- Paraleller ve Özellikleri
- Paralel: Ekvator’a paralel olarak doğu-batı yönünde çizilen hayali çizgilerdir.
- Başlangıç paraleli: Ekvator (0°).
- Toplam 180 paralel vardır (90 kuzey, 90 güney).
- İki paralel arası mesafe: 111 km (eşit uzaklık).
- Boyları kutuplara doğru kısalır, kutuplarda nokta halini alır.
- Meridyenler ve Özellikleri
- Meridyen: Kutup noktalarını birleştiren, paralelleri dik kesen yarım daire şeklindeki hayali çizgilerdir.
- Başlangıç meridyeni: Greenwich (Londra, 0°).
- Toplam 360 meridyen vardır (180 doğu, 180 batı).
- İki meridyen arası zaman farkı: 4 dakika.
- Aynı meridyen üzerindeki noktaların yerel saati aynıdır.
- Coğrafi Konum
- Matematik (Mutlak) Konum:
- Bir yerin enlem (paralel) ve boylam (meridyen) değerlerine göre belirlenir.
- Örnek: Türkiye, 36°-42° Kuzey paralelleri ve 26°-45° Doğu meridyenleri arasındadır.
- Özel (Göreceli) Konum:
- Denizlere, komşu ülkelere, yeryüzü şekillerine ve ticaret yollarına göre belirlenir.
- Örnek: Türkiye, Asya-Avrupa arasında köprü görevi görür ve boğazlara sahiptir.
- Türkiye’nin Konumu ve Sonuçları
- Matematik Konum Sonuçları:
- Kuzey Yarım Küre’de, ılıman iklim kuşağındadır.
- Güneş ışınları dik açıyla gelmez.
- Güneyden kuzeye sıcaklık azalır.
- Özel Konum Sonuçları:
- Jeopolitik önemi: Balkanlar, Ortadoğu ve Kafkaslar arasında yer alır.
- Boğazlar (İstanbul ve Çanakkale) stratejik öneme sahiptir.
- Yükselti batıdan doğuya artar, iklim çeşitliliği fazladır.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
- Kıtalar ve Okyanuslar
- 7 Kıta: Asya, Avrupa, Afrika, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Antarktika, Okyanusya.
- 3 Okyanus: Büyük (Pasifik), Atlas (Atlantik), Hint Okyanusu.
Önemli Hatırlatma:
- Paraleller enlem, meridyenler boylam bilgisini verir.
- Türkiye’nin özel konumu, tarih boyunca ticaret ve kültür merkezi olmasını sağlamıştır.
Çalışma Önerisi:
- Dünya haritası üzerinde Türkiye’nin paralel ve meridyenlerini işaretleyin.
- Matematik ve özel konumun günlük hayata etkilerini tartışın (örneğin, iklim, tarım, ulaşım).