Sosyal bilgiler dersi bu öğrenme alanında öğrencilerin dâhil olduğu grupların ve bu gruplardaki rollerinin zaman içerisinde değişebileceğini algılamak, kültürel bağların önemini kavramak ve toplumsal sorunların çözümüne yönelik öneriler geliştirebilmek için bilgi ve beceriler kazanmaları amaçlanmaktadır.
Türkiye Fen Liseleri Taban Puanları için sayfamızı takip ediniz.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler
1. ÖĞRENME ALANI: BİRLİKTE YAŞAMAK
Öğretme-Öğrenme Uygulamaları
SB.6.1.1
Öğrencilere yazılı ve görsel kaynaklarda verilen rollere geçmiş yaşantılarında sahip olup olmadıkları sorulur (OB1, OB4). Bu süreçte uygun olan dijital kaynaklarda kullanılabilir (OB2). Daha sonra bugün sahip oldukları roller hakkında konuşularak gelecekte sahip olabilecekleri rollere ilişkin kartlar gösterilir. İleriki yaşamlarında dâhil olabilecekleri gruplara ve üstlenebilecekleri rollere yönelik düşüncelerini ifade etmeleri istenir. Bu çalışmadan hareketle öğrencilerden bireylerin dâhil oldukları grupların ve bu gruplardaki rollerinin zaman içinde değişebileceğine ilişkin varsayımlarda bulunmaları sağlanır (SDB3.1).
Aile üyelerinden anne, baba veya bir akrabasının geçmişten günümüze dâhil olduğu grupları ve bu gruplardaki rolleri öğrenciler tarafından listelenir. Bu süreçte aile birliğinin önemi de fark ettirilir (D2.1).
Listelenen gruplar ve gruplardaki rollerin değişimi zaman, hak ve sorumlulukları açısından karşılaştırılır. Bu amaçla bir karşılaştırma tablosu hazırlanır (OB1).
Öğrencilerden gelecekte hangi meslekte faaliyet göstereceklerini hayal etmeleri istenir. Gönüllü öğrenciler hayallerini anlatır. Öğrencilere şu anki durumdan hayal ettikleri duruma gelene kadar olan zaman aralığında hangi gruplara dâhil oldukları ve hangi rollere sahip olduklarını tahmin etmeleri istenir. Tahminler alındıktan sonra öğrencilerden günümüzden geleceğe grup, rol, hak ve sorumluluk tablosunu doldurmaları istenir. Süreç sonunda öğrenme galerisi tekniğinden faydalanılabilir. Yapılan çalışmalarla sorumluluk değeri vurgulanarak görev bilinci aşılanır (D16.3).
Öğrencilerden dâhil olduğu grupları ve bu gruplardaki rollerinin zaman içindeki değişimini, hak ve sorumluluklarını da göz önünde bulundurarak açıklamalı bir tarih şeridi ile sunmaları istenir (E1.4, E2.3, E3.3). Sürecin sonunda öğrenciler dâhil olduğu grupların ve bu gruplardaki rollerinin zaman içinde değişebileceğini ve bunun doğal bir süreç olduğuna yönelik değerlendirmesini içeren bir mektup yazar (SDB3.3).
SB.6.1.2
Yazılı ve görsel kaynaklar (OB1, OB4) üzerinden kültürel bağlarımızı oluşturan dil (OB5), din, tarih, sanat ve gelenek-göreneklere (OB5) ait özellikler belirlenir. Süreçte uygun olan dijital içeriklere de yer verilebilir(OB2). Belirlenen kültürel bağlara ilişkin kavram haritaları öğrenciler tarafından oluşturulur. Millî ve dinî bayramlarda, bayrağımıza ve ülkemize yönelik tehditler ile ülkemizde görülen afetler karşısında Türk milletinin göstermiş olduğu toplumsal birlik örnek olaylar üzerinden incelenir. Yapılan çalışmada vatanseverlik değeri üzerinde durularak öğrencilere millî bilinç, millî kimlik kazandırılırken (D19.1) aynı zamanda sorumluluk değeri bağlamında toplumsal birliğe ihtiyaç duyulan zamanlarda dayanışma içinde olma ve fedakârlıkta bulunmanın, topluma karşı görevlerini yerine getirmenin önemi vurgulanır (D16.2).
İncelenen kaynaklar ve oluşturulan kavram haritalarından yola çıkılarak performans görevi olarak kültürel bağların toplumsal birliğe etkisini anlatan şiir, slogan, hikâye yazılır veya resim, afiş, poster hazırlanır (E1.4, E3.3, E3.5, E3.11, SDB2.3). Hazırlanan ürünler bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
Sürecin sonunda öğrenciler tarafından kültürel bağların toplumsal birlikteliğe etkisini özetleyen bir paragraf ya da nesnel bir diyalog yazılır veya nesnel bir konuşma yapılır (SDB2.1).
SB.6.1.3
Yazılı ve görsel kaynaklar (OB1, OB4) üzerinden toplumsal sorunlara yönelik verilen örneklerden bu sorunların tespit edilmesi sağlanır. Süreçte uygun olan dijital kaynaklara da yer verilebilir (OB2). Öğretmen tarafından toplumsal sorun kavramının tanımı ve türlerini içeren kısa bir sunum yapılır ve öğrencilerden toplumsal sorunlarla ilgili günlük yaşamdan örnekler vermeleri istenir. Verilen örneklerden yola çıkarak öğrenciler tarafından afetler, çevre kirliliği, göç, salgın hastalıklar, israf gibi toplumsal sorunlar incelenir. İncelemeler sonucunda ülkemizdeki toplumsal sorunların nedenlerine yönelik bir balık kılçığı oluşturulur (SDB2.1, OB1).
