T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK
- ANTLAŞMANIN ÖNEMİ VE İMZALANMA SEBEPLERİ
- Ne Zaman İmzalandı? 30 Ekim 1918’de, I. Dünya Savaşı’nın sonunda Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri (İngiltere, Fransa, İtalya vb.) arasında imzalandı.
- Nerede İmzalandı? Ege Denizi’ndeki Limni Adası’nın Mondros Limanı’nda imzalandı.
- Kimler İmzaladı?
- Osmanlı Temsilcisi: Bahriye Nazırı Rauf Bey (Orbay)
- İtilaf Devletleri Temsilcisi: İngiliz Amiral Calthorpe
Sebep: Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı’nda mağlup olmuş ve savaştan çekilmek zorunda kalmıştır.
- MONTRÖS ATEŞKES ANTLAŞMASI’NIN ÖNEMLİ MADDELERİ
| Madde | İçeriği | Amaç ve Sonuçları |
| 1. Madde | Çanakkale ve İstanbul Boğazları İtilaf Devletleri’ne açılacak, işgal edilecek. | Anadolu-Rumeli bağlantısı kesilecek, İstanbul kontrol altına alınacak. |
| 2-3. Maddeler | Osmanlı ordusu terhis edilecek, silah ve savaş gemileri teslim edilecek. | Osmanlı’yı savunmasız bırakarak işgaller kolaylaştırılacak. |
| 4-5. Maddeler | Demiryolları, telsiz, telgraf hatları İtilaf Devletleri’ne bırakılacak. | Haberleşme ve ulaşım kontrol edilerek direniş engellenecek. |
| 7. Madde | İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit eden yeri işgal edebilecek. | İşgaller için yasal zemin hazırlandı (En tehlikeli madde). |
| 24. Madde | Vilayet-i Sitte (6 Doğu ili: Erzurum, Van, Bitlis, Sivas, Diyarbakır, Elazığ) karışırsa işgal edilecek. | Doğu Anadolu’da Ermeni devleti kurma planı. |
- ANTLAŞMANIN SONUÇLARI
- Osmanlı Devleti fiilen sona erdi, ülke savunmasız kaldı.
- İşgaller başladı:
- İngilizler: Musul, Urfa, Antep, Maraş
- Fransızlar: Adana, Hatay
- İtalyanlar: Antalya, Konya
- Yunanlılar: İzmir (15 Mayıs 1919)
- 7. Madde ile işgaller hızlandı, Anadolu’da Kuvayımilliye direnişleri başladı.
- Milli Mücadele’nin başlamasına neden oldu (Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışı, 19 Mayıs 1919).
- ÖNEMLİ KAVRAMLAR
- Ateşkes Antlaşması: Savaşı durduran ancak barış sağlamayan geçici anlaşma.
- Vilayet-i Sitte: Altı Doğu ili; İtilaf Devletleri’nin Ermeniler lehine işgal planı.
- Kuvayımilliye: İşgallere karşı halkın oluşturduğu direniş güçleri.
- ÖRNEK SORULAR
- Mondros Ateşkesi’nin en tehlikeli maddesi hangisidir? Neden?
Cevap: 7. madde; çünkü işgallere yasal zemin hazırladı. - Boğazların işgal edilmesinin amacı nedir?
Cevap: Anadolu-Rumeli bağlantısını kesmek ve İstanbul’u kontrol altına almak. - Mondros’tan sonra hangi şehirler işgal edilmiştir?
Cevap: İzmir (Yunan), Musul (İngiliz), Adana (Fransız).
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Özet: Mondros Ateşkesi, Osmanlı’yı savunmasız bırakıp işgallere zemin hazırlamış, Türk halkının Milli Mücadele başlatmasına neden olmuştur.