- DEĞERLER NEDİR?
Tanım: Toplum tarafından benimsenen, davranışları yönlendiren düşünce, kural ve uygulamalardır.
Örnekler: Adalet, dürüstlük, hoşgörü, vatanseverlik, yardımlaşma.
Değerlerin Özellikleri:
- Toplumu birleştirir.
- Bireyin davranışlarına yön verir.
- Millî ve kültürel kimliği oluşturur.
Sınıflandırma:
- Dinî Değerler: Zekât, namaz, hac.
- Ahlâkî Değerler: Doğruluk, iffetsizlikten kaçınma.
- Millî Değerler: Bayrak, istiklal marşı.
- DEĞERLERİN OLUŞUMUNDA ETKİLİ FAKTÖRLER
- A) Dinin Etkisi
- Din, adalet, merhamet, dayanışma gibi değerleri öğütler.
- Örnek Ayet: “Müminler birbirine merhamet eden bir vücut gibidir.” (Buhari)
- Pratik Etki: Zekât → Zengin-fakir arası dayanışma; Namaz → Toplumsal birlik.
- B) Örf ve Âdetlerin Etkisi
- Örf (Gelenek): Kuşaklar arası aktarılan davranışlar (bayramlaşma, sünnet).
- Âdet (Görenek): Alışkanlık hâline gelen uygulamalar (hasta ziyareti).
- Din, örf ve âdetleri temel ilkelere aykırı olmadıkça destekler.
- TEMEL DEĞERLER
| Değer | Anlamı | Dinî Referans |
| Adalet | Haklıya hakkını vermek | “Allah adaletli davrananları sever.” (Hucurât 9) |
| Hikmet | Bilgelik, doğru karar verme | “Ona (Yahya) çocukken hikmet verdik.” (Meryem 12) |
| İffet | Haramdan uzak durma | “Allah’ım bana iffet ver.” (Müslim) |
| Şecaat | Cesaret, vatan savunması | “Müminler kâfirlere karşı serttir.” (Fetih 29) |
Önemli Not:
- Adaletin zıttı zulümdür.
- Peygamberimiz, adalette ayrım yapmazdı (Kızı Fatıma örneği).
- AİLE VE DİN
Ailenin Önemi:
- İslam’da aile kutsal bir kurumdur.
- Eşler arasında sevgi, saygı, sadakat esastır.
- Çocukların dinî ve ahlâkî eğitimi ailenin sorumluluğundadır.
Ayetlerle Aile:
- “Eşlerinizle iyi geçinin.” (Nisa 19)
- “Anne-babaya iyilikle davranın.” (İsra 23)
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
- İSLAM VE BARIŞ
İslam = Barış Dini
- Medine Sözleşmesi: Farklı inançların barış içinde yaşaması.
- Hoşgörü Örnekleri: Mekke’nin fethinde genel af.
Ayetlerle Barış:
- “Hep birlikte barışa girin.” (Bakara 208)
- “Birbirinizi alaya almayın.” (Hucurât 11)
Peygamberimiz’in Barışçıl Tutumu:
- Hılful Fudul (Erdemliler Birliği) → Haksızlığa karşı mücadele.
- Kâbe Hakemliği → Çatışmayı önleme.
ÖNEMLİ KAVRAMLAR
- Hikmet: Faydalı bilgi ve söz.
- İffet: Nefsi kötülüklerden koruma.
- Şecaat: Vatan savunmasında cesaret.
ÇALIŞMA TAKTİKLERİ:
Kavramları örneklerle ezberle.
Ayet ve hadisleri konuyla ilişkilendir.
Temel değerlerin günlük hayattaki yansımalarını düşün.
Not: Bu konudan TYT-AYT’de tanım, ayet-hadis yorumu ve örnek olay soruları çıkar!
Örnek Soru:
“Bir toplum, kendi içindeki zayıflara haksızlık yaparsa Allah onları helak eder.” hadisi hangi değerle doğrudan ilişkilidir?
Cevap: Adalet