Sınıf içerisinde ortak bir toplumsal sorun belirlenir (SDB2.2). Belirlenen sorunun nedenlerine yönelik küçük grup tartışmaları yapılır (SDB2.2). Her gruptan belirlenen toplumsal sorunun nedenlerine yönelik görüşlerini yazılı bir metne dönüştürmeleri istenir (OB1.2).
Grup başkanları tarafından görüşler tüm sınıfa sunulur. Sunumlardaki görüşler benzerlik ve farklılıkları açısından karşılaştırılır ve sınıflama tablosuna kaydedilir (KB2.5, OB1). Aynı toplumsal soruna ilişkin farklı bakış açılarının nedenleri üzerine büyük grup tartışması yapılır (E1.4, E2.2, SDB2.3).
Grupların belirlenen toplumsal sorunun çözümüne ilişkin beyin eseri tekniğini kullanarak oluşturduğu farklı kâğıtlara yazılmış üç çözüm önerisi öğretmen masasına bırakılır (SDB3.3). Masa üzerine bırakılan kağıtlardaki çözüm önerileri tahtaya yazılarak tüm grupların çözüm önerileri, çatışma çözme stratejileri ile tartışılır (SDB2.2).
Tartışma sürecinde ortaya çıkan fikirler doğrultusunda çözüm önerileri farklı görüş ve düşünceler dikkate alınarak yeniden düzenlenir (E1.4).
Köşelenme tekniğinden yararlanılarak çözüm önerileri gerekçelendirilir ve savunulur. Düzenlenen her çözüm önerisine ilişkin sınıfta bir köşe oluşturulur ve öğrencilerden kendi açısından en doğru bulduğu çözüm önerisinin bulunduğu köşeye gitmesi istenir. Aynı köşede bir araya gelen öğrencilerin neden bu köşeyi seçtiklerini köşedeki diğer arkadaşlarına açıklayarak bilgilerini onlarla paylaşmaları sağlanır. Her köşeden bir grup başkanı seçilir ve grup baş- kanından o köşenin çözüm yolunu diğer köşelere karşı savunması istenir (E1.4, E2.2, E2.3).
Süreçte yapılan çalışmaların sonunda insana ve topluma değer vermenin, kendisine ve çevresine karşı görevlerini tam ve zamanında yerine getirmenin önemi de duyarlılık ve sorumluk değerleri bağlamında vurgulanır (D5.1, D16.2).
ÖĞRENME ÇIKTILARI VE SÜREÇ BİLEŞENLERİ
SB.6.1.1. Dâhil olduğu grupların ve bu gruplardaki rollerinin zaman içerisinde değişebileceğine ilişkin çıkarım yapabilme
a) Dâhil olduğu gruplar ve bu gruplardaki rollerinin zaman içerisinde değişebileceği¬ne ilişkin varsayımda bulunur.
b) Farklı grupları ve bu gruplardaki rolleri listeler.
c) Farklı grupları ve bu gruplardaki rolleri karşılaştırır.
ç) Gelecekte dâhil olabileceği gruplar ve roller ile ilgili tahminlerde bulunur.
d) Dâhil olduğu grupların ve bu gruplardaki rollerinin zaman içinde değişebileceğini değerlendirir.
SB.6.1.2. Kültürel bağlarımızın toplumsal birliğe etkisini yorumlayabilme
a) Kültürel bağlarımızın toplumsal birliğe etkisini inceler.
b) Kültürel bağlarımızın toplumsal birliğe etkisine ilişkin edindiği bilgileri yazılı, görsel veya dijital bir ürüne dönüştürür.
c) Kültürel bağlarımızın toplumsal birliğe etkisini nesnel bir şekilde ifade eder.
SB.6.1.3. Toplumsal hayatta karşılaşılan sorunlara yönelik çözüm önerilerini müzakere
edebilme
a) Toplumsal hayatta karşılaşılan sorunları fark eder.
b) Toplumsal hayatta karşılaşılan sorunların nedenlerine yönelik farklı bakış açılarını karşılaştırır.
c) Toplumsal hayatta karşılaşılan sorunlara yönelik çözüm önerileri geliştirir.
ç) Toplumsal hayatta karşılaşılan sorunlara yönelik çözüm önerilerini farklı görüş ve düşünceleri dikkate alarak düzenler.
d) Toplumsal hayatta karşılaşılan sorunlara yönelik çözüm önerilerini savunur.
İÇERİK ÇERÇEVESİ
Zaman İçinde Değişen Gruplar ve Roller
Kültürel Bağların Toplumsal Birlikteliğe Etkisi Toplumsal Sorunlar ve Çözümler Önerileri
Anahtar Kavramlar birlik ve beraberlik, dil, din, gelenek ve görenek, grup, hak, kültür, kültürel bağ, rol, sanat, sorumluluk, tarih, toplum
Millî Eğitim Bakanlığı: https://meb.gov.tr
