8. Sınıf Fen Bilimleri: Türkiye’de Kimya Endüstrisi – Konu Anlatımı

Kimya ve Kimya Endüstrisi Nedir?

Kimya: Maddenin yapısını, özelliklerini, bileşimini ve tepkimelerini inceleyen bilim dalıdır.
Kimya Endüstrisi: Kimyasal maddeleri üreten, işleyen ve çeşitli sektörlere ham madde sağlayan endüstri dalıdır.

Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.

Kimya Endüstrisinin Önemi:

  • Yeni ürünlerin (plastik, ilaç, boya, deterjan vb.) üretilmesini sağlar.
  • Ülkenin gelişmişlik seviyesini gösterir.
  • Otomotiv, sağlık, tarım, tekstil gibi birçok sektörü destekler.

 

 

Türkiye’de Kimya Endüstrisinin Gelişimi

 

Tarihsel Süreç:

  • Cumhuriyet Öncesi: Temizlik maddeleri ve barut üretimi yapılırdı.
  • Cumhuriyet Sonrası: Devlet tarafından sanayi kuruluşları açıldı.
    • 1911: İlk çimento fabrikası
    • 1921: Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKE)
    • 1935: Paşabahçe Cam Fabrikası
    • 1985: İzmir Aliağa Petrokimya Fabrikası
    • 2000’ler: Küçük ve orta ölçekli fabrikalar yaygınlaştı.

 

Bölgelere Göre Kimya Endüstrisi:

  • Marmara: Petrokimya, ilaç, boya
  • Akdeniz: Gübre, petrol ürünleri
  • Ege: Petrol ürünleri
  • Karadeniz: Gübre sanayi

 

 

Kimya Endüstrisiyle İlgili Kurum ve Dernekler

Kurum Görevi
MKE Silah, mühimmat, makine üretimi
TSE Ürün standartlarını belirler
TÜPRAŞ Petrol rafinerilerini işletir
PETKİM Petrokimya ürünleri üretir
BOREN Bor araştırmaları yapar
TKSD Kimya sanayisini geliştirme derneği

 

 

İthal ve İhraç Edilen Kimyasal Ürünler

İthal Ürünler (Dışarıdan Aldıklarımız):

  • Petrol ürünleri
  • Organik kimyasallar
  • Kauçuk
  • Kozmetik ürünleri

İhraç Ürünler (Dışarıya Sattıklarımız):

  • Temizlik malzemeleri
  • Kimyasal gübreler
  • Boya ürünleri
  • Plastik ürünler

 

Not: Türkiye, kimya sektöründe ithalatı ihracattan fazla olan bir ülkedir.

 

Kimya Endüstrisindeki Meslekler

  1. Kimya Mühendisi: Ham maddeleri işleyerek yeni ürünler üretir.
  2. Kimyager: Laboratuvarda madde analizleri yapar.
  3. Petrol Mühendisi: Petrol ve doğal gaz üretiminde çalışır.
  4. Biyokimyager: Canlıların kimyasal yapısını inceler.
  5. Gıda Mühendisi: Güvenli gıda üretimini sağlar.
  6. Maden Mühendisi: Madenlerin çıkarılması ve işlenmesinde görev alır.

 

Gelecekte Öne Çıkacak Meslekler:

  • Nanoteknoloji uzmanı
  • Geri dönüşüm mühendisi
  • Biyoyakıt uzmanı

 

 

Özet Tablo: Türkiye’de Kimya Endüstrisi

Konu Detay
Kimya Endüstrisi Petrokimya, ilaç, gübre, plastik üretimi
Önemli Kurumlar MKE, TÜPRAŞ, PETKİM, BOREN
İthal Ürünler Petrol, kauçuk, kozmetik
İhraç Ürünler Deterjan, gübre, boya
Meslekler Kimya mühendisi, kimyager, petrol mühendisi

 

 

Sonuç:
Türkiye’de kimya endüstrisi hızla gelişmektedir. İthalata bağımlılık azaltılıp, Ar-Ge çalışmaları artırılırsa daha başarılı olunabilir.

 

Soru-Cevap:

  • Kimya endüstrisi neden önemlidir?
    Diğer sektörlere ham madde sağlar, yeni ürünler üretir.
  • Türkiye’nin en çok ihraç ettiği kimya ürünü nedir?
    Temizlik ürünleri ve kimyasal gübredir.