Sanat (Estetik) Felsefesi – Konu Anlatımı Felsefe TYT-AYT-YKS Hazırlık

Sanat Felsefesi (Estetik) Nedir?

Sanat felsefesi, güzelliksanat ve estetik yargılar üzerine düşünen felsefe disiplinidir. Temel olarak:

  • Güzel nedir?
  • Sanat eseri nasıl oluşur?
  • Estetik beğeni neye göre değişir?
    gibi sorulara cevap arar.

Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.

Estetiğin Temel Soruları

  1. Güzellik nedir?
    • Güzellik, nesnede mi yoksa algılayanda mı vardır?
  2. Sanat nedir?
    • Sanat, taklit mi yoksa yaratım mıdır?
  3. Sanat eseri doğadaki güzellikten farklı mıdır?
  4. Sanatçı eserini nasıl oluşturur?

 

Felsefede Sanat Kuramları

  1. Taklit (Yansıtma) Kuramı
  • Sanat, doğanın taklididir.
  • Platon ve Aristoteles
  • Platon:Sanat, idealar dünyasının kopyasının kopyasıdır (gölgelerin gölgesi).
  • Aristoteles:Sanatçı, doğayı taklit eder ama ona kendinden bir şeyler katar.
  1. Yaratma Kuramı
  • Sanat, sanatçının özgün yaratımıdır.
  • Crocegibi düşünürler savunur.
  • Sanatçı, doğayı olduğu gibi değil, kendi duygu ve hayal gücüyle yeniden yaratır.
  • Özgünlükve biriciklik esastır.
  1. Oyun Kuramı
  • Sanat, bir oyun gibi amaçsız ve özgür bir etkinliktir.
  • Kant, Schiller, Wundt
  • Sanat, tıpkı çocuk oyunları gibi dışsal bir amaç taşımaz.

 

Estetiğin Temel Kavramları

  1. Güzellik
  • Platon:Güzellik, idealar dünyasına ait bir kavramdır.
  • Aristoteles:Güzellik, düzen ve uyumdur.
  • Plotinos:Güzellik, Tanrısal aklın yansımasıdır.
  • Hegel:Güzellik, Mutlak Ruh’un görünüşüdür.
  • Kant:Güzel, çıkarsız hoşlanma
  1. Estetik Yargı
  • Öznel mi yoksa nesnel mi?
    • Kant’a göre öznelama evrenseldir.
    • Hegel’e göre nesnel(Mutlak Ruh’la ilişkili).
  1. Sanat Eseri
  • Özgün olmalıdır.
  • Tekrar edilemez (biriciktir).
  • Anlam yüklüdür (sanatçının duygu ve düşüncelerini taşır).

 

Özet Tablo: Sanat Kuramları Karşılaştırması

Kuram Temel Sav Önemli Temsilciler
Taklit Kuramı Sanat doğanın kopyasıdır. Platon, Aristoteles
Yaratma Kuramı Sanatçı özgün eser yaratır. Croce
Oyun Kuramı Sanat amaçsız bir oyundur. Kant, Schiller

 

Sınavda Çıkabilecek Sorular

Platon’a göre sanat nedir?
Cevap: İdealar dünyasının taklidi.

Kant’a göre güzel nedir?
Cevap: Çıkarsız hoşlanmanın nesnesi.

Sanatın oyun olarak görülmesini savunan filozoflar kimlerdir?
Cevap: Schiller, Kant, Wundt.

 

Başarılar dileriz!
Felsefe TYT-AYT-YKS konularına çalışırken bu notları tekrar ederek pekiştirebilirsiniz.