Öznel ve Nesnel Yargılar Nedir?
Cümleler, ifade ettikleri yargıların niteliğine göre öznel ve nesnel yargılar olmak üzere ikiye ayrılır. Bu ayrım, cümledeki ifadenin kişisel görüş mü yoksa genel geçer bir bilgi mi içerdiğine göre belirlenir.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Öznel Yargılar (Kişisel Görüş Bildiren Cümleler)
Özellikleri:
✔ Kişinin kendi düşüncesini, duygusunu veya beğenisini yansıtır
✔ Kişiden kişiye değişebilir
✔ Kanıtlanamaz veya ölçülemez
✔ “Bence, bana göre” gibi ifadeler içerebilir (ama her zaman açıkça belirtilmez)
Örnekler:
- “Bu film çok sıkıcıydı.” (Kişisel görüş)
- “Pembe dünyanın en güzel rengidir.” (Beğeni ifadesi)
- “Annemin yaptığı kekler harikadır.” (Öznel değerlendirme)
- “Yaz tatilleri en sevdiğim zamandır.” (Kişisel tercih)
Nesnel Yargılar (Genel Geçer Bilgi Bildiren Cümleler)
Özellikleri:
✔ Kişisel görüş içermez
✔ Doğruluğu kanıtlanabilir
✔ Herkes tarafından kabul edilen bilgilerdir
✔ Ölçülebilir ve somut verilere dayanır
Örnekler:
- “Türkiye’nin başkenti Ankara’dır.” (Coğrafi bilgi)
- “Su 100°C’de kaynar.” (Bilimsel gerçek)
- “İstanbul Boğazı Asya ve Avrupa’yı ayırır.” (Coğrafi gerçek)
- “Bir yıl 12 aydır.” (Ölçülebilir bilgi)
Öznel ve Nesnel Yargıların Karşılaştırılması
| Özellik | Öznel Yargı | Nesnel Yargı |
|---|---|---|
| İçerik | Kişisel görüş | Genel geçer bilgi |
| Değişir mi? | Kişiye göre değişir | Herkes için aynıdır |
| Kanıtlanabilir mi? | Hayır | Evet |
| Örnek | “Bu kitap çok heyecanlı” | “Bu kitap 200 sayfadır” |
Nasıl Ayırt Ederiz?
Bir cümlenin öznel mi nesnel mi olduğunu anlamak için şu soruları sorabiliriz:
- Bu cümlede kişisel bir görüş var mı?
- Varsa → Öznel
- Yoksa → Nesnel
- Bu cümledeki bilgi herkes tarafından aynı şekilde mi kabul edilir?
- Evet → Nesnel
- Hayır → Öznel
- Bu cümledeki ifadeyi kanıtlayabilir miyim?
- Evet → Nesnel
- Hayır → Öznel
Alıştırmalar
Aşağıdaki cümlelerin öznel mi nesnel mi olduğunu belirtiniz:
- “Portakal C vitamini bakımından zengindir.” → (Nesnel)
- “En lezzetli meyve portakaldır.” → (Öznel)
- “Türkiye’nin en kalabalık şehri İstanbul’dur.” → (Nesnel)
- “İstanbul çok gürültülü bir şehirdir.” → (Öznel)
- “Bir hafta 7 gündür.” → (Nesnel)
Önemli Uyarılar
• “Bence, bana göre” gibi ifadeler her zaman özneldir
• Sayısal veri içeren cümleler genellikle nesneldir
• Bilimsel gerçekler nesnel yargı oluşturur
• Beğeni ifadeleri (güzel, çirkin, iyi, kötü) özneldir
Sonuç
Öznel ve nesnel yargıları ayırt etmek, okuduğumuzu daha iyi anlamamızı sağlar. Nesnel yargılar bize gerçek bilgiler verirken, öznel yargılar kişisel görüşleri yansıtır. Günlük hayatta her iki tür yargıyı da doğru yerlerde kullanmak önemlidir.
📌 Pratik İpucu:
- “En iyi, çok güzel” gibi ifadeler → Öznel
- “2023 yılında, 5 metre” gibi ifadeler → Nesnel
Bol bol örnek inceleyerek bu konuyu pekiştirebilirsiniz!