İklim Nedir?
Geniş bir coğrafyada uzun yıllar boyunca görülen ortalama hava olaylarına iklim denir.
- Hava durumu ise havanın birkaç günlük değişimidir.
- İklim, insanların yaşam tarzını, ekonomisini, giyimini, beslenmesini ve hatta fiziksel özelliklerini etkiler.
Dünyadaki Başlıca İklimler ve Yaşam Şekilleri
- Çöl İklimi
- Özellikleri:
- Gündüz çok sıcak, gece çok soğuk.
- Yağış çok az, kum fırtınaları görülür.
- Yaşam Şekli:
- Uzun elbiseler giyilir (kum fırtınalarından korunmak için).
- Çadırlarda yaşanır, göçebe hayat yaygındır.
- Geçim kaynağı hayvancılık (en çok deve yetiştirilir).
- Deve, ulaşım ve taşımacılıkta kullanılır.
- Kutup İklimi
- Özellikleri:
- Yaz-kış çok soğuk (-30°C ile -35°C arası).
- Buzullar ve kar kaplıdır.
- Yaşam Şekli:
- Kalın kıyafetler giyilir.
- İgloo denilen buzdan evlerde yaşanır.
- Ulaşımda köpekli kızaklar ve kar motosikletleri kullanılır.
- Geçim kaynağı avcılık ve balıkçılık.
- Eskimolar, Kanada, Alaska ve Grönland’da yaşar.
- Ekvator İklimi
- Özellikleri:
- Yaz-kış sıcak ve bol yağışlı.
- Yağmur ormanları yaygındır.
- Yaşam Şekli:
- İhtiyaçlar ormandan sağlanır (meyve, balık vb.).
- Geçim kaynağı orman ürünleri ve balıkçılık.
- Brezilya, Singapur gibi ülkelerde görülür.
- Muson İklimi
- Özellikleri:
- Yazlar çok yağışlı, kışlar kurak.
- Sel baskınları yaygındır.
- Yaşam Şekli:
- Geçim kaynağı pirinç tarımı.
- Evler ahşap, çatılar saz ve kamıştan yapılır.
- Teak ağacı mobilya ve gemi yapımında kullanılır.
- Hindistan, Japonya, Bangladeş’te görülür.
- Akdeniz İklimi
- Özellikleri:
- Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı.
- Bitki örtüsü maki (kuraklığa dayanıklı çalılar).
- Yaşam Şekli:
- Turizm ve tarım gelişmiştir.
- Zeytin, üzüm, incir gibi ürünler yetiştirilir.
- Türkiye’nin Ege ve Akdeniz kıyılarında, İtalya, İspanya’da görülür.
Özet Tablo
| İklim | Özellikler | Yaşam Şekli | Ülkeler |
| Çöl | Gündüz sıcak, gece soğuk | Göçebe, hayvancılık (deve) | Suudi Arabistan, Libya |
| Kutup | Sürekli soğuk (-30°C) | Avcılık, igloo evler | Kanada, Grönland |
| Ekvator | Sıcak ve yağışlı | Ormancılık, balıkçılık | Brezilya, Singapur |
| Muson | Yaz yağışlı, kış kurak | Pirinç tarımı, ahşap evler | Hindistan, Japonya |
| Akdeniz | Yaz kurak, kış ılık | Turizm, zeytin yetiştiriciliği | Türkiye, İtalya |
Sonuç
İklimler, insanların barınma, giyim, beslenme ve ekonomik faaliyetlerini doğrudan etkiler. Bu yüzden dünyanın farklı yerlerinde farklı kültürler ve yaşam tarzları ortaya çıkmıştır.
Soru-Cevap:
- Soru: Muson ikliminde evler neden ahşaptan yapılır?
Cevap: Yağışlı iklimde hafif ve dayanıklı olduğu için. - Soru: Eskimoların evlerine ne denir?
Cevap: İgloo.
Not: İklim değişiklikleri, doğal yaşamı ve insan hayatını derinden etkiler. Bu nedenle iklimleri iyi tanımalıyız!
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Kendini Değerlendir:
- Çöl ikliminde ulaşım nasıl sağlanır?
- Akdeniz ikliminin bitki örtüsü nedir?
