Sosyal bilgiler dersi bu öğrenme alanında öğrencilerin; çevrim içi ortamları güvenli bir biçimde kullanabilmeleri için almaları gereken önlemlerin neler olduğunu belirleyerek çevrim içi ortamlarda güvenlik ve gizliliğe ilişkin farkındalık kazanmaları ve bilim insanlarının çocuklukları ile kendileri arasında bağ kurarak bilime ilişkin olumlu bir bakış açısı geliştirmeleri amaçlan-maktadır.
Türkiye Fen Liseleri Taban Puanları için sayfamızı takip ediniz.
4. Sınıf Sosyal Bilgiler
6. ÖĞRENME ALANI: TEKNOLOJİ VE SOSYAL BİLİMLER
Öğretme-Öğrenme Uygulamaları
SB.4.6.1
Öğrenciler gruplara ayrılır (SDB2.2). Her gruba çevrim içi ortamda karşılaşabilecekleri sorunlarla ilgili öğrencilerin düzeyine uygun kısa örnek olaylar sunulur. Örnek olaylar; çevrim içi ortamlarda kişisel bilgilerinin gizliliğinin korunması, siber zorbalık ile doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmayı içermelidir (OB2, D8.2).
Gruplardan örnek olaydaki sorunun çözümüne yönelik öneriler oluşturmaları (SDB3.2), çözüm önerilerinin olası sonuçlarını düşünerek çözüme karar vermeleri istenir (KB3.2). Öğrencilerden “edu, gov” uzantılı sitelere girmek, antivirüs programı kullanmak gibi çözümlere ulaşmaları beklenir. Gruplardan ulaştıkları kararı sınıfta sunmaları istenir (E2.2). Bu aşamada hikâye tamamlama veya canlandırma teknikleri kullanılabilir. Çevrim içi ortamda hangi davranışların olumlu olduğunu ve kaçındıkları davranışların neler olduğunu belirtmeleri beklenir.
Bu bağlamda, diğer kullanıcıların fikirlerine, mahremiyetlerine ve duygularına saygı göstermelerinin önemi vurgulanır (D8.2, D14.1). Öğrencilerden araştırma yaparken çevrim içi ortam kullanımına dair yaptığı çıkarımları (E3.10) yazılı bir uyarılar listesi şeklinde hazırlamaları istenir. Hazırlanan çalışmalar öğretmen tarafından bütüncül puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir.
SB.4.6.2
Öğrencilerden bilim insanını konu alan yazılı veya görsel bir ürün ortaya koymaları istenerek öğrencilerin bilim insanlarına yönelik olumlu duyguları harekete geçirilir (E3.11, SDB1.1). Öğrenciler gruplara ayrılır ve performans görevi olarak sosyal bilim ile uğraşan bilim insanlarının (Afet İnan, Doğan Cüceloğlu, Ufuk Esin, Halil İnalcık) çalışmaları ile ilgili araştırma yapmaları istenir. Araştırma sürecinde grup üyelerinin birbirlerine destek olmalarının önemi üzerinde durulur (SDB2.2). Gruplar tarafından bilim insanlarının çalışmaları, çalışma ortamları (saha, laboratuvar, kazı alanı vb.) ve bu çalışmaların katkıları ile ilgili bilgilendirme kartları hazırlanır ve sınıf içinde paylaşılır (SDB2.1). Hazırlanan kartlara yönelik sorulan sorular aracılığıyla öğrencilerin sosyal bilimler alanına yönelik farkındalık geliştirmeleri sağlanır.
Öğretmen tarafından hazırlanan bilim insanlarının çocukluk dönemine ait yazılı, görsel veya dijital kaynaklar öğrencilere sunulur (OB1,OB2,OB4). Sunulan materyaller ile ilgili olarak “Sizce bu fotoğraf kaç yıl önce çekilmiş olabilir?”, “Fotoğraflarda o dönemin şartlarına ilişkin neler var?” (OB4) vb. sorular sorularak öğrencilerin bilim insanlarının çocukluk dönemine ilişkin koşulları fark etmeleri sağlanır. Dönemin koşulları ele alınırken özellikle o dönemde yaşayan çocukların bilgiye ulaşma yolları ve çalışma imkânları üzerinde durulmalıdır (OB1).
Ayrıca öğrencilere dönemin koşullarında bilim insanlarının başarıya ulaşmalarını sağlayan görev bilincine sahip olma (D16.3), azimli olma (D3.1), istikrarlı bir biçimde çalışmaya devam etme (D12.3), bilmediklerini merak ederek araştırma (E1.1) gibi kişilik özellikleri sezdirilir.
Öğrenciler tarafından bilim insanlarının çocukluk dönemi koşulları ile günümüz koşulları karşılaştırılır. Bu amaçla sıcak sandalye tekniği kullanılabilir. Bunun için günümüzü ve incelenen bilim insanlarının çocukluk dönemini temsil eden iki sandalye kullanılır. Sandalyelerde oturan çocuklardan biri, soruları o dönemin koşullarına göre cevaplarken diğeri günümüz koşullarına göre cevaplandırır (E2.1). Bilim insanlarının çocukluk dönemi ile kendi yaşadıkları dönem arasındaki farklar üzerine konuşulur (SDB2.3).
Öğrencilerin bilim insanlarının çocukluk dönemi ile kendi yaşamı arasında bağ kurabilmeleri için “O dönemde yaşasaydın bilim insanlarından hangisi en yakın arkadaşın olurdu, neden?”,
“Bir zaman makinesine bindiğinizi ve bilim insanının çocuk olduğu tarihe gittiğinizi düşünün.
Birlikte hangi çalışmaları yapardınız?” gibi sorulardan yararlanılır (E3.11, E2.5). Oluşturulan gruplar inceledikleri bilim insanını ve çalışmalarını tanıtan afişler hazırlar. Hazırlanan afişler kontrol listesi veya bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir.
ÖĞRENME ÇIKTILARI VE SÜREÇ BİLEŞENLERİ
SB.4.6.1. Çevrim içi ortamda uyulması gereken güvenlik kurallarım eylemlerine yansıtabilme
a) Çevrim içi ortamdaki deneyimleri güvenlik kuralları çerçevesinde gözden geçirir.
b) Çevrim içi ortamda uyulması gereken güvenlik kurallarına ilişkin çıkarım yapar.
c) Çevrim içi ortamda uyulması gereken güvenlik kurallarına ilişkin çıkarımları değerlendirir.
SB.4.6.2. Bilim insanlarının çocukluk hayatı ile kendi yaşamı arasında bağlantı kurabilme
a) Bilim insanlarının çalışmalarını kanıtlara dayalı olarak inceler.
b) Bilim insanlarının çocukluk dönemi koşullarını fark eder.
c) Bilim insanlarının çocukluk dönemi koşulları ile günümüz koşullarını karşılaştırır. ç) Bilim insanlarının çocukluklarını dönemin koşulları içerisinde açıklar.
İÇERİK ÇERÇEVESİ
Çevrim İçi Ortamda Güvenlik Kuralları Bilim İnsanlarının Çocukluk Hayatları
Anahtar Kavramlar bilim insanı, dijital güvenlik, dijital mahremiyet, siber zorbalık
Millî Eğitim Bakanlığı: https://meb.gov.tr
