Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi bu ünitede hak ve sorumluluklar konusu ele alınmaktadır. Öğrencilerin; toplumdaki herkesin temel hak ve özgürlüklere sahip olduğunu açıklamaları, kişisel hakları sentezleyerek bunlara saygı duymaları, temel bir hak olarak mahremiyeti sorgulamaları ve bu hakkın korunması gerektiğine dair farkındalık kazandırmaları amaçlanmaktadır. Allah’a (cc) karşı sorumluluklarını inanç ve ibadet açısından çözümlemeleri ve diğer insanlara karşı sorumluluklarını özetlemeleri amaçlanmaktadır. Rabbena dualarını ve bu duaların anlamlarını okuyarak yorumlamaları amaçlanmaktadır.
Türkiye Fen Liseleri Taban Puanları için sayfamızı takip ediniz.
4. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ
5. ÜNİTE: HAKLAR VE SORUMLULUKLAR
Öğretme-Öğrenme Uygulamaları
DKAB.4.5.1
Öğrencilere “Kişisel haklar hakkında neler biliyorsunuz?” sorusu sorularak onların konuya olan ilgi ve öğrenme istekleri (E1.1) uyandırılır. Hak kavramı açıklanır ve kişisel hakların neler olduğu belirlenir. Herkesin temel kişisel hakları olduğu ve İslam’ın kişisel haklara önem verdiği belirtilir. Öğrencilere aile içindeki, okuldaki ve ülkedeki insanların hakları konusunda farkındalık kazandırılır. Toplumsal rollerin insanlara kazandırdığı haklara örnekler verilerek öğrencilerin bunlarla kişisel haklar arasında ilişki kurması sağlanır. Hz. Muhammed’in (sav) toplumsal rolleri üzerinden örnekliği çerçevesinde (bir baba, evlat, dede, arkadaş, eş olarak) haklara değinilir. Öğrencilerin hem kendisinin hem de başkalarının kişisel hakları olduğunu fark ederek bunları birleştirmesi (E2.1); insanlarla ilişkilerinde saygılı (D14.1), nazik, sabırlı ve anlayışlı olması (D5.1) sağlanır. Öğrenci, bu değerlere yer verdiği bir afiş, poster, pano vs. oluşturur.
DKAB.4.5.2
Öğrencilere günlük hayatta gizli kalması gereken konuların neler olduğu hakkında sorular sorulur. Verilen cevaplardan hareketle mahremiyet kavramı açıklanır ve öğrenciler mahremiyetle ilgili sorular sormaya teşvik edilir. Bunun için soru kutusu tekniği kullanılabilir. Öğrencilerin mahremiyetin temel bir hak olduğunu, bu hakka saygı gösterilmesi gerektiğini ve her ferdin değerli olduğunu fark etmesi (D14.1) sağlanır. Öğrencilere; mahremiyet hakkında bilgi toplamalarını sağlayacak ve tanımadıkları kişilere, arkadaşlarına ve ailelerine karşı sınırların ne olması gerektiğini fark ettirecek etkinlikler yaptırılır. Bu etkinliklerle toplananılan bilgilerin doğruluğu öğretmen rehberliğinde değerlendirilir ve öğrencilere kendi hayatlarında (D8.1) ve sosyal ilişkilerinde kişisel alanların korunması gerektiği (D8.4) açıklanır. Kişisel eşyaları korumaya (D8.4), başkalarını rahatsız edecek davranışlardan uzak durmaya ve özel hayatın gizliliğini ihlal edecek davranışlardan kaçınmaya (D8.4) dair öğrencilere farkındalık kazandırılır. Mahremiyete saygının İslam ahlakının temel ilkelerinden biri olduğu vurgulanır. Hz. Muhammed’in (sav) bu konuyla ilgili öğütlerine yer verilir. Böylece İslam’ın mahremiyet kavramına verdiği önem ve bu hakkın korunması gerekliliği hususunda öğrencilerin çıkarımda bulunması sağlanır.
DKAB.4.5.3
Sorumluluk kavramı açıklanır. Öğrencilere “kimlere/nelere karşı sorumluluklarımız var?” sorusu sorulur. Verilen cevaplardan hareketle insanın kendisine, ailesine, çevresine ve Allah’a (cc) karşı sorumlulukları olduğu sonucuna ulaşılarak bu maddeler sıralanır. İnsanın bedensel, ruhsal ve sosyal iyi oluşu için çaba göstermesinin ve kendini tehlikeye sokacak davranışlardan kaçınmasının (D16.1) kendisine olan sorumluluğu olduğu belirtilir. Verilen görevleri yerine getirmek (D16.3), ortak kullanım alanlarını korumak, temiz kullanmak, toplumsal hayatı düzenleyen kurallara uymak gibi (D16.2) sorumluluklarının da olduğu açıklanır. Öğrencilerin kişisel ve toplumsal sorumluluklarından hareketle kendisini yaratan ve her türlü nimeti bahşeden Allah’a (cc) karşı da sorumlulukları olduğunu fark etmesi sağlanır. Allah’a (cc) karşı inanç ve ibadet alanlarında sorumluluklarımızın olduğu öğrencilere ifade edilir. Allah’a (cc) duyulan sevginin ibadetlerle gösterildiği (D15.3) belirtilir. Öğrencilerin ibadet eden insanları izleyerek ibadetin insan üzerindeki etkilerini fark etmeleri sağlanır. Allah’a (cc) karşı sorumlulukları yerine getirmenin güzel ahlaka katkısı vurgulanır. Ahlaki değerlerin kazanılması ve korunmasının O’na karşı sorumlulukların yerine getirilmesiyle ilişkisi açıklanır.
DKAB.4.5.4
İnsanlara karşı sorumluluklarla ilgili görseller gösterilerek öğrencilerin bu sorumlulukları belirlemesi ve çözümlemesi sağlanır. Diğer insanlara karşı sorumluluklar tanımlanır. Bu sorumluluklar söz ve davranışlarda doğru olmak, yardımlaşmak ve dayanışmak, büyükleri saymak, küçükleri sevmek, komşuları ve akrabaları gözetmek şeklinde sınıflandırılır. İslam dininin bu sorumluluklara verdiği önem vurgulanır. Öğrencilerin bu sorumlulukların toplumsal yaşama etkisini kendi cümleleriyle yorumlamaları sağlanır. Böylece insanlara karşı şefkatli, sevgi dolu (D9.2) ve duyarlı (D5.1) davranma konusunda öğrencilere bilinç kazandırılır. Öğrencilerin yeteneklerine güvenerek (E1.5) insanlara karşı sorumlulukların önemine dair yargıda bulunmaları ve bu konuda olumlu davranışlar ortaya koymaları (SDB1.2) beklenir.
DKAB.4.5.5
Öğrencilere “Rabbena duaları hakkında neler biliyorsunuz?” sorusu yöneltilir ve önceki bilgileri kontrol edilir. Rabbena duaları ve bu duaların anlamları açıklanarak içerdikleri mesajlar ve nerelerde okundukları hakkında bilgi verilir. Rabbena dualarını dinlemek üzere Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı genel ağ adresleri belirlenir. Öğrencilerin bu adresleri kullanmaları sağlanarak (OB2) duaların doğru telaffuzunu öğrenmeleri için dinleme etkinliği yapılır. Öğrencilerin bu duaları kendine güvenerek (E1.5) okuması için sesli okuma etkinliği yapılabilir. Duaların anlamı incelenir. Duaların anlamından çıkarılacak mesajlarla ilgili etkinlikler yapılarak sure değerlendirilebilir. Öğrencilerin duaların anlamını kendi hayatı için anlamlı hâle getirmesi sağlanır. Öğrencilerin Rabbena dualarının anlamını değiştirmeyecek şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade etmeleri için yazma etkinliği yapılabilir.
ÖĞRENME ÇIKTILARI VE SÜREÇ BİLEŞENLERİ
DKAB.4.5.1. Kişisel hakları sentezleyebilme
a) Kişisel hakları belirler.
b) Kişisel haklar arasında ilişki kurar.
c) Kişisel hakları birleştirerek özgün bir bütün oluşturur.
DKAB.4.5.2. Mahremiyet hakkını sorgulayabilme
a) Mahremiyet kavramını tanımlar.
b) Mahremiyet hakkında sorular sorar.
c) Mahremiyet hakkında bilgi toplar.
ç) Mahremiyet hakkında topladığı bilgilerin doğruluğunu değerlendirir.
d) Mahremiyet hakkında topladığı bilgiler üzerinden çıkarım yapar.
DKAB.4.5.3. Allah’a (cc) karşı sorumluluklarını çözümleyebilme
a) Allah’a (cc) karşı inanç ve ibadet sorumluluklarını sıralar.
b) İnanç ve ibadetle ilgili sorumluluklar arasındaki ilişkileri belirler.
DKAB.4.5.4. İnsanlara karşı sorumluluklarını özetleyebilme
a) İnsanlara karşı sorumluluklarını çözümler.
b) İnsanlara karşı sorumluluklarını sınıflandırır.
c) İnsanlara karşı sorumluluklarını yorumlar.
DKAB.4.5.5. Rabbena dualarını ve bu duaların anlamlarını okuyarak yorumlayabilme
a) Rabbena dualarını ve bu duaların anlamlarını okur.
b) Rabbena dualarının anlamlarını kendi hayatı için anlamlı bir hâle getirir.
c) Rabbena dualarının anlamlarını değiştirmeyecek şekilde özetler.
Millî Eğitim Bakanlığı: https://meb.gov.tr
