6. Sınıf “Yeryüzünde Yaşam”

YERYÜZÜNDE YAŞAM

1. Dünya’nın Neresindeyiz?

• Paralel ve Meridyenler:
  • Paralel: Ekvator’a paralel çizilen hayali dairelerdir.
    • Özellikleri:
      • En büyük paralel Ekvator‘dur (0°).
      • Ekvator’un kuzeyinde 90, güneyinde 90 olmak üzere toplam 180 paralel vardır.
      • İki paralel arası uzaklık 111 km‘dir.
  • Meridyen: Kutup noktalarını birleştiren yarım dairelerdir.
    • Özellikleri:
      • Başlangıç meridyeni Greenwich‘tir (0°).
      • Toplam 360 meridyen vardır.
      • İki meridyen arası 4 dakikalık zaman farkı vardır.
• Coğrafi Konum:
  • Matematik Konum: Bir yerin enlem ve boylamlara göre konumu (Örnek: Türkiye 36-42° Kuzey, 26-45° Doğu).
  • Özel Konum: Denizlere, dağlara, komşulara göre konum (Örnek: Türkiye Asya-Avrupa köprüsüdür).

2. Türkiye’nin Coğrafi Özellikleri

• Yeryüzü Şekilleri:
  • Dağ: Yüksek ve eğimli yüzeyler (Örnek: Toroslar, Karadeniz Dağları).
  • Ova: Düz ve verimli alanlar (Örnek: Çukurova).
  • Plato: Yüksek düzlükler (Örnek: Yazılıkaya Platosu).
  • Akarsu: Dere, çay, nehir (Örnek: Kızılırmak, Fırat).
  • Boğaz: İki denizi bağlayan dar geçit (Örnek: İstanbul Boğazı).
• İklimi Etkileyen Faktörler:

• 1. Ekvatora Uzaklık: Güney daha sıcaktır.
  2. Yükselti: Doğu Anadolu soğuktur (200 m’de 1°C düşer).
  3. Deniz Etkisi: Kıyılar ılıman, iç kesimler karasal.
  4. Dağların Uzanışı: Karadeniz’de kıyıya paralel dağlar yağışı artırır.

3. Farklı İklimler ve Yaşam

4. Beşerî Coğrafya

• Nüfus: İklim, su kaynakları ve iş olanakları nüfusu etkiler.
• Ekonomik Faaliyetler:
  • Kıyı Bölgeler: Balıkçılık, turizm.
  • İç Bölgeler: Tarım, hayvancılık.

Önemli Notlar

• Türkiye’de 3 taraf denizlerle çevrilidir.
• En yüksek bölge: Doğu Anadolu, en alçak: Marmara.
• Muson İklimi‘nde pirinç tarımı yaygındır.

Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.

Öğrenci Dostu Özet:

• Paralel = Yatay çizgiler, Meridyen = Dikey çizgiler.
• Türkiye ılıman kuşakta ve 4 mevsim yaşar.
• Dağlar kıyıya paralel ise (Karadeniz) deniz etkisi içeri giremez!