Yönelme Hâl Eki Nedir? Yönelme hâl eki (ismin -e hâli), isim ve zamirlerin cümlede yönelme, yaklaşma veya ulaşma anlamı kazanmasını sağlayan eklerdir. 4. sınıf Türkçe dersinde öğrendiğimiz bu ek, “-e, -a” şekillerinde karşımıza çıkar ve bazen kaynaştırma harfi “y” ile birlikte kullanılır.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Yönelme Hâl Ekinin Özellikleri
- Yönelme bildirir: “Okula gidiyorum” (nereye?)
- Ekler kelimenin sonuna gelir: okul + a = okula
- Ünlü uyumuna göre değişir: eve (e-e), bahçeye (e-e), parka (a-a)
- Kaynaştırma harfi alabilir: araba + a = arabaya (y kaynaştırma harfi)
Yönelme Hâl Eki Çeşitleri
| Ek | Kullanım | Örnek |
| -e | e, i, ü, ö ünlülerinden sonra | eve, üzüme, göle |
| -a | a, ı, o, u ünlülerinden sonra | okula, balığa, yola |
| -ye | ünlüyle biten kelimelerden sonra | arabaya, çantaya |
| -ya | ünlüyle biten kelimelerden sonra | kolaya, sopaya |
Yönelme Hâl Eki Nasıl Bulunur?
Bir kelimenin yönelme hâl eki aldığını anlamak için:
- “Nereye? Kime?” sorularını sorun
- Cevap veren kelimeyi inceleyin
- Sonunda -e, -a ekleri var mı kontrol edin
Yönelme Hâl Eki Örnekleri
Yer Bildirenler:
- Okula (okul + a)
- Eve (ev + e)
- Bahçeye (bahçe + ye)
- Parka (park + a)
- Mağazaya (mağaza + ya)
Kişi Bildirenler:
- Anneye (anne + ye)
- Öğretmene (öğretmen + e)
- Arkadaşa (arkadaş + a)
- Babama (baba + ma)
Yönelme Hâl Ekiyle İlgili Önemli Kurallar
- Özel isimlerde kesme işareti kullanılır:
- “Türkiye’ye gidiyoruz” (Türkiye + ye)
- “Ayşe’ye selam söyle” (Ayşe + ye)
- Ses değişiklikleri olabilir:
- “kitap + a = kitaba” (p→b yumuşaması)
- “ağaç + a = ağaca” (ç→c yumuşaması)
- Zamirlerde de kullanılır:
- “Bana verir misin?” (ben + e)
- “Sana bir sürprizim var” (sen + e)
Yönelme Hâl Eki Örnek Cümleleri
- Yarın köye gideceğiz. (Nereye gideceğiz?)
- Anneme çiçek aldım. (Kime aldım?)
- Bahçeye çıkıp oynayalım. (Nereye çıkalım?)
- Öğretmenime ödevimi gösterdim. (Kime gösterdim?)
- Sinemaya gitmek istiyorum. (Nereye gitmek istiyorum?)
Yönelme Hâli ve Yalın Hâl Karşılaştırması
| Yalın Hâl | Yönelme Hâli | Cümlede Kullanım |
| okul | okula | Okula gidiyorum. |
| ev | eve | Eve geldim. |
| bahçe | bahçeye | Bahçeye çıktık. |
| park | parka | Parka gidelim. |
| anne | anneye | Anneye soralım. |
Sık Yapılan Hatalar
- Yönelme eki ile bulunma ekini karıştırma:
- “Okula” (yönelme) ≠ “okulda” (bulunma)
- Kaynaştırma harfini unutma:
- “Arabaya” (doğru) ≠ “araba” (yanlış)
- Özel isimlerde kesme işaretini atlama:
- “Ankara’ya” (doğru) ≠ “Ankaraya” (yanlış)
Alıştırma Önerileri
- Cümle tamamlama: Verilen yönelme hâlindeki sözcüklerle cümleler kurun
- Dönüştürme çalışması: Yalın hâldeki sözcükleri yönelme hâline getirin
- Dolaylı tümleç bulma: Cümlelerde yönelme hâlindeki öğeleri tespit edin
- Yazım çalışması: Özel isimlerin yönelme hâllerini doğru yazın
Kendini Değerlendirme Soruları
- “Bahçe” kelimesinin yönelme hâlini yazınız.
- “Dayıma telefon ettim.” cümlesinde yönelme hâlindeki sözcük hangisidir?
- “Kütüphaneye gidiyorum.” cümlesinde “nereye” sorusuna cevap veren kelimeyi bulunuz.
- “Dedem” kelimesini yönelme hâlinde kullanarak bir cümle kurunuz.
Yönelme hâl ekini doğru kullanmak, hareketin yönünü ve ulaşılacak hedefi net bir şekilde ifade etmemizi sağlar. Bu konuyu öğrenirken günlük hayattan örnekler düşünmek ve etrafınızdaki yönelme ifadelerini fark etmek çok faydalı olacaktır.