Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi bu ünitenin teması din ve hayattır. Ünitede İslam düşüncesinde yorumlar konusu nesnel ve betimleyici bir yaklaşımla ele alınmaktadır. Öğrencilerin; din ve din anlayışı arasındaki farkları belirlemeleri, bu farklılıkların sebeplerini sorgulamaları amaçlanmaktadır. İslam düşüncesindeki yorum biçimlerini itikadi, fıkhi ve tasavvufi yorumlar olarak sınıflandırmaları, kültürümüzdeki tasavvufi yorumları çözümlemeleri, Alevilik Bektaşilik ile ilgili temel kavramlar ve erkânlar hakkında bilgi toplamaları amaçlanmaktadır.
Türkiye Fen Liseleri Taban Puanları için sayfamızı takip ediniz.
7. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ
3. ÜNİTE: İSLAM DÜŞÜNCESİNDE YORUMLAR
Öğretme-Öğrenme Uygulamaları
DKAB.7.3.1
Din ve din anlayışı kavramları açıklanır. Dinin farklı yorumlanabileceğini fark ettirmek üzere tahtaya daha önceden hazırlanmış uygun bir görsel yansıtılır. Öğrencilerden ilgili görseli incelemeleri ve görsele dair düşüncelerini not ederek paylaşmaları istenir (OB4). Öğrencilerin birbirlerinin paylaşımlarını dikkate alarak aynı görseli, her birinin farklı tarif edebildiği gibi dinin de bireyler tarafından özgün şekilde (E3.11) yorumlanabileceğini anlamaları ve böylelikle sosyal farkındalık kazanmaları sağlanır (SDB2.3). Öğrenciler din ve din anlayışı arasındaki farklara dair soru sormaya teşvik edilir. Bu farklar öğretmen tarafından açıklanarak din ve din anlayışı kategorileri altında listelenir. Toplumdaki farklı dinî anlayışlara dikkat çekilerek dinin farklı yorumlanma sebepleri açıklanır. Öğrencilerin içinde yaşadıkları toplumdaki farklı din anlayışlarını gözlemlemesi ve bunlar hakkında ön yargısız bir şekilde (E3.5) bilgi toplamaları istenir. Ulaştıkları bilgilerin doğruluğu öğretmenle birlikte değerlendirilir. Öğrencilerin dinin neden farklı yorumlandığına dair çıkarım yapmaları sağlanır. Öğrenciler edindikleri bilgilerden hareketle farklılıklara karşı anlayış geliştirerek saygı (D14.3) gösterir (SDB2.3). Din anlayışındaki farklılıkların kültürel bir zenginlik olduğunu fark eder.
DKAB.7.3.2
Mezhep kavramı ele alınır. İslam düşüncesindeki yorum biçimlerini sistematik biçimde (E3.7) sınıflandırmak üzere ölçüt olarak inanç, ibadet ve ahlak konuları belirlenir. Belirlenen ölçüte göre yorum biçimleri itikadi yorumlar, fıkhi yorumlar ve tasavvufi yorumlar olarak ayrıştırılır. İnançla ilgili yorum biçimleri itikadi yorumlar, ibadetle ilgili yorum biçimleri fıkhi yorumlar, ahlakla ilgili yorum biçimleri tasavvufi yorumlar olarak tasnif edilir. İtikadi yorumlar Matüridilik ve Eşarilik; fıkhi yorumlar Hanefilik, Malikilik, Şafiilik ve Hanbelilik; tasavvufi yorumlar Yesevilik, Kadirilik, Mevlevilik, Nakşibendilik ve Alevilik Bektaşilik şeklinde listelenir. Bu yorum biçimleri hakkında verilen bilgiler kurucuları, öğretileri ve etkin oldukları coğrafyalar ile sınırlandırılır.
DKAB.7.3.3
İnsanın ahlaki gelişimini konu edinen tasavvufi yorumları çözümlemek üzere tartışma yöntemi kullanılır. İyi bir kul ve iyi bir insan olmak için nelere dikkat edilmesi gerektiği sorularak öğrenciler düşünmeye teşvik edilir. İslam dininde ibadet ve inançla birlikte ahlaki esasların da önemli olduğu fark ettirilerek öğrencilerin toplumsal normlar hakkında bir anlayış geliştirmesi sağlanır (SDB2.3). İnsanların ahlaki gelişimini esas alan anlayışlardan olan Yesevilik, Kadirilik, Mevlevilik, Nakşibendilik ve Alevilik Bektaşilik kültürümüzde etkin olan tasavvufi yorumlar olarak incelenir. Konuyla ilgili olarak Mevlana Haftası’na değinilir. Her bir yorum biçiminin kurucuları ve öğretileri hakkında ayrıntıya girmeden genel bilgiler verilir. Ahlaki değerler bağlamında aralarındaki ilişki belirlenir.
