Noktalama işaretleri, cümlenin yapısını ve anlamını belirlemek, okuyucunun cümleyi daha kolay ve doğru anlayabilmesini sağlamak için kullanılan işaretlerdir.
Noktalama işaretleri, başlıca şunlardır:
- Nokta (.): Cümlenin sonuna konur.
- Virgül (,): Cümle içindeki öğeleri birbirinden ayırmak için kullanılır.
- Noktalı virgül (;): Cümle içindeki eş görevli öğeleri birbirinden ayırmak için kullanılır.
- İki nokta (:): Sıralı cümleleri, açıklama cümlelerini, örnek cümlelerini, alıntı cümlelerini ayırmak için kullanılır.
- Üç nokta (…): Sözün veya cümlenin tamamlanmadığını, devam ettiğini, okuyucunun hayal gücüne bırakıldığını göstermek için kullanılır.
- Soru işareti (?): Soru cümlelerinin sonuna konur.
- Ünlem işareti (!): Heyecanlı, şaşkın, kızgın, korkulu, acı vb. duyguları ifade eden cümlelerin sonuna konur.
- Tırnak işareti (“): Doğrudan aktarılan sözlere, şiir, şarkı, film, kitap vb. yapıtların adlarına, takma adlara, lakaplara, yabancı sözcüklere, atasözlerine, deyimlere, bilimsel adlara, sayılara, tarihlere, yer adlarına, para birimlerine vb. işaretlerle ayrılır.
- Kısa çizgi (-): Kelimelerin arasında veya cümle içinde eklerin, kısaltmaların, rakamların vb. bir araya getirilmesi için kullanılır.
- Kesme işareti (’): Özel adlara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır.
- Yay ayraç (…): Ayrı yazılan sözcük veya cümleleri birbirine bağlamak için kullanılır.
- Köşeli ayraç [ ]: Açıklama yapmak için kullanılır.
Noktalama işaretlerinin doğru kullanılması, Türkçeyi doğru ve etkili bir şekilde kullanabilmek için önemlidir.