Bağımlı Değişken, Bağımsız Değişken ve Kontrol Edilen Değişkenlere Örnek Deney
Aşağıda basit bir deney örneği verilmiştir:
Deney: Farklı Uyku Sürelerinin Konsantrasyona Etkisi
Bağımlı Değişken (Cevap Değişkeni)
- Bağımlı değişken, deneyin sonucunda ölçülen veya incelenen değişkendir. Bu deneyde bağımlı değişken, katılımcıların konsantrasyon seviyelerini gösterir. Konsantrasyon seviyeleri, ölçülen sonuçtur.
Bağımsız Değişken (Müdahale Değişkeni)
- Bağımsız değişken, araştırmacının deneyde kontrol ettiği ve değiştirdiği değişkendir. Bu deneyde bağımsız değişken, katılımcıların uyku süresidir. Katılımcılara farklı uyku süreleri uygulanır. Örneğin, gruplar halinde, 4 saat, 6 saat ve 8 saat uyuma süreleri verilir. Bu, araştırmacının müdahale ettiği değişkendir.
Kontrol Edilen Değişkenler
- Kontrol edilen değişkenler, deneyin güvenilirliğini ve sonuçlarını daha anlamlı kılmak için sabitlenen veya kontrol edilen faktörlerdir. Bu deneyde kontrol edilen değişkenler şunlar olabilir:
- Katılımcıların yaşları: Tüm katılımcılar aynı yaş grubundan seçilir.
- Cinsiyet: Katılımcıların cinsiyetleri aynıdır.
- Sağlık durumu: Katılımcıların sağlık durumları benzerdir.
- Deneyin yapılacağı ