Amasya Genelgesi Nedir? Amasya Genelgesi, Milli Mücadele’nin başlangıcında önemli bir adım olarak kabul edilir. Mustafa Kemal Paşa, Samsun’a çıktıktan sonra Havza’da yaptığı çalışmaların ardından Amasya’ya gelmiş ve burada Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy ve Refet Bele gibi silah arkadaşlarıyla birlikte bir genelge yayımlamıştır.
Önemli Not: Genelgede İsmet İnönü ve Ali Fethi Okyar’ın imzaları yoktur.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Amasya Genelgesi’nin Önemi
- Milli Mücadele’nin ilk programıdır.
- Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiştir.
- İlk kez ulusal egemenlikten (milletin kendi kaderini belirlemesi) bahsedilmiştir. (Üstü kapalı da olsa)
- İstanbul Hükümeti’ne karşı bir tepki niteliğindedir.
- Kongreler çağrısı yapılarak halkın örgütlenmesi sağlanmıştır.
Amasya Genelgesi’nin Maddeleri ve Anlamları
- “Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.”
→ İşgal altındaki Türk topraklarının durumu ve milletin özgürlüğünün tehlikede olduğu vurgulanmıştır. - “İstanbul Hükümeti, üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir.”
→ İstanbul Hükümeti’nin işgaller karşısında etkisiz kaldığı belirtilmiştir. - “Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.”
→ Ulusal egemenlik fikri ilk kez burada ortaya konmuştur. (Kurtuluşun halkın mücadelesiyle olacağı vurgulanmıştır.) - “Milletin haklarını dünyaya duyurmak için her türlü etkiden uzak bir milli heyet kurulmalıdır.”
→ Temsil Heyeti’nin kurulması gerekliliği ifade edilmiştir. - “Anadolu’nun en güvenli yeri olan Sivas’ta bir kongre toplanacaktır.”
→ Sivas Kongresi’ne çağrı yapılmıştır. - “Her ilden milletin güvendiği üç temsilci seçilip Sivas’a gönderilecektir.”
→ Temsilcilerin Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri, Redd-i İlhak Cemiyetleri ve belediyelerce seçileceği belirtilmiştir. - “Bu durum milli bir sır olarak saklanmalıdır.”
→ İşgal güçlerinin ve İstanbul Hükümeti’nin engellemelerinden korunmak için gizlilik önemlidir. - “Doğu illeri için 10 Temmuz’da Erzurum’da bir kongre toplanacaktır.”
→ Erzurum Kongresi’nin toplanacağı duyurulmuştur.
Amasya Genelgesi’nin Sonuçları
✔ Halk, işgallere karşı bilinçlendirilmiştir.
✔ Kongreler yoluyla örgütlenme başlamıştır.
✔ İstanbul Hükümeti’ne alternatif bir hareket doğmuştur.
✔ Mustafa Kemal, İstanbul Hükümeti tarafından resmen görevden alınmıştır. (8 Temmuz 1919)
Özet Tablo:
| Konu | Açıklama |
| Tarih | 21-22 Haziran 1919 |
| Yayınlayan | Mustafa Kemal ve silah arkadaşları |
| Önemi | Milli Mücadele’nin programıdır, ulusal egemenlik fikri ilk kez belirtilmiştir. |
| Temel Mesaj | “Milletin kurtuluşu yine milletin kararı ile olacaktır.” |
| Sonraki Adım | Erzurum ve Sivas Kongreleri’nin toplanması |
Not: Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas Kongreleri’nin yolunu açmış, TBMM’nin kuruluşuna zemin hazırlamıştır.
Soru-Cevap:
Amasya Genelgesi’nde ulusal egemenlik nasıl ifade edilmiştir?
“Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” sözüyle halkın kendi kaderini belirlemesi vurgulanmıştır.
Mustafa Kemal bu genelgeden sonra ne olmuştur?
İstanbul Hükümeti tarafından resmen görevden alınmış, ancak O milli mücadeleyi sürdürmüştür.
Bu bilgiler sınavlarda çıkabilecek önemli detayları içermektedir. Çalışırken maddeleri ve önemi üzerine odaklanmanız faydalı olacaktır.