1. DOĞU VE GÜNEY CEPHELERİ
a) Doğu Cephesi (Ermenilerle Mücadele)
-
Sebep: Ermenilerin Sevr Antlaşması’na dayanarak Doğu Anadolu’da toprak talep etmesi ve saldırıları.
-
Komutan: Kazım Karabekir Paşa.
-
Sonuç:
-
Sarıkamış, Kars, Gümrü kurtarıldı.
-
Gümrü Antlaşması (3 Aralık 1920) imzalandı.
-
TBMM’nin uluslararası ilk antlaşmasıdır.
-
Ermeniler Sevr’i tanımadı, Misak-ı Millî’yi kabul etti.
-
-
b) Güney Cephesi (Fransa ve Ermenilerle Mücadele)
-
Özellik: Halkın Kuvayımilliye birlikleriyle direnişi.
-
Kurtarılan Şehirler:
-
Maraş, Antep, Urfa (TBMM’den önce kurtarıldı, “Gazi” unvanı aldılar).
-
-
Sonuç:
-
Sakarya Zaferi sonrası Ankara Antlaşması (20 Ekim 1921) imzalandı.
-
Fransa ile savaş sona erdi, Hatay dışında güney sınırı çizildi.
-
-
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
2. BATI CEPHESİ (Yunanlılarla Mücadele)
a) I. İnönü Savaşı (6-10 Ocak 1921)
-
Sebep: Yunanlıların Sevr’i kabul ettirmek ve Ankara’yı işgal amacı.
-
Sonuçları:
-
TBMM’nin ilk askeri zaferi.
-
Teşkilat-ı Esasiye (1921 Anayasası) kabul edildi.
-
İstiklal Marşı kabul edildi (12 Mart 1921).
-
Londra Konferansı düzenlendi (TBMM tanındı).
-
b) II. İnönü Savaşı (23 Mart-1 Nisan 1921)
-
Önemi: Yunan ilerleyişi durduruldu, halkın morali arttı.
c) Sakarya Meydan Muharebesi (23 Ağustos-13 Eylül 1921)
-
Başkomutan: Mustafa Kemal Paşa (“Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır!”).
-
Sonuçları:
-
Gazilik ve Mareşallik unvanı verildi.
-
Ankara Antlaşması (Fransa) ve Kars Antlaşması (Kafkas devletleri) imzalandı.
-
Yunanlılar savunmaya, Türkler taarruza geçti.
-
d) Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Savaşı (26-30 Ağustos 1922)
-
Emir: “Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!”
-
Sonuç:
-
Yunan ordusu tamamen yenildi, İzmir kurtarıldı (9 Eylül 1922).
-
Mudanya Ateşkes Antlaşması (11 Ekim 1922) imzalandı:
-
Doğu Trakya savaşsız alındı.
-
İstanbul ve Boğazlar TBMM’ye bırakıldı.
-
-
3. LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI (24 TEMMUZ 1923)
Önemli Maddeleri:
-
Sınırlar:
-
Yunanistan ile Meriç Nehri sınır oldu.
-
Bozcaada ve Gökçeada Türkiye’de kaldı.
-
-
Boğazlar: Uluslararası komisyon denetimine bırakıldı (Türkiye’nin başkanlığında).
-
Kapitülasyonlar: Tamamen kaldırıldı.
-
Azınlıklar: Tüm azınlıklar Türk vatandaşı sayıldı.
-
Patrikhane: İstanbul’da kalacak ancak siyasi yetkisi olmayacak.
Önemi:
-
Tam bağımsızlık sağlandı, Sevr geçersiz kılındı.
-
Misak-ı Millî büyük ölçüde gerçekleşti.
-
Türkiye’nin egemenliği tüm dünyaca tanındı.
Kronoloji:
-
1920: Gümrü Antlaşması
-
1921: I. ve II. İnönü, Sakarya Savaşı
-
1922: Büyük Taarruz, Mudanya Ateşkesi
-
1923: Lozan Antlaşması
Anahtar Kavramlar:
-
Teşkilat-ı Esasiye, Misak-ı Millî, Kuvayımilliye, Başkomutanlık Meydan Muharebesi.
Bu notları haritalar ve kronolojik şemalarla destekleyerek çalışabilirsiniz. Başarılar!