.
- Fiziksel yollarla (eleme, süzme vb.) bileşenlerine ayrılamaz.
- İkiye ayrılır:
- Elementler
- Bileşikler
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
ELEMENTLER
Tanım:
- Aynı tür atomlardan oluşan saf maddelerdir.
- Örnekler: Altın (Au), Oksijen (O₂), Demir (Fe).
Özellikleri:
- Kimyasal yollarla daha basit maddelere ayrılamaz.
- Sembollerle gösterilir (H: Hidrojen, Na: Sodyum).
- Not: Sembollerin ilk harfi büyük, ikinci harfi küçük yazılır.
- Örnek: Cl (Klor element), CI (Yanlış, bu bir bileşiktir).
Yaygın Elementler ve Kullanım Alanları:
Element | Sembol | Kullanım Alanları |
Hidrojen (H) | H | Su, roket yakıtı |
Oksijen (O) | O | Solunum, yangın tüpleri |
Karbon (C) | C | Kömür, elmas, canlı yapısı |
Altın (Au) | Au | Takı, elektronik |
Demir (Fe) | Fe | İnşaat, kan yapısı |
Kodlama (İlk 18 Element):
“HeyHeyLi BerBer CaN OF Nerede? NaMaGlup Ali Simit ParaSını saKlAr”
BİLEŞİKLER
Tanım:
- İki veya daha fazla elementin kimyasal bağ ile birleşmesiyle oluşan saf maddelerdir.
- Örnekler: Su (H₂O), Tuz (NaCl).
Özellikleri:
- Formüllerle gösterilir (H₂O: 2 hidrojen + 1 oksijen).
- Kendini oluşturan elementlerin özelliklerini göstermez.
- Kimyasal yollarla ayrıştırılabilir.
Yaygın Bileşikler ve Formülleri:
Bileşik | Formül | Kullanım Alanları |
Su | H₂O | Yaşam, sindirim |
Karbondioksit | CO₂ | Gazoz, yangın söndürücü |
Sodyum Klorür | NaCl | Sofra tuzu |
Sülfürik Asit | H₂SO₄ | Akü, gübre |
MOLEKÜLLER
- İki veya daha fazla atomun birleşmesiyle oluşur.
- Örnekler:
- Oksijen molekülü: O₂
- Su molekülü: H₂O
- Ozon molekülü: O₃
ÖNEMLİ UYARILAR!
- Elementler tek cins atom, bileşikler farklı atomlar içerir.
- Semboller evrenseldir, formüller bileşikler için kullanılır.
- İyonik bileşikler (NaCl) molekül yapılı değildir, kristal yapıdadır.
ÖĞRENCİ ÇALIŞMA ÖNERİSİ:
- Periyodik tablodaki ilk 18 elementi sembolleriyle ezberle.
- Günlük hayatta kullanılan element ve bileşikleri listeleyip özelliklerini araştır.
Unutma: Saf maddeler doğada element veya bileşik olarak bulunur!
Kaynak: MEB 7. Sınıf Fen Bilimleri Müfredatı