Fen bilimleri dersinin bu ünitesinde kayaçlar, madenler ve mineraller ile ilgili tümdengelimsel akıl yürütülmesi; sentezleme becerisi ile fosil konusunun ve paleontoloji biliminin öğrenilmesi amaçlanmaktadır.
Türkiye Fen Liseleri Taban Puanları için sayfamızı takip ediniz.
Fen Bilimleri Dersi 3. Sınıf
3. ÜNİTE: YER BİLİMCİLER İŞ BAŞINDA
ÖĞRENME ÇIKTILARI VE SÜREÇ BİLEŞENLERİ
FB.3.3.1. Kayaçlar, madenler ve mineraller ile ilgili tümdengelimsel akıl yürütebilme
a) Kayaçlar, madenler ve mineralleri belirler.
b) Kayaçlar, madenler ve mineraller arasında ilişki kurar.
c) Kayaçlar, madenler ve mineraller arasında genelden genele veya genelden özele çıkarım yapar.
FB.3.3.2. Fosil oluşumu ile ilgili sentez yapabilme
a) Fosil oluşumunu gösteren sürecin bütün ve parçalarını belirler.
b) Süreci oluşturan aşamalar arasında ilişki kurar.
c) Fosillerin oluşum sürecini oluşturan aşamaları uygun sırayla bir bütün hâline getirir.
ÖĞRETME-ÖĞRENME YAŞANTILARI
Temel Kabuller Yakın çevresindeki taş ve kayaları gözlemlediği kabul edilmektedir.
Ön Değerlendirme Süreci Yakın çevresinde bulunan doğadaki cansız varlıklar ile ilgili zihin haritası yaptırılabilir.
Köprü Kurma Hazır veri seti ya da dijital içerikten farklı renk ve şekildeki kayaç görselleri paylaşılabilir. Öğrencilere bu kayaçların benzerlerini daha önce görüp görmedikleri sorulabilir.
Değerli taşlardan yapılmış süs eşyası, aksesuar veya görseller gösterilerek öğrencilerin bu taşların farklılıklarının sebebi hakkındaki düşüncelerini ifade etmeleri sağlanabilir. Varsa yakın çevrede bulunan bir maden alanı, tabiat parkı ya da doğa tarihi müzesine gezi düzenlenebilir.
FB.3.3.1.
Sınıfa farklı türde kayaçlar ya da kayaç görselleri getirilir. Öğrencilerden kayaçları inceledikten sonra kayaçlar ile ilgili merak ettiklerini sormaları istenebilir (SDB1.2, E1.1). Ülkemizde bulunan madenlerin araştırılması amacıyla kurulan Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü (MTA) ya da sanal müzesi ziyaret edilebilir. Örnek olay, gezi, gözlem, sanal müze ziyareti vb. çalışmalarla öğrencilerden kayaç, maden ve mineralleri tanımaları sağlanabilir. Öğrencilerden kum saati yöntemi ile mineraller ve kayaçlar hakkında bildiklerini yazması beklenebilir. Öğretmen tarafından sınıfa getirilen farklı renk ve şekildeki kayaçlar incelenir. İnceleme sırasında öğrencilerden kayaç, maden ve mineralleri belirlemeleri beklenir (SDB1.2, E3.4).
Kayaçlarla mineraller arasında ilişki kurulması sağlanır. Kullanım alanlarına göre bazı kayaçların (mermer, kömür vb.) ekonomik değeri olduğunu gösteren basılı ya da dijital görsellerle kayaçlarla madenleri ilişkilendirmeleri beklenir (SDB1.2, E3.4).
Çevrede bir maden ocağı bulunuyorsa buraya gezi düzenlenebilir. Öğrencilerin madenlerin nasıl çıkarıldığı, nerelerde kullanıldığı, kullanıma hazır hâle gelene kadar hangi aşamalardan geçtiği gibi konularda dijital kaynaklardan süreci gözlemlemeleri ve kayaçlarla madenler arasındaki ilişkiyi farklı deneyimler yoluyla pekiştirmeleri sağlanabilir (SDB1.2).
Kayaçlar, madenler ve mineraller arasında genelden genele veya genelden özele çıkarım yapmaları beklenir. Kayaç, mineral, maden arasındaki ilişkileri kavram haritası vb. yöntemlerle değerlendirilebilir.
FB.3.3.2.
Öğretmen tarafından fosil oluşumunun farklı aşamalarını gösteren görseller, modeller ya da örnekler sınıfa getirilir. Öğretmenin önceden belirlediği dijital ya da basılı kaynaklardan da yararlanılabilir. Öğrencilerden karışık hâlde verilen görselleri fosil oluşum sürecine göre sıralayarak parça ve bütünü belirlemeleri istenir (OB4).
Öğrencilerin sürece aktif katılımı ve eğlenerek öğrenmeleri desteklenir (SDB1.2, E2.5, D3.4).
“Her canlı fosilleşir mi? Fosillere nerelerde rastlanabilir?” vb. sorularla öğrencilerin fosillerin oluşumuna yönelik araştırma yapmaları sağlanır (E3.4).
Yaptıkları araştırma sonucunda fosil oluşum sürecinin farklı aşamaları arasında ilişki kurmaları beklenir. Öğrencilerden araştırma ve kanıtlarla fosillerin oluşumu sürecini oluşturan aşamaları sistematik olarak ele almaları ve bir bütün hâlinde ifade etmeleri istenir (SDB1.2, E3.7, D3.2, D3.3).
Öğrencilerin bu süreci performans görevi olarak görselleri ile beraber hikâyeleştirmeleri sağlanabilir (E3.3).
Hikâyeler analitik veya bütüncül dereceli puanlama anahtarı kullanılarak değerlendirilebilir. Paleontoloji ve paleontolog kavramlarına değinilir. Fosil çeşitlerine girilmez. Öğrencilerin çalışmaları öğrenci ürün dosyasına eklenebilir.
Millî Eğitim Bakanlığı: https://meb.gov.tr
