Fen bilimleri dersi bu ünitesinde besin içeriklerini ayırt etmek için deney yapılması, besinlerde vitaminler ve minerallerin bulunduğuna ilişkin genellemelere ulaşılması, dengeli beslenmede besinlerin işlevleri ile ilgili hipotez oluşturulması amaçlanmaktadır.
Türkiye Fen Liseleri Taban Puanları için sayfamızı takip ediniz.
Fen Bilimleri Dersi 4. Sınıf
2. ÜNİTE: SAĞLIKLI BESLENİYORUM
Öğretme-Öğrenme Uygulamaları
FB.4.2.1.
Deney için kullanılabilecek malzemeler önceden hazırlanır. Öğrencilerden sınıfa getirilen yiyeceklerdeki besin içeriklerini belirlemek için deney tasarlamaları beklenir. Öğrenciler deney planlama konusunda desteklenerek öz yeterlilik algılarının güçlenmesi sağlanır (SDB1.2, E1.4, D3.2, D3.3).
Örneğin öğrenciler besinlerin suyunu sıkabilir, besini kâğıda sürerek yağın varlığını gösterebilir, karbohidrat ve proteinin varlığını tespit etmek için lügol çözeltisi kullanabilir. Deney sırasında gerekli güvenlik önlemleri alınır. Karbohidrat, protein, yağ ve suyun besinlerdeki varlığını ayırt etmek için tasarlanan deneylerden elde edilen verilerin analiz edilmesi istenir (SDB1.2, E3.6, KB2.14).
Çalışma sırasında öğrenciler, verilerini doğru kaydederek sorumluluklarını akademik dürüstlüğe uygun şekilde yerine getirmeleri için yönlendirir (D3.3, D3.4).
Yapılan deneyin notları V diyagramı yardımıyla sistematik olarak alınır ve değerlendirilir (SDB1.2, E3.7). Analiz sonuçlarını açıklamak için pazar yeri tekniği kullanılabilir (SDB2.1).
FB.4.2.2.
Sınıfa su, maden suyu, meyve suyu gibi paketli içecekler getirilerek öğrencilerde merak uyandırılabilir; bu ürünlerin etiketlerinin incelenmesi sağlanır (E1.1). Öğrencilerin içecek etiketlerinde belirtilen besin içerikleri ile ilgili araştırma yaparak bilgi toplamaları sağlanır (SDB1.2, E3.4).
Öğrencilerin araştırma yapabilmesi için bilgi edinebilecekleri materyallere, internet kaynaklarına vb. ulaşabilmelerine ortam hazırlanabilir (KB2.6).
Öğrencilerin topladıkları bilgileri birbirleriyle paylaşmaları için galeri yürüyüşü tekniği uygulanabilir. Etiketlerde ortak olan içerikler belirlenir (Bunlar vitamin ve/veya mineraller olabilir). Etiketlerdeki ortak olmayan içerikler belirlenir (Bunlar farklı vitaminler ve/veya mineraller olabilir) (SDB1.2, E3.7).
Ortak olan ve olmayan özelliklerden yola çıkılarak kurulan örüntüler ile bütün besinlerin vitamin ve/veya mineral içerdiği önermesinde bulunmaları beklenir (SDB1.3). Öğrenciler; merak duygusu ile takip etmeleri, doğru ve güvenilir bilgiyi ayırt etmeleri, edindikleri bilgileri eleştirel bakış açısıyla değerlendirmeleri için teşvik edilir (D3.3).
Öğrencilerin yaptıkları önermeler çalışma yaprağı ile değerlendirilebilir.
FB.4.2.3.
Tartışma, soru-cevap vb. yaklaşımlarla beslenme ve fiziksel, duygusal iyi oluş hâli arasındaki ilişkiye ve bu konudaki alışkanlıkların önemine dikkat çekilir (D13.1, D13.2).
Öğretmen ders öncesinde beslenme ile ilgili bir senaryo veya soru hazırlar. Örneğin besinler tartışması gibi bir senaryo çerçevesinde, “Yumurta sağlıklı bir besin mi? Her öğün ve her gün yumurta yiyen biri sağlıklı beslenmiş olur mu?” vb. sorular sorabilir. Verilen senaryo veya sorudaki problemi tanımlamaları sağlanır (SDB3.3, E3.4).
Her bir besin içeriğinin işlevi öğrencilere kanıt kartları ya da dijital içerik gibi araçlar kullanılarak tanıtılır. Besinlerin işlevleri ve sağlıklı yaşam arasındaki neden-sonuç ilişkilerini belirlemeleri beklenir (SDB3.3, E3.6, D3.3).
Karbohidrat, protein, yağ, su, vitamin ve mineral içerikleri farklı olan besinlerin olduğu bir değişken tablosu verilebilir. Öğrencilerden değişkenleri belirlemeleri istenir. Besinlerin işlevlerini dikkate alarak öğrencilerden menüler hazırlamaları istenebilir (SDB3.2, E1.4).
Bu menüleri hazırlama aşamasında farklı ihtiyaçlara yönelik olarak öğrencilerden değişkenleri kontrol etmeleri beklenir. Oluşturulan menülerden yola çıkılarak tanımlanan problemin çözümüne yönelik besinlerin işlevleri ve sağlıklı yaşam arasında ilişki kuran önerme sunmaları sağlanır. Yapılan çalışmalar öz değerlendirme formu, analitik veya bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir (SDB1.3).
Protein, karbohidrat, yağ, vitamin, su ve minerallerin ayrıntılı yapısına girilmez. Vitamin ve mineral çeşitlerinden örnekler verilebilir. Öğrencilerin çalışmaları öğrenci ürün dosyasına eklenebilir.
ÖĞRENME ÇIKTILARI VE SÜREÇ BİLEŞENLERİ
FB.4.2.1. Besin içeriklerini ayırt etmek için deney yapabilme
a) Besinlerdeki protein, karbohidrat, yağ ve su içeriğini ayırt etmek için deney tasarlar.
b) Yaptığı deneyde veri analizi yapar.
FB.4.2.2. Besinlerde vitamin ve/veya mineral bulunduğuna ilişkin genelleme yapabilme
a) Besinlerdeki vitamin ve mineraller ile ilgili bilgi toplar.
b) Besinlerdeki ortak olan özellikleri belirler.
c) Besinlerdeki ortak olmayan özellikleri belirler.
ç) Örüntüler üzerinden besinlerde vitamin ve/veya minerallerin bulunduğu önermesinde bulunur.
FB.4.2.3. Besinlerin işlevleri ile ilgili hipotez oluşturabilme
a) Besinlerin işlevleri ile ilgili problemi tanımlar.
b) Besinlerin işlevleri ve vücudumuzdaki görevleri arasındaki neden-sonuç ilişkilerini belirler.
c) Besinlerin içerikleri ile ilgili verilen değişkenleri belirler.
ç) Besinlerin işlevleri ile ilgili değişkenleri kontrol eder.
d) Besinlerin işlevleri ve sağlıklı yaşam arasındaki ilişkiye yönelik önerme sunar.
Millî Eğitim Bakanlığı: https://meb.gov.tr
