T.C. inkılap Tarihi ve Atatürkçülük 8. Sınıf 1. Ünite: Mustafa Kemal’in Hayatı

T.C. inkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi bu ünitesinde öğrencilerin XIX. yüzyıl sonu ve XX. yüzyıl başında Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu duruma etki eden siyasi, sosyal ve ekonomik gelişmeleri inceleyerek Millî Mücadele’ye kadar uzanan sürecin temelleri hakkında bilgi edinmeleri hedeflenmiştir. Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatının dönüm noktalarına, kişiliğini etkileyen olaylara ve kişilik özelliklerine yer verilerek bir çocuk, öğrenci, asker, lider ve insan olarak bütüncül bir şekilde onu tanıtmak, onun örnek şahsiyetini öğrencilerin kavramalarını sağlamak bu ünitenin temel amacıdır.

Türkiye Fen Liseleri Taban Puanları için sayfamızı takip ediniz.

8. Sınıf İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük
8. Sınıf İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük

 

8. Sınıf İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük

1. ÜNİTE: MUSTAFA KEMAL’İN HAYATI

Öğretme-Öğrenme Uygulamaları

İTA.8.1.1.
Öğrencilerin Osmanlı Devleti’nin XIX-XX. yüzyıllardaki sınırlarını haritalar üzerinden incelemeleri istenir (SBAB10.1) (OB4). İnceledikleri haritalarda Osmanlı Devleti’nin sınırlarında meydana gelen değişime odaklanmaları (E3.2) ve bu durumun nedenlerine ilişkin çıkarımlarını sözlü olarak ifade etmeleri beklenir. Sanayi İnkılabı ve Fransız İhtilali’nin etkileri ile XIX-XX. yüzyıllarda Osmanlı Devleti’nde meydana gelen siyasi, ekonomik ve toplumsal gelişmeler (demokratikleşme çabaları, fikir akımları, milliyetçilik hareketleri ve toprak kayıpları, Balkan savaşlarında Rumeli Türklerine yapılan baskılar, kapitülasyonların yarattığı ekonomik sıkıntılar) verilen yazılı ve görsel kaynaklar üzerinden incelenir. Ayrıca dijital kaynaklardan yararlanılabilir (OB2).

Öğrencilerin XVIII. yüzyılda gerçekleşen Sanayi İnkılabı ve Fransız İhtilali’nin dünya geneli ve Osmanlı Devleti açısından yarattığı etkileri açıklamalı tarih şeridi veya infografik (SBAB1.2) üzerinden (OB1, OB2, OB4) incelemeleri sağlanır. Öğrencilerden inceledikleri kaynaklar doğrultusunda dönemin koşullarını dikkate alarak “Ben Mustafa Kemal’in doğduğu dönemde doğsaydım neler düşünürdüm/hissederdim/yapardım?” temalı bir metin oluşturmaları istenir. Bu bağlamda millî bilinç sahibi olmanın (D19.1) ve ülkenin menfaati için dayanışma ve fedakârlık göstermenin (D20.2) önemine vurgu yapılır. Öğrencilerin, Mustafa Kemal’in doğduğu dönemde yaşayan insanlarla empati kurması (E2.1) desteklenerek olayları dönemin koşullarına göre değerlendirmeye yönelik bakış açısı (SDB2.3) geliştirmesi sağlanır. Öğrenciler tarafından oluşturulan metinlerin değerlendirilmesi için dereceli puanlama anahtarı kullanılabilir.

İTA.8.1.2.
Öğrenciler gruplara ayrılır. Gruplara “Mustafa Kemal’in çocukluk ve aile hayatı, eğitim hayatı ve arkadaşları, askerî hayatı, diplomatik tecrübeleri ve devlet adamlığı, hayatının son dönemi, vefatı ve dünyaya yansımaları” konuları dağıtılır. Öğrencilerin paylaştırılan konularla ilgili merak ettikleri temel hususları grup çalışmasıyla belirlemeleri (D3.4) ve araştıracakları konunun hangi sorulara cevap vereceğini sözlü olarak açıklamaları istenir. Gruplara bilgi toplama, kaynak inceleme ve kaynakları sorgulama süreçlerinin tüm basamaklarını kapsayan bir takip listesi dağıtılır. Bu listenin gruplar tarafından doldurulması sürecinde öğrencilerin ekip halinde ve yardımlaşma (SDB2.2) içinde çalışmalarına özen gösterilir. Grupların, araştırma konularıyla ilgili hangi kaynaklardan yararlanacakları ve bu kaynaklara nereden ve nasıl ulaşacakları öğretmen rehberliğinde belirlenir.
Gruplardan, Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatıyla ilgili yazılı (askerî arşivler, anılar vb.) ve görsel kaynaklardan (hayatının çeşitli dönemlerine ait fotoğraflar; Selanik, Manastır, İstanbul, Sofya ve Şam şehirlerinin haritaları) çalışma konusuna yönelik bilgi toplamaları (SBAB10.3) (OB1, OB4) istenir (E3.7). Ayrıca dijital kaynaklardan da yararlanılabilir (OB2).

Kaynaklardan bilgi toplama sürecinde, öğrencilerin karar verme (SDB3.3) ve iş birliği (SDB2.2) becerilerinin gelişimine destek verilir. Araştırmada yer vermek için uygun ve güncel nitelikte olan kaynaklar, öğrenciler tarafından kaydedilir.

Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatıyla ilgili ulaşılan kaynaklar, belirlenen ölçütlerin (kaynağın türü, yazarı, tarihi, geçerliliği, tutarlılığı vb.) yer aldığı bir liste yardımıyla gruplar tarafından değerlendirilerek bilimsel araştırma süreci (E3.2) işletilir.

Öğrencilerin, Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatına ilişkin kaynakların (askerî arşivler, anılar vb.) kimler tarafından nasıl oluşturulduğunu sorgulamaları istenir (OB1). Öğrenciler daha nitelikli bir çalışma oluşturmak için araştırmalarını farklı kaynaklarla desteklemenin önemine dair çıkarımlarda bulunur (E3.4).

Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatına ilişkin araştırmada kullanılacak kaynakların ana fikri, kaynaklardaki temel kişiler ve kurumlar, öğrenciler tarafından belirlenir. Öğrencilerin araştırmalarında kullanacakları kaynaklardaki ilgili ve ilgisiz bilgileri, farklı görüşleri belirlemeleri istenir. Bu amaçla öğrencilere grup tartışması yaptırılır. Bu tartışmalar sırasında öğrencilerin inceledikleri kaynakları kendi cümleleriyle “bence/bana göre/çünkü/kanıtlara dayanarak” gibi ifadelerle yorumlamaları istenir.

Araştırmalardan elde edilen bilgiler, öğrenciler tarafından bir performans görevi niteliğinde hazırlanarak sınıf dergisi veya z-kitap ürününde kullanılmak üzere tarih şeridi, infografik (OB2), deneme şeklinde görsel ve yazılı metinlere dönüştürülür. Gruplar tarafından oluşturulan çalışmalar “Çocuk Mustafa, komutan Mustafa Kemal ve devlet adamı olarak Atatürk’ün hayatı” şeklinde sınıf dergisi veya z-kitap formatında (OB1, OB2) birleştirilir (SDB2.2). Öğrencilere Atatürk’ün hayatından yola çıkılarak ülkenin bağımsızlığı için gerektiğinde fedakârlık yapan (D11.1) ve vatanını sevmenin işini en iyi şekilde yapmak olduğunu (D19.1) ortaya koyan Atatürk’ün kişiliğine yönelik açıklamalar yapılır. Tüm araştırma süreci dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Oluşturulan sınıf dergisi veya z-kitap, okulda/genel ağda paylaşılarak tüm öğrencilerin erişimine sunulur. Öğrencilerin Atatürk’ün hayatıyla ilgili bilgileri edinme durumu sınıf dergisi veya z-kitapta yer alan bilgilerden oluşturulan “10 şeyi listeleyin.” formu ile değerlendirilebilir. Ürün oluşturma ile ilgili tüm sürecin değerlendirilebilmesi için dereceli puanlama anahtarı kullanılabilir.

İTA.8.1.3.
Öğrenciler gruplara ayrılarak Mustafa Kemal Atatürk’ün çocukluk ve aile hayatı, eğitim hayatı ve arkadaşları ile ilişkileri, askerî hayatı, diplomatik tecrübeleri ve devlet adamlığı ile ilgili verilen örnek olayları (hatıralar, anekdotlar vb.) ve bu olaylarla ilgili Mustafa Kemal’in yaklaşımını/sözlerini (OB1, OB2) inceler. Gruplardan iş birliği içerisinde (SDB2.2) verilen örnek olaylarda tespit ettikleri kişilik özelliklerini (E3.2, E3.6) listelemeleri istenir. Grupların oluşturduğu listelerde ortak olarak tespit edilen kişilik özelliklerine ilişkin sayılar belirlenerek fedakârlık (D20.2), azimli (D3.1) ve kararlı olmak (D11.2), vatanseverlik (D19.1), sorumluluk (D16.2), cesaret (D11.1), teşkilatçılık, liderlik ve kahramanlık özellikleri tahtaya yazılır. Bu sayılar üzerinden kelime bulutları oluşturulur (E3.6). Öğrencilerden bu kelime bulutlarından yola çıkarak Mustafa Kemal’in kişilik özelliklerini vurgulayan “Benim Gözümden Atatürk” konulu bir kompozisyon yazmaları (E3.7) istenir. Öğrencilerin yazdığı kompozisyonların değerlendirilmesi için derecelendirme ölçeği kullanılabilir.

ÖĞRENME ÇIKTISI VE SÜREÇ BİLEŞENLERİ
İTA.8.1.1. Mustafa Kemal’in doğduğu dönemde Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu siyasi, sosyal ve ekonomik durumu neden ve sonuçlarıyla yorumlayabilme
a) Mustafa Kemal’in doğduğu dönemde Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu siyasi, sosyal ve ekonomik duruma ilişkin koşulları inceler.
b) Mustafa Kemal’in doğduğu dönemde Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu siyasi, sosyal ve ekonomik durumu kendi cümleleriyle yeniden ifade eder.

İTA .8.1.2. Çocuk, komutan ve devlet adamı olarak Atatürk’ün hayatına ilişkin oluşturduğu
özgün ürünleri paylaşabilme
a) Çocuk, komutan ve devlet adamı olarak Atatürk’ün hayatına ilişkin merak ettiği konular hakkında sorular sorar.
b) Çocuk, komutan ve devlet adamı olarak Atatürk’ün hayatına ilişkin oluşturacağı ürün için belirlediği kaynaklardan bilgi toplar.
c) Çocuk, komutan ve devlet adamı olarak Atatürk’ün hayatına ilişkin oluşturacağı ürün için topladığı bilgileri araştırma konusuna uygunluğu açısından inceler.
ç) Çocuk, komutan ve devlet adamı olarak Atatürk’ün hayatına ilişkin oluşturacağı ürün için kullanacağı kaynakların sınırlılığını sorgular.
d) Çocuk, komutan ve devlet adamı olarak Atatürk’ün hayatına ilişkin oluşturacağı ürün için kullanacağı kaynaklardaki bilgileri yorumlar.
e) Çocuk, komutan ve devlet adamı olarak Atatürk’ün hayatı hakkında kanıta dayalı oluşturduğu ürünleri paylaşır.

İTA.8.1.3. Mustafa Kemal’in kişilik özelliklerini özetleyebilme
a) Mustafa Kemal’in kişilik özelliklerini çözümler.
b) Mustafa Kemal’in kişilik özelliklerini kendi cümleleri ile ifade eder.

İÇERİK ÇERÇEVESİ
XIX. yüzyıl Sonu ve XX. yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti ve Dünya Mustafa Kemal’in Hayatı Mustafa Kemal’in Kişilik Özellikleri

Anahtar Kavramlar cephe, diplomasi, eğitim, ihtilal, kapitülasyon, milliyetçilik, modernleşme, sanayileşme, savaş

Millî Eğitim Bakanlığı: https://meb.gov.tr