7. Sınıf Fen Bilimleri: Işığın Kırılması ve Mercekler

7. Sınıf Fen Bilimleri Dersi
Işığın Kırılması
İnce ve Kalın Kenarlı Mercekler

 

Işığın Kırılması

Işığın kırılması, ışığın farklı yoğunluktaki ortamlar arasında geçişi sırasında yön değiştirmesi olayına ışığın kırılması denir.

Işığın kırılması, ışığın hızının farklı yoğunluktaki ortamlarda farklı olmasından kaynaklanır. Işık, daha yoğun ortamdan daha az yoğun ortama geçerken hızlanır ve kırılır. Işık, daha az yoğun ortamdan daha yoğun ortama geçerken yavaşlar ve kırılır.

Işığın kırılması, günlük yaşamımızda ve doğada birçok alanda görülür.

  • Denizde, gölde veya havuzda, cisimlerin altının daha yukarıda görünmesi, ışığın kırılmasından kaynaklanır.
  • Prizma, ışığın kırılmasını kullanarak renklerine ayırmaya yarar.
  • Gözlük, ışığı kırarak görme bozukluklarını düzeltmeye yarar.
  • Teleskop, ışığın kırılmasını kullanarak uzaktaki cisimleri daha yakından görmemizi sağlar.

Işığın kırılması, ışığın hızının farklı ortamlarda farklı olmasından kaynaklanır. Işığın hızı, boşlukta en fazladır. Işık, bir ortamdan diğer bir ortama geçerken hızını kaybeder. Bu nedenle, ışık farklı yoğunluktaki ortamlar arasında geçişi sırasında yön değiştirir.

Işığın kırılması, ışığın hızının ortamın yoğunluğuna bağlı olmasının bir sonucudur. Işığın hızı, ortamın yoğunluğu arttıkça azalır. Bu nedenle, ışık daha yoğun ortamdan daha az yoğun ortama geçerken hızlanır ve kırılır. Işık, daha az yoğun ortamdan daha yoğun ortama geçerken yavaşlar ve kırılır.

 

İnce ve Kalın Kenarlı Mercekler

 

İnce ve kalın kenarlı mercekler, ışığı kırarak görüntü oluşturan optik araçlardır. İnce kenarlı mercekler, ışığı toplarken, kalın kenarlı mercekler ışığı dağıtır.

İnce Kenarlı Mercekler

İnce kenarlı mercekler, ortası şişkin, kenarları ince olan merceklerdir. İnce kenarlı mercekler, ışığı toplar. Bu nedenle, ince kenarlı mercekler, yakınsak mercek olarak da adlandırılır.

İnce kenarlı merceklerin odak noktası, merceğin ortasından daha içeridedir. İnce kenarlı mercekten geçen ışık ışınları, merceğin odak noktasında birleşir.

Kalın Kenarlı Mercekler

Kalın kenarlı mercekler, ortası çökük, kenarları kalın olan merceklerdir. Kalın kenarlı mercekler, ışığı dağıtır. Bu nedenle, kalın kenarlı mercekler, ıraksak mercek olarak da adlandırılır.

Kalın kenarlı merceklerin odak noktası, merceğin ortasından daha dışarıdadır. Kalın kenarlı mercekten geçen ışık ışınları, merceğin odak noktasından geçer.

İnce ve Kalın Kenarlı Merceklerin Kullanım Alanları

İnce ve kalın kenarlı mercekler, günlük yaşamımızda ve sanayide birçok alanda kullanılır.

  • İnce kenarlı mercekler, dürbün, mikroskop, teleskop, gözlük ve kameralarda kullanılır.
  • Kalın kenarlı mercekler, büyüteç ve projektörlerde kullanılır.
İnce ve Kalın Kenarlı Merceklerin Özellikleri

İnce ve kalın kenarlı merceklerin özellikleri, aşağıdaki gibidir:

Özellik İnce Kenarlı Mercek Kalın Kenarlı Mercek
Kenar şekli Ortası şişkin, kenarları ince Ortası çökük, kenarları kalın
Işığın kırılma yönü Işığı toplar Işığı dağıtır
Odak noktası Merceğin ortasından daha içeride Merceğin ortasından daha dışarıda
Kullanım alanları Dürbün, mikroskop, teleskop, gözlük, kamera Büyüteç, projektör