Sanat Felsefesi (Estetik) Nedir?
Sanat felsefesi, güzellik, sanat ve estetik yargılar üzerine düşünen felsefe disiplinidir. Temel olarak:
- Güzel nedir?
- Sanat eseri nasıl oluşur?
- Estetik beğeni neye göre değişir?
gibi sorulara cevap arar.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Estetiğin Temel Soruları
- Güzellik nedir?
- Güzellik, nesnede mi yoksa algılayanda mı vardır?
- Sanat nedir?
- Sanat, taklit mi yoksa yaratım mıdır?
- Sanat eseri doğadaki güzellikten farklı mıdır?
- Sanatçı eserini nasıl oluşturur?
Felsefede Sanat Kuramları
- Taklit (Yansıtma) Kuramı
- Sanat, doğanın taklididir.
- Platon ve Aristoteles
- Platon:Sanat, idealar dünyasının kopyasının kopyasıdır (gölgelerin gölgesi).
- Aristoteles:Sanatçı, doğayı taklit eder ama ona kendinden bir şeyler katar.
- Yaratma Kuramı
- Sanat, sanatçının özgün yaratımıdır.
- Crocegibi düşünürler savunur.
- Sanatçı, doğayı olduğu gibi değil, kendi duygu ve hayal gücüyle yeniden yaratır.
- Özgünlükve biriciklik esastır.
- Oyun Kuramı
- Sanat, bir oyun gibi amaçsız ve özgür bir etkinliktir.
- Kant, Schiller, Wundt
- Sanat, tıpkı çocuk oyunları gibi dışsal bir amaç taşımaz.
Estetiğin Temel Kavramları
- Güzellik
- Platon:Güzellik, idealar dünyasına ait bir kavramdır.
- Aristoteles:Güzellik, düzen ve uyumdur.
- Plotinos:Güzellik, Tanrısal aklın yansımasıdır.
- Hegel:Güzellik, Mutlak Ruh’un görünüşüdür.
- Kant:Güzel, çıkarsız hoşlanma
- Estetik Yargı
- Öznel mi yoksa nesnel mi?
- Kant’a göre öznelama evrenseldir.
- Hegel’e göre nesnel(Mutlak Ruh’la ilişkili).
- Sanat Eseri
- Özgün olmalıdır.
- Tekrar edilemez (biriciktir).
- Anlam yüklüdür (sanatçının duygu ve düşüncelerini taşır).
Özet Tablo: Sanat Kuramları Karşılaştırması
Kuram | Temel Sav | Önemli Temsilciler |
Taklit Kuramı | Sanat doğanın kopyasıdır. | Platon, Aristoteles |
Yaratma Kuramı | Sanatçı özgün eser yaratır. | Croce |
Oyun Kuramı | Sanat amaçsız bir oyundur. | Kant, Schiller |
Sınavda Çıkabilecek Sorular
Platon’a göre sanat nedir?
Cevap: İdealar dünyasının taklidi.
Kant’a göre güzel nedir?
Cevap: Çıkarsız hoşlanmanın nesnesi.
Sanatın oyun olarak görülmesini savunan filozoflar kimlerdir?
Cevap: Schiller, Kant, Wundt.
Başarılar dileriz!
Felsefe TYT-AYT-YKS konularına çalışırken bu notları tekrar ederek pekiştirebilirsiniz.