Sosyal Bilgiler 5. Sınıf 2. Öğrenme Alanı: Evimiz Dünya

Sosyal bilgiler dersi bu öğrenme alanında öğrencilerin yaşadıkları ilin göreceli konum özellikleri, yaşadıkları ilde doğal ve beşerî çevredeki değişimler, yaşadıkları ilde meydana gelebilecek afetlerin etkilerini azaltmaya yönelik yapılması gerekenler ve ülkemize kara sınırı olan komşu devletlerin temel özellikleri ile ilgili bilgi ve beceriler kazanmaları amaçlanmaktadır.

Türkiye Fen Liseleri Taban Puanları için sayfamızı takip ediniz.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler
5. Sınıf Sosyal Bilgiler

 

5. Sınıf Sosyal Bilgiler

2. ÖĞRENME ALANI: EVİMİZ DÜNYA

Öğretme-Öğrenme Uygulamaları

SB.5.2.1
Öğrencilerin yazılı ve görsel kaynaklardaki örnekleri inceleyerek yaşadıkları ilin göreceli konum özelliklerini belirlemeleri sağlanır (OB1, OB4). Bu amaçla ayrıca dijital kaynaklardan da yararlanılabilir (OB2). Öğrencilerden verilen kaynaklardan hareketle yaşadıkları ilin başlıca yeryüzü şekilleri, iklimi, su kaynakları, komşuları, önemli tarihî mekânlarına ilişkin örnekler vermeleri istenir.

Öğrencilerin, estetik değeri kapsamında yaşadıkları ilin göreceli konum özelliklerini tablo, Türkiye Dilsiz Mülki İdare Haritası veya görsellerle desteklenmiş bilgi kartlarından birini hazırlayarak görselleştirmeleri sağlanır (D7.3, E3.3). Ürün oluşturma sürecinde öğrencilerin estetik bir ürün oluşturması desteklenir. Oluşturulan tablo, Türkiye Dilsiz Mülki İdare Hari¬tası veya görsellerle desteklenmiş bilgi kartlarının değerlendirilmesi için derecelendirme ölçeğinden yararlanılabilir.

Kaynaklardan elde edilen bilgileri ve yapılan görselleştirmeleri sınıfa sözlü olarak sunarak yaşadıkları ilin göreceli konum özelliklerini özetlemeleri istenir (SDB2.1, OB1). Öğrencilerin sunumları gözlem formu veya kontrol listeleri ile değerlendirilebilir.

SB.5.2.2
Öğrenciler, yaşadıkları ilde doğal ve beşerî çevredeki geçmişten günümüze meydana gelen değişimleri fotoğraflar, resimler, gazete haberleri, hava fotoğrafları, şehir haritaları, şehir planları, sözlü tarih görüşmelerini inceler ve değişime neden olan unsurları belirler (KB2.6) (OB1, OB4, E3.2). Bu süreçte yıllara göre doğal ve beşerî çevredeki değişimi gösteren dijital uygulamalar da kullanılabilir (OB2). Yaşadıkları ilde doğal ve beşerî çevredeki değişen ve değişmeyen unsurlar büyük grup tartışmasıyla belirlenir. Öğrenci cevapları tahtaya yazılarak değişen ve değişmeyen unsurlarla ilgili karşılaştırma tablosu oluşturulur (KB2.7). Verilen kaynaklara dayanarak yaşadıkları ilde beşerî çevrede geçmişten günümüze meydana gelen değişimin su kaynakları, bitki örtüsü varlığı, arazi kullanımı, yerleşim alanları, ulaşım sistemleri ve nüfusa etkisini inceler ve etkilenen unsurları belirler (E3.4, SDB2.1, OB4).

Doğal ve beşerî çevredeki bitki örtüsü, su kaynakları, yerleşim alanları ve ulaşım ağlarında yıllar içerisinde görülen değişimin etkileri öğrenciler tarafından kaynaklara dayalı olarak belirlenir ve buna dayalı çıkarımlar yapılır. Öğrencilerden yaşadıkları ildeki doğal ve beşerî çevrede meydana gelen değişimlerle ilgili merak ettikleri soruları sormaları istenir (E3.8). Bu değişimlerin etkileri altı şapkalı düşünme tekniği kullanılarak duyarlılık değeri bağlamında sorgulanır (SDB3.3, D5.2).

Sorgulama sürecinde, çevreye değer vermenin önemi ile sürdürülebilir çevre bilincinin oluşması açısından doğal ve beşerî çevrenin korunmasının ve temizlik değerine sahip olmanın önemi vurgulanır (OB8.3, D18.3).
Öğrenciler, bireysel veya grup hâlinde yaşadıkları ildeki doğal ve beşerî çevrede geçmişten günümüze meydana gelen değişimin neden ve sonuçlarını balık kılçığı diyagramında yazılı olarak ifade eder (SDB2.1).

SB.5.2.3
Verilen yazılı ve görsel kaynaklar üzerinden yaşanılan ildeki doğa olaylarının insanların etkisi ile afete dönüşme riskleri öğrenciler tarafından belirlenir (OB1, OB4). Bu süreçte dijital kaynaklardan, örnek olaylardan ve AFAD İl Afet Risk Azaltma Planından yararlanılabilir (OB2, SDB2.2, E3.7). Öğrencilerden performans görevi kapsamında afetlerin etkilerini azaltmak amacıyla afet öncesi yapılması gerekenlere yönelik duyarlılık değeri kapsamında grup çalışması yoluyla bir etkinlik planı hazırlamaları istenir (D5.3). Etkinlik planlarının tasarımında, afet bilincine sahip olmanın afetlerin etkilerini azaltmadaki rolünü göz önünde bulundurmaları vurgulanır (SDB2.2, E3.7).

Gruplar tarafından hazırlanan etkinlikler ile ilgili sunum, resim, afiş veya posterler hazırlanır. Bunlar sınıf ortamı, çevrim içi ortamlar, okul panoları, okul bahçesi veya koridorunda paylaşılır ve uygun ortamlarda uygulanır (SDB2.1, SDB2.2.). Bu süreçte afet ve acil durumlarda bilgi kirliliğini önlemek amacıyla güvenilir bilgi kaynaklarının neler olduğu açıklanır. Gruplara afet etkinliklerine yönelik öğretmenleri ya da akranları tarafından yazılı veya sözlü olarak geri bildirimler verilir.
Bu bildirimler doğrultusunda gruplar tarafından yeniden düzenlenen etkinlikler (SDB2.1) bütüncül dereceli puanlama anahtarı veya derecelendirme ölçeğiyle değerlendirilebilir.

SB.5.2.4
Kara sınırımız olan komşu devletlerle ilgili bilgilere ulaşmak için kullanılacak yazılı ve görsel kaynaklar öğretmen rehberliğinde belirlenir. Bu amaçla ayrıca dijital kaynaklardan da yararlanılabilir (OB2).

Öğretmen tarafından bağımsızlık sembollerine ilişkin açıklama ve tanımlama yapılır. Bu süreçte ülkemizin bağımsızlık sembollerine değinilir. Belirlenen kaynaklar üzerinden Öğrenciler tarafından kara sınır komşumuz olan devletlerin başkentleri, bağımsızlık sembolleri ve ülkemize göre konumlarına ilişkin bilgiler bulunur (OB1, OB4). Yunanistan, Bulgaristan, Suriye ve Gürcistan’ın denizden de sınır komşumuz olduğu vurgusu yapılır. Vatanseverlik değeri kapsamında millî bilinç sahibi olmanın önemi vurgulanır (D19.1).

Öğrencilerden kara sınırımız olan komşu devletlerle ilgili ulaşılan bilgileri farklı türden en az üç kaynakla karşılaştırarak doğrulamaları istenir (E3.10).

Öğrencilerden performans görevi olarak bireysel veya grup hâlinde komşu devletleri tanıtan afiş hazırlamaları ve bu afişleri kullanarak komşu devletleri tanıtan kısa sunumlar yapmaları istenir (SDB2.2). Hazırlanan tanıtım kartları bütüncül dereceli puanlama anahtarı veya derecelendirme ölçekleriyle değerlendirilebilir.

ÖĞRENME ÇIKTILARI VE SÜREÇ BİLEŞENLERİ
SB.5.2.1. Yaşadığı ilin göreceli konum özelliklerini belirleyebilme
a) Yaşadığı ilin göreceli konum özelliklerini belirler.
b) Yaşadığı ilin göreceli konum özelliklerini görselleştirir.
c) Yaşadığı ilin göreceli konum özelliklerini özetler.

SB.5.2.2. Yaşadığı ilde doğal ve beşerî çevredeki değişimi neden ve sonuçlarıyla yorumlayabilme
a) Yaşadığı ilde doğal ve beşerî çevrenin değişimine neden olan unsurları inceler.
b) Yaşadığı ilde doğal ve beşerî çevrenin değişiminden etkilenen unsurları inceler.
c) Yaşadığı ilde doğal ve beşerî çevrede meydana gelen değişimin etkilerini sorgular.
ç) Yaşadığı ilde doğal ve beşerî çevrede meydana gelen değişimin neden ve sonuçlarını elde ettiği bilgilere dayanarak ifade eder.

SB.5.2.3. Yaşadığı ilde meydana gelebilecek afetlerin etkilerini azaltmaya yönelik farkındalık etkinlikleri düzenleyebilme
a) Yaşadığı ilde meydana gelebilecek afetlerin etkilerini azaltmaya yönelik etkinlik planı yapar.
b) Yaşadığı ilde meydana gelebilecek afetlerin etkilerini azaltmaya yönelik hazırladığı etkinliği uygular.
c) Yaşadığı ilde meydana gelebilecek afetlerin etkilerini azaltmaya yönelik hazırladığı etkinliği değerlendirir.

SB.5.2.4. Ülkemize komşu devletler hakkında bilgi toplayabilme
a) Ülkemize komşu devletlerle ilgili bilgilere ulaşmak amacıyla kullanacağı kaynakları belirler.
b) Ülkemize komşu devletlerle ilgili bilgileri belirlediği kaynaklardan bulur.
c) Ülkemize komşu devletlerle ilgili belirlediği kaynaklardan edindiği bilgileri doğrular.
ç) Ülkemize komşu devletlerle ilgili belirlediği kaynaklardan edindiği bilgileri kaydeder.

İÇERİK ÇERÇEVESİ
Yaşadığı İlde Doğal ve Beşerî Çevredeki Değişim Yaşadığı İlde Meydana Gelebilecek Afetlerin Etkileri Ülkemize Komşu Devletler

Anahtar Kavramlar AFAD, afet, beşerî çevre, coğrafya, doğal çevre, göreceli konum, komşu devlet, risk, sınır, yönler

Millî Eğitim Bakanlığı: https://meb.gov.tr