Demokratik Devlet Nedir? Demokratik devlet, halkın iradesiyle yönetilen, temel hak ve özgürlüklerin anayasa ile güvence altına alındığı devlet şeklidir. Türkiye Cumhuriyeti, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olarak anayasamızın 2. maddesinde belirtilmiştir.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Kuvvetler Ayrılığı İlkesi
Demokratik devletlerde yasama, yürütme ve yargı yetkileri birbirinden ayrı organlar tarafından kullanılır. Bu, güçlerin tek elde toplanmasını engeller ve denetimi sağlar.
- Yasama (Kanun Yapma)
- Görevi:Kanun (yasa) çıkarmak, değiştirmek veya kaldırmak.
- Organı:Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)
- 600 milletvekilinden oluşur.
- Seçimler 5 yılda bir yapılır.
- 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı milletvekili seçilebilir.
- TBMM’nin Bazı Yetkileri:
- Savaş ilanına karar vermek.
- Para basılmasını onaylamak.
- Genel af çıkarmak.
- Yürütme (Kanunları Uygulama)
- Görevi:Kanunları uygulamak, devleti yönetmek.
- Organları:
- Cumhurbaşkanı(Devletin başıdır.)
- Bakanlar Kurulu(Cumhurbaşkanı tarafından atanır.)
- Cumhurbaşkanının Bazı Yetkileri:
- Kanunları onaylayıp yürürlüğe koymak.
- Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını temsil etmek.
- Uluslararası anlaşmaları imzalamak.
- Millî Güvenlik Kuruluna başkanlık yapmak.
Not: 2018’den itibaren Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi geçerlidir.
- Yargı (Adaleti Sağlama)
- Görevi:Kanunlara uygunluğu denetlemek, anlaşmazlıkları çözmek.
- Organları:Bağımsız mahkemeler
- Anayasa Mahkemesi:Kanunların anayasaya uygunluğunu denetler.
- Yargıtay:Adli davalarda en üst mahkemedir.
- Danıştay:İdari davalarda en üst mahkemedir.
- Diğer Mahkemeler:Asliye, sulh, idare mahkemeleri gibi.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM):İç hukuk yolları tükendikten sonra başvurulabilir.
Anayasa ve Önemi
- Türkiye’nin ilk anayasası 1921 Anayasasıdır (Teşkilat-ı Esasiye).
- Kuvvetler ayrılığıilk kez 1961 Anayasası ile tam olarak uygulanmıştır.
- 1982 Anayasasıbugün yürürlüktedir.
- İlk 3 madde (Cumhuriyetin nitelikleri) değiştirilemez.
- maddebu hükümleri korur.
Özet Tablo: Demokratik Devletin Organları
| Güç | Görevi | Organ |
| Yasama | Kanun yapmak | TBMM |
| Yürütme | Kanunları uygulamak | Cumhurbaşkanı ve Bakanlar |
| Yargı | Adaleti sağlamak | Bağımsız Mahkemeler |
Önemli Hatırlatma: Demokratik devletlerde hiçbir organ diğerinden üstün değildir. Organlar birbirini denetler ve halkın iradesine dayanır.
Kendini Test Et!
- TBMM’nin görevlerinden üç tanesini yazınız.
- Cumhurbaşkanının yetkileri nelerdir?
Yargıtay ve Danıştay arasındaki fark nedir?
