8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük – TBMM’nin Açılması Konu Anlatımı

T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük

TBMM’nin Açılma Süreci

• İstanbul’un İşgali ve Mebusan Meclisi’nin Kapanması (16 Mart 1920):

  • İtilaf Devletleri, İstanbul’u resmen işgal etti ve Osmanlı Mebusan Meclisi’ni dağıttı.

  • Mustafa Kemal, milletin iradesini temsil edecek yeni bir meclisin açılması gerektiğini belirtti.

• Mustafa Kemal’in Genelgesi (19 Mart 1920):

  • Ankara’da olağanüstü yetkilere sahip bir meclis toplanacak.

  • Yeni seçimler yapılacak, İstanbul’dan kaçabilen milletvekilleri de bu meclise katılabilecek.

  • Meclis, Anadolu’nun en güvenli yeri olan Ankara’da açılacak.

TBMM’nin Açılışı (23 Nisan 1920)

• 23 Nisan 1920 Cuma günü Ankara’da Büyük Millet Meclisi (TBMM) törenle açıldı.

• İlk oturuma en yaşlı üye olan Sinop Milletvekili Şerif Bey başkanlık etti.

• Temsil Heyeti’nin görevi sona erdi, yeni meclis milli iradeyi temsil etmeye başladı.

TBMM’nin Önemi ve Sonuçları

1. Millî egemenliğe dayalı yeni bir devletin temelleri atıldı.

2. İstanbul Hükümeti’ne alternatif bir hükümet kuruldu (İki başlı yönetim ortaya çıktı).

3. Kurtuluş Savaşı’nın merkezi oldu, tüm kararlar bu meclisten çıktı.

Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.

24 Nisan 1920 – Mustafa Kemal’in Meclis Başkanı Seçilmesi ve Önergesi

• Mustafa Kemal, TBMM Başkanı seçildi.

• 24 Nisan’da sunduğu önergeyle meclisin çalışma ilkeleri belirlendi:

24 Nisan Önergesi’nin Maddeleri:

✔ TBMM’nin üstünde hiçbir güç yoktur. (Milli irade en üstündür.)
✔ Hükümet kurmak zorunludur. (Geçici değil, kalıcı bir yönetim.)
✔ Yasama ve yürütme yetkileri TBMM’dedir. (Güçler birliği ilkesi.)
✔ Meclis başkanı, aynı zamanda hükümetin de başkanıdır. (Meclis Hükümeti Sistemi.)

İlk TBMM’nin Özellikleri

• Kurucu Meclis: Yeni bir devlet kurdu.

• Ulusal (Millî) Meclis: Tüm milleti temsil etti.

• Olağanüstü Yetkilere Sahip: Savaş ve inkılapları yönetti.

• Demokratik ve Çok Sesli: Farklı görüşler tartışıldı.

• Güçler Birliği İlkesi: Yasama, yürütme, yargı mecliste toplandı.

• Parti Yok, Gruplaşma Var: Müdafaa-i Hukuk, Tesanüt gibi gruplar oluştu.

Birinci TBMM’nin Yaptığı Önemli İşler

1. Hıyanet-i Vataniye Kanunu (29 Nisan 1920): Vatana ihanet suçu tanımlandı.

2. İstiklal Mahkemeleri Kuruldu (11 Eylül 1920): İsyancılar ve TBMM karşıtları yargılandı.

3. Düzenli Ordu Kuruldu (1921): Kuvâ-yi Milliye’nin yerine geçti.

4. 1921 Anayasası (Teşkilat-ı Esasiye) Kabul Edildi: Devletin temel yasası oluşturuldu.

5. İstiklal Marşı Kabul Edildi (12 Mart 1921): Milli marşımız belirlendi.

6. Saltanat Kaldırıldı (1 Kasım 1922): Osmanlı saltanatı sona erdi.

7. Mudanya Ateşkesi (11 Ekim 1922): Savaş durduruldu.

8. Lozan Görüşmeleri Başlatıldı (1922-1923): Barış antlaşması için görüşmeler yapıldı.

Sonuç

• TBMM, Türk milletinin kaderini belirleyen en önemli kurum oldu.

• Milli egemenlik, bağımsızlık ve demokrasi yolunda büyük adımlar atıldı.

• 23 Nisan, çocuklara armağan edilerek milli bayram ilan edildi.

Önemli Not: TBMM, Kurtuluş Savaşı’nı yönetmiş ve Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini atmıştır.

Kavramlar:

• Milli Egemenlik: Halkın kendi kendini yönetmesi.

• Güçler Birliği: Yasama, yürütme ve yargının tek elde toplanması.

• Meclis Hükümeti Sistemi: Hükümetin doğrudan meclis tarafından yönetilmesi.

Bu konu anlatımıyla TBMM’nin açılması, önemi ve faaliyetlerini öğrenmiş oldunuz. Sınavlarda çıkabilecek sorulara hazır olun!