Mastar Nedir?
Mastar, fiillerin “-mek/-mak” ekini almış halidir. Fiillerin sözlükteki bu temel hallerine mastar denir. Mastar, bir fiilin ham halidir ve henüz herhangi bir zaman veya kişi eki almamıştır.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Örnekler:
- “koşmak”
- “yüzmek”
- “gülmek”
- “okumak”
Mastarın Özellikleri
- Fiilin kök veya gövdesine “-mek/-mak” eki getirilerek oluşturulur:
- “yaz-” → “yazmak”
- “oku-” → “okumak”
- Tüm fiiller mastar haline çevrilebilir:
- “geliyor” → “gelmek”
- “güldüler” → “gülmek”
- İsimler mastar eki alsa bile fiil olmaz:
- “şeker” + “mek” = “şekermek” (fiil değil)
- “kalem” + “mek” = “kalemmek” (fiil değil)
Mastar Nasıl Bulunur?
Bir kelimenin fiil olup olmadığını anlamak için mastar testi yapabiliriz:
- Kelimenin sonuna “-mek/-mak” ekini getiririz
- Anlamlı bir fiil oluşuyorsa o kelime fiildir
- Anlamsız oluyorsa fiil değildir
Doğru Örnekler:
- “koşuyor” → “koşmak” (fiil)
- “yazdı” → “yazmak” (fiil)
Yanlış Örnekler:
- “masa” → “masamak” (fiil değil)
- “kitap” → “kitapmak” (fiil değil)
Mastarın Kullanımı
- Fiillerin sözlük karşılığı mastar halindedir:
- “gitmek”, “gelmek”, “bakmak”
- Cümle içinde mastar kullanımı:
- “Yüzmek çok eğlencelidir.”
- “Erken kalkmak sağlıklıdır.”
- Fiilimsilerin oluşturulmasında temel oluşturur:
- “koşmak” → “koşarak” (zarf-fiil)
- “okumak” → “okuma” (isim-fiil)
Mastar Eklerinin Yazımı
“-mek/-mak” ekleri ünlü uyumuna göre değişir:
- Kalın ünlülü fiillerde “-mak”:
- “bakmak”, “yazmak”, “okumak”
- İnce ünlülü fiillerde “-mek”:
- “gelmek”, “görmek”, “sevmek”
Alıştırmalar
- Aşağıdaki fiillerin mastar hallerini yazınız:
- “gülüyor” →
- “koşacak” →
- “yazdılar” →
- Verilen kelimelerin fiil olup olmadığını mastar testiyle belirleyiniz:
- “kitap”
- “uyudu”
- “mavi”
- Mastar halindeki fiillerle cümleler kurunuz:
- “okumak”
- “yüzmek”
Öğrenmeyi Kolaylaştıran Etkinlikler
- Mastar Avı: Verilen cümlelerdeki fiillerin mastar hallerini bulma
- Fiil Dedektifi: Kelimelerin fiil olup olmadığını mastar testiyle belirleme
- Mastar Cümleleri: Mastar halindeki fiillerle yeni cümleler oluşturma
Örnek:
- “yazmak” → “Yazmak çok keyifli bir uğraştır.”
- “koşmak” → “Koşmak sağlığa çok faydalıdır.”
Mastarlar, fiillerin en temel halidir. Fiillerin diğer çekimlerini öğrenmek için önce mastar halini iyi bilmelisiniz!