Fen bilimlerinde deney yaparken, hangi faktörün diğerini etkilediğini anlamak çok önemlidir. Bu etkileşimleri anlamak için bağımlı ve bağımsız değişkenleri doğru bir şekilde belirlemek gerekir. İşte size 10 tane örnek deney:
Bağımlı ve Bağımsız Değişkenleri Anlamak
- Bağımsız değişken: Deneyde bilerek değiştirilen, kontrol edilen faktördür.
- Bağımlı değişken: Bağımsız değişkene bağlı olarak değişen, ölçülen faktördür.
Deneyler
- Bitki büyümesi üzerine yapılan bir deney: Farklı miktarlarda su verilen bitkilerin boy uzunlukları ne kadar uzar?
- Bağımsız değişken: Su miktarı
- Bağımlı değişken: Bitki boyu
- Asit yağmurlarının etkisi üzerine yapılan bir deney: Farklı asit seviyelerindeki sularda bekleyen mermer parçalarının ağırlık kaybı ne kadar olur?
- Bağımsız değişken: Suyun asit seviyesi
- Bağımlı değişken: Mermer parçasının ağırlık kaybı
- Mayanın etkisi üzerine yapılan bir deney: Farklı sıcaklıklardaki sularda maya ile hazırlanan karışımların kabarması ne kadar sürer?
- Bağımsız değişken: Su sıcaklığı
- Bağımlı değişken: Karışımın kabarma süresi
- Sesin yayılması üzerine yapılan bir deney: Farklı ortamlarda (hava, su) sesin yayılma hızı ne kadar değişir?
- Bağımsız değişken: Ortam (hava, su)
- Bağımlı değişken: Sesin yayılma hızı
- Işığın kırılması üzerine yapılan bir deney: Farklı yoğunluktaki sıvılarda ışığın kırılma açısı ne kadar değişir?
- Bağımsız değişken: Sıvının yoğunluğu
- Bağımlı değişken: Işığın kırılma açısı
- Mıknatısın çekme gücü üzerine yapılan bir deney: Farklı mesafelerdeki bir mıknatısın demir tozu çekme gücü ne kadar değişir?
- Bağımsız değişken: Mıknatıs ile demir tozu arasındaki mesafe
- Bağımlı değişken: Mıknatısın çekme gücü
- Sürtünmenin etkisi üzerine yapılan bir deney: Farklı yüzeylerde hareket eden bir cismin durması için geçen süre ne kadar değişir?
- Bağımsız değişken: Yüzey türü
- Bağımlı değişken: Cismin durması için geçen süre
- Pilin ömrü üzerine yapılan bir deney: Farklı büyüklükteki ampullerle birleştirilen bir pilin ömrü ne kadar değişir?
- Bağımsız değişken: Ampulün büyüklüğü
- Bağımlı değişken: Pilin ömrü
- Bitkilerin fotosentezi üzerine yapılan bir deney: Farklı ışık renklerinde tutulan bitkilerin oksijen üretimi ne kadar değişir?
- Bağımsız değişken: Işık rengi
- Bağımlı değişken: Oksijen üretimi
- Suyun buharlaşması üzerine yapılan bir deney: Farklı sıcaklıklardaki suyun belirli bir süre içinde buharlaşma miktarı ne kadar değişir?
- Bağımlı değişken: Suyun sıcaklığı
- Bağımlı değişken: Suyun buharlaşma miktarı
Bu örnekler, bağımlı ve bağımsız değişkenlerin nasıl belirlenebileceği konusunda size genel bir fikir verecektir. Kendi deneylerinizi tasarlarken bu örneklerden yola çıkarak daha özgün çalışmalar yapabilirsiniz.
