Sosyal bilgiler dersi bu öğrenme alanında öğrencilerin; cumhuriyetin ilanına giden yolda Mustafa Kemal Atatürk’ün ve Türk milletinin gösterdiği toplumsal dayanışmayı, cumhuriyetin hayatımıza katkılarını ve demokratik katılımın önemini anlamlandırabilmeleri amaçlanmaktadır.
Türkiye Fen Liseleri Taban Puanları için sayfamızı takip ediniz.
4. Sınıf Sosyal Bilgiler
4. ÖĞRENME ALANI: YAŞAYAN DEMOKRASİMİZ
Öğretme-Öğrenme Uygulamaları
SB.4.4.1
Öğrencilere Atatürk’ün Samsun’a çıkışı ile ilgili görseller gösterilerek Millî Mücadele’nin başlangıcına vurgu yapılır (D19.1). Millî Mücadele Dönemi’ni anlatan düzeye uygun görseller paylaşılarak öğrencilerin o döneme ilişkin merak duyguları harekete geçirilir (E1.1, OB4).
Millî Mücadele Dönemi’nde Mustafa Kemal Atatürk’ün, kahramanlarımızın ve Türk milletinin yaptığı fedakârlıklarla ilgili örnek olaylar ve hikâyeler öğrencilere sunulur. Hikayelerle ilgili soru cevap çalışmaları yapılırken cumhuriyetin ilanı ile Mustafa Kemal Atatürk’ün, kahramanlarımızın ve Türk milletinin yaptığı fedakârlıklar arasındaki ilişkiyi fark etmeleri ve ifade etmeleri sağlanır (D20.2, SDB2.3). Öğrenciler, bu ilişkiyi kendi cümleleri ile anlatmaları için teşvik edilir.
Öğrenciler gruplara ayrılır (SDB2.2). Gruplardan Mustafa Kemal Atatürk ve kahramanlarımıza bir teşekkür mektubu yazmaları istenir. Bu aşamada istasyon tekniğinden yararlanılabilir.
Öğrencilere “Cumhuriyete Giden Yolda Mustafa Kemal Atatürk ve Kahramanlarımız Albümü” oluşturmalarının istendiği bir performans görevi verilir (D16.3). Bu performans görevi ile yapılan fedakârlıkların değerini fark etmesi sağlanır (D15.2). Albümde Millî Mücadele Dönemi’nde yaşanan dayanışmaya saygı göstererek görsellerle örnekler vermeleri beklenir (D14.3). Türk milletinin fedakârlığı (D19.2) ve dayanışması sayesinde bugüne geldiğimiz vurgulanır (OB5). Milli bayramlarımızdan 19 Mayıs Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 30 Ağustos Zafer Bayramı ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı üzerinde durulur.
Türk milletinin hâlâ aynı dayanışma içerisinde olduğu belirtilerek 15 Temmuz Demokrasi ve Millî Birlik Günü’nün önemi hakkında konuşulur. Değerlendirme amacıyla öğrenilenlerin yazılı olarak ifade edebileceği bir çalışma yaprağı kullanılabilir. Bu öğrenme çıktısı, Millî Mücadele Dönemi’ndeki kongreler, askerî gelişmeler ve anlaşmalar ile bunların kronolojik sıralamasına ve bu dönemde yaşanan olguların detaylarına yer verilmeden işlenmelidir.
SB.4.4.2
Anılar, hikâyeler, görseller veya dijital kaynaklar kullanılarak cumhuriyetin ilanından sonra yaşanan coşku üzerine konuşulur. Sınıf gruplara ayrılarak istasyon tekniği uygulanır. Her gruptan 30 Ekim 1923 sabahı ülkemizde yaşanan coşkuyu yansıtacak resim, şiir, slogan, şarkı gibi farklı ürünler ortaya koymaları istenir (D19.2, SDB2.2).
Öğrencilere ürünlerini paylaştıktan sonra cumhuriyetin ilanı ile yaşanan değişimlerin neler olabileceği sorulur (E1.2). Metinler aracılığıyla cumhuriyetin ilanından sonra kadınlara seçme seçilme hakkı, eğitim hakkı, laiklik, medeni kanunun kabulü, takvim, saat ve ölçülerde değişiklik, yeni Türk harflerinin kabulü, okulların ve fabrikaların açılması vb. değişimler üzerinde durulur. Öğrencilerin cumhuriyetin katkılarını yazılı olarak ifade edebilecekleri bir çalışma yaprağı kullanılabilir.
Öğrenciler gruplara ayrılır ve performans görevi olarak her gruptan cumhuriyetin katkılarından birine yönelik haber oluşturmaları istenir (E3.3). Grupların yaptıkları çalışmalar bir araya getirilerek sınıf gazetesi oluşturmaları sağlanır. Sınıf gazetesi oluşturmaya yönelik performans görevi gözlem formu aracılığıyla değerlendirilebilir.
SB.4.4.3
Okulda yürütülen seçim süreçlerine ilişkin görseller (OB4) üzerine konuşulur. Demokratik katılımın çağrıştırdıkları ile ilgili beyin fırtınası tekniği uygulanarak (KB3.3) öğrencilerin okulda karar alma ve demokratik katılım süreçlerine olan ihtiyacı fark etmeleri sağlanır (SDB2.3).
Öğrencilerin okulda karar alma ve demokratik katılım süreçlerine ilişkin deneyimleri incelemeleri sağlanır. Bu amaçla öğrencilerin aktif olacağı öğretim tekniklerinden yararlanılır ve vatanseverlik değeri doğrultusunda dilekçe yazma, istek ve itirazlarını sözlü veya yazılı biçimde bildirme, seçim gibi demokratik katılım süreçleri üzerinde durulur (D19.1).
Vızıltı grupları tekniği kullanılarak okulda karar alma ve demokratik katılım süreçlerinin etkin bir şekilde yürütülmesi için öğrencilerden fikir üretmeleri istenir (E3.6, SDB3.3). Gruplardan ürettikleri fikirler ile ilgili görsel, yazılı veya sözlü şekilde sunum yapmaları istenir. Gruplar sunumlarını yaparken dinleyiciler konu ile ilgili sorular sorabilirler. Grup çalışması esnasında bence-bizce tekniği kullanılarak öğrencilerden kendi fikirlerini ve grubun fikirlerini karşılaştırmaları istenir. Böylece katı düşüncelerden kaçınarak uzlaşma içerisinde ortak noktayı bulmaları beklenir (SDB3.2). Demokratik katılımın vatandaş olmanın gerekliliği olduğu vurgulanır (OB6). Öğrenciler, öğretmen tarafından gözlem formu veya kontrol listesi kullanılarak değerlendirilebilir.
ÖĞRENME ÇIKTILARI VE SÜREÇ BİLEŞENLERİ
SB.4.4.1. Cumhuriyetin ilanına giden yolda Mustafa Kemal Atatürk’ün ve Türk milletinin
yaptığı fedakârlıkları yorumlayabilme
a) Millî Mücadele Dönemi’nde Mustafa Kemal Atatürk’ün ve Türk milletinin yaptığı fedakârlıklara ilişkin kaynakları ve kanıtları inceler.
b) Millî Mücadele Dönemi’nde Mustafa Kemal Atatürk’ün ve Türk milletinin yaptığı fedakârlıklara ilişkin kaynakları ve kanıtları görsel, sözlü ya da yazılı ifade eder.
SB.4.4.2. Cumhuriyetin getirdiği değişimlerin hayatımıza katkılarını yorumlayabilme
a) Cumhuriyetin getirdiği değişimleri dönemi anlatan anılar, hikâyeler ve görsel içe¬rikler aracılığıyla inceler.
b) Cumhuriyetin getirdiği değişimlerden edindiği bilgileri yazılı olarak ifade eder.
c) Cumhuriyetin getirdiği değişimlerden edindiği bilgileri anlamını değiştirmeden kendi ifadeleriyle yeniden yorumlar.
SB.4.4.3. Okulda karar alma ve demokratik katılım süreçlerine ilişkin fikir üretebilme
a) Okulda karar alma ve demokratik katılım süreçlerini fark eder.
b) Okulda karar alma ve demokratik katılım süreçlerine ilişkin deneyimleri inceler.
c) Okuldaki karar alma ve demokratik katılım süreçlerinin etkin bir şekilde yürütülmesine ilişkin fikir üretir.
İÇERİK ÇERÇEVESİ Cumhuriyete Giden Yolda Mustafa Kemal Atatürk ve Türk Milleti Yönetim Şeklimiz Cumhuriyet Okulda Demokratik Katılım
Anahtar Kavramlar dayanışma, demokrasi, demokratik katılım, Millî Mücadele
Millî Eğitim Bakanlığı: https://meb.gov.tr