DKAB.7.3.4
Alevilik Bektaşilikle ilgili temel kavram ve erkânlar listelenir. Bu kavram ve erkânlar hakkında araştırma yapılır. Öğrenciler; cem, cemevi, musahiplik, razılık ve kul hakkının sorulması, cemde on iki hizmet, semah, gülbank, lokma duası, Hızır ve muharrem orucu ile uygulanma şekilleri hakkında bilgiler bulur. Bu bilgiler öğretmen rehberliğinde kontrol edilir ve afiş, broşür, pano, duvar gazetesi gibi yollarla kaydedilir. Cemevinin Alevilikte ayinicem erkânının yapıldığı yol, adap ve erkân yeri olduğu ifade edilir. Bunun için ayinicem ve cemevi ile ilgili görseller kullanılır. Bektaşilerin cemevi yerine meydan evi ifadesini kullandığına değinilir. Cem çeşitleri olarak görgü cemi, ikrar cemi ve Abdal Musa cemine yer verilir. Alevilik Bektaşilikte duaların başında “bismişah”, sonunda ise “Allah Allah” lafzının söylendiği belirtilir. Gülbank konusunda lokma duasına değinilir. Alevilik Bektaşilikteki “ocak kültürü” ve “el ele, el hakka ikrarı” kavramları anlatılır. Bektaşilikte musahipliğe “ikrar ve nasip alma” da denildiği ifade edilir. Bu kavramın İslam tarihindeki muhacir ensar kardeşliğine dayandırıldığına dikkat çekilir (D4.1, D20.2).
ÖĞRENME ÇIKTILARI VE SÜREÇ BİLEŞENLERİ
DKAB.7.3.1. Din anlayışındaki yorum farklılıklarının sebeplerini sorgulayabilme
a) Din ve din anlayışı kavramlarını tanımlar.
b) Din ve din anlayışı arasındaki farklara dair sorular sorar.
c) Dinin farklı yorumlanma sebeplerine dair bilgi toplar.
ç) Dinin farklı yorumlanma sebeplerine dair topladığı bilgilerin doğruluğunu değerlendirir.
d) Dinin farklı yorumlanma sebeplerine ilişkin topladığı bilgilerden yola çıkarak dinin ne¬
den farklı yorumlandığına dair çıkarım yapar.
DKAB.7.3.2. İslam düşüncesindeki yorum biçimlerini sınıflandırabilme
a) İslam düşüncesindeki yorum biçimlerini araştırır.
b) İslam düşüncesindeki yorum biçimlerini itikadi, fıkhi ve tasavvufi yorumlar olarak ayrıştırır.
c) İslam düşüncesindeki yorum biçimlerini itikadi, fıkhi ve tasavvufi yorumlar şeklinde
tasnif eder.
ç) İslam düşüncesindeki yorum biçimlerini itikadi, fıkhi ve tasavvufi yorumlar şeklinde listeler.
DKAB.7.3.3. Kültürümüzdeki tasavvufi yorumları çözümleyebilme
a) Kültürümüzdeki tasavvufi yorumları inceler.
b) Kültürümüzdeki tasavvufi yorumlar arasındaki ilişkileri belirler.
DKAB.7.3.4. Alevilik Bektaşilik ile ilgili temel kavram ve erkânlar hakkında bilgi toplayabilme
a) Alevilik Bektaşilik ile ilgili temel kavram ve erkânlar konusunu araştırır.
b) Alevilik Bektaşilik ile ilgili temel kavram ve erkânlar hakkında bilgileri bulur.
c) Alevilik Bektaşilik ile ilgili temel kavram ve erkânlar hakkında ulaştığı bilgileri kontrol
eder.
ç) Alevilik Bektaşilik ile ilgili temel kavram ve erkânlar hakkında ulaşılan bilgileri kaydeder.
İÇERİK ÇERÇEVESİ Din Anlayışındaki Yorum Farklılıkları İslam Düşüncesinde Yorum Biçimleri Kültürümüzdeki Tasavvufi Yorumlar Alevilik Bektaşilik ile İlgili Temel Kavram ve Erkânlar
Anahtar Kavramlar erkân, itikat, mezhep, tasavvuf
Millî Eğitim Bakanlığı: https://meb.gov.tr
