- Ülkemizin Kaynakları ve Ekonomik Faaliyetler
Doğal Kaynaklar:
- İnsan eliyle oluşmayan, doğada bulunan zenginliklerdir.
- Örnekler: Toprak, su, ormanlar, madenler.
- Ekonomik faaliyetlerin temelini oluşturur:
- Tarım, ticaret, turizm, madencilik gibi sektörler doğal kaynaklara dayanır.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
- Ülkemizde Tarım
- Tarımın Önemi:
- Türkiye topraklarının ~%33’ü tarıma elverişlidir.
- Çeşitli iklimler sayesinde farklı ürünler yetiştirilir.
Başlıca Tarım Ürünleri:
| Grup | Örnekler | Yetiştiği Bölgeler |
| Tahıllar | Buğday, arpa, mısır, pirinç | İç Anadolu (Konya), Karadeniz (pirinç) |
| Baklagiller | Nohut, mercimek, fasulye | İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu |
| Sanayi Bitkileri | Pamuk, şeker pancarı, ayçiçeği, çay | Ege (pamuk), Karadeniz (çay), Akdeniz (zeytin) |
| Meyve/Sebze | Fındık, üzüm, incir, elma | Karadeniz (fındık), Ege (üzüm, incir) |
Sorunlar:
- Kuraklık ve sulama yetersizliği (nadas uygulaması).
- Modern tarım yöntemlerinin yaygınlaştırılması gerekliliği.
- Hayvancılık
| Tür | Özellikler | Yaygın Olduğu Bölgeler |
| Büyükbaş | Mera hayvancılığı (Doğu Anadolu, Karadeniz) | Erzurum, Kars |
| Küçükbaş | Koyun, keçi (İç Anadolu) | Konya, Ankara |
| Arıcılık | Bal üretimi (Ege, Doğu Anadolu) | Muğla, Rize |
| Kümes Hayvancılığı | Tavukçuluk (Bolu, Balıkesir) | Marmara Bölgesi |
Not: Balıkçılık en çok Karadeniz‘de yapılır. Kirlilik ve aşırı avlanma sorunları vardır.
- Ormanlar ve Su Kaynakları
- Ormanlar:
- Türkiye’nin %28.6’sı ormanlarla kaplıdır.
- Faydaları: Kağıt, kereste üretimi, erozyonu önleme, oksijen kaynağı.
- Tehditler: Yangınlar, kaçak kesim.
- Su Kaynakları:
- Akarsular: Fırat, Dicle, Kızılırmak.
- Göller: Van Gölü (sodalı), Tuz Gölü.
- Kullanım Alanları: İçme suyu, tarım, enerji üretimi (HES).
- Madenlerimiz
- Önemli Madenler:
- Bor: Dünya rezervinin büyük kısmı Türkiye’de (Eskişehir, Balıkesir).
- Demir, Bakır, Krom: Sanayide ham madde.
- Taş Kömürü: Zonguldak.
- Linyit: Termik santrallerde kullanılır.
Sorunlar: Teknoloji yetersizliği, sermaye eksikliği.
- Enerji Kaynakları
| Yenilenemez Kaynaklar | Yenilenebilir Kaynaklar |
| Kömür, petrol, doğalgaz | Güneş, rüzgâr, hidroelektrik, jeotermal |
| Çevreye zararlıdır. | Temiz enerjidir. |
Örnekler:
- Güneş Enerjisi: Güneydoğu Anadolu (bulutsuz gün fazla).
- Rüzgâr Enerjisi: Çeşme, Bodrum.
- Hidroelektrik: Doğu Anadolu (akarsu potansiyeli yüksek).
- Vergi ve Bilinçli Tüketim
- Vergi: Devletin kamu hizmetleri için vatandaşlardan aldığı gelir.
- Dolaysız Vergi: Gelir vergisi, emlak vergisi.
- Dolaylı Vergi: KDV, özel tüketim vergisi.
- Bilinçli Tüketim:
- Kaynakları tasarruflu kullanma, geri dönüşüm, fatura/fiş alma.
- Nitelikli İnsan Gücü ve Meslek Seçimi
- Nitelikli İnsan: Eğitimli, yenilikçi, üretken, işini severek yapan kişidir.
- Meslek Seçerken:
- Yeteneklerimize ve ilgilerimize uygun olmalı.
- Gelecekte ihtiyaç duyulacak meslekler araştırılmalı.
Özet Tablo:
| Konu | Anahtar Bilgiler |
| Tarım | Buğday (Konya), çay (Rize), pamuk (Ege) |
| Hayvancılık | Büyükbaş (Doğu Anadolu), küçükbaş (İç Anadolu) |
| Enerji | Yenilenebilir: Güneş, rüzgâr / Yenilenemez: Petrol, kömür |
| Vergi | Dolaysız: Gelir vergisi / Dolaylı: KDV |
Not: Doğal kaynakları korumak ve bilinçli tüketici olmak her vatandaşın görevidir!
Soru-Cevap Örnekleri:
- Soru: Türkiye’de en çok hangi bölgede çay yetiştirilir?
Cevap: Karadeniz (Rize çevresi). - Soru: Yenilenebilir enerji kaynakları nelerdir?
Cevap: Güneş, rüzgâr, hidroelektrik, jeotermal.