A. Atatürk İlkeleri
Atatürk ilkeleri, Türkiye Cumhuriyeti’nin temelini oluşturan ve çağdaşlaşmayı hedefleyen prensiplerdir.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
1. Cumhuriyetçilik
• Tanım: Egemenliğin millete ait olduğu yönetim şeklidir.
• Amaç:
o Halkın kendi kendini yönetmesini sağlamak.
o Monarşi, oligarşi ve teokrasiye karşıdır.
• Yapılan İnkılaplar:
o TBMM’nin açılması (1920)
o Saltanatın kaldırılması (1922)
o Cumhuriyetin ilanı (1923)
o Kadınlara seçme ve seçilme hakkı (1934)
2. Milliyetçilik
• Tanım: Türk milletinin birlik ve beraberliğini esas alır.
• Amaç:
o Milli kültürü geliştirmek.
o Türk dilini ve tarihini araştırmak.
• Yapılan İnkılaplar:
o Türk Tarih Kurumu’nun kurulması (1931)
o Türk Dil Kurumu’nun kurulması (1932)
o Kabotaj Kanunu (1926)
3. Halkçılık
• Tanım: Toplumda eşitliği ve sosyal adaleti sağlamak.
• Amaç:
o Sınıf ayrımını ortadan kaldırmak.
o Halkın refahını artırmak.
• Yapılan İnkılaplar:
o Aşar vergisinin kaldırılması (1925)
o Soyadı Kanunu (1934)
o Kadınlara siyasi hakların verilmesi (1930-1934)
4. Laiklik
• Tanım: Din ve devlet işlerinin ayrılması.
• Amaç:
o Akıl ve bilimi esas almak.
o Din özgürlüğünü korumak.
• Yapılan İnkılaplar:
o Halifeliğin kaldırılması (1924)
o Tevhid-i Tedrisat Kanunu (1924)
o Medeni Kanun’un kabulü (1926)
5. Devletçilik
• Tanım: Ekonomide devletin öncü rol alması.
• Amaç:
o Sanayileşmeyi hızlandırmak.
o Özel sektörün yetersiz kaldığı alanlara devletin girmesi.
• Yapılan İnkılaplar:
o Beş Yıllık Kalkınma Planları
o Sümerbank ve Etibank’ın kurulması
6. İnkılapçılık
• Tanım: Sürekli yenilik ve gelişmeyi hedeflemek.
• Amaç:
o Çağdaş medeniyet seviyesine ulaşmak.
• Yapılan İnkılaplar:
o Harf İnkılabı (1928)
o Kılık-Kıyafet Kanunu (1925)
B. Siyasal Alanda Yapılan İnkılaplar
1. Saltanatın Kaldırılması (1922) → Egemenlik millete geçti.
2. Cumhuriyetin İlanı (1923) → Yönetim şekli belirlendi.
3. Halifeliğin Kaldırılması (1924) → Laiklik yolunda önemli adım.
4. Ankara’nın Başkent Olması (1923) → Yeni devletin merkezi oldu.
C. Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan İnkılaplar
1. Tevhid-i Tedrisat Kanunu (1924) → Tüm okullar MEB’e bağlandı.
2. Yeni Türk Harflerinin Kabulü (1928) → Okuma-yazma kolaylaştı.
3. Türk Tarih Kurumu (1931) → Milli tarih bilinci geliştirildi.
4. Türk Dil Kurumu (1932) → Türkçenin gelişmesi sağlandı.
D. Toplumsal Alanda Yapılan İnkılaplar
1. Şapka Kanunu (1925) → Çağdaş görünüm amaçlandı.
2. Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması (1925) → Laik düzen sağlandı.
3. Soyadı Kanunu (1934) → Resmi işlerde karışıklık önlendi.
4. Takvim, Saat ve Ölçülerde Değişiklik (1925-1931) → Uluslararası standartlara uyum.
5. Kadınlara Siyasi Haklar (1930-1934) → Toplumsal eşitlik sağlandı.
Sonuç
Atatürk ilke ve inkılapları, Türkiye’yi çağdaş medeniyetler seviyesine çıkarmayı hedeflemiştir. Bu inkılaplar sayesinde:
• Ulusal egemenlik sağlandı.
• Laik ve demokratik bir devlet kuruldu.
• Toplumsal eşitlik güçlendirildi.
• Ekonomik kalkınma hızlandı.
Bu konuyu çalışırken inkılapların hangi ilkeyle ilişkili olduğunu ve sonuçlarını iyi öğrenmelisiniz!
Başarılar dilerim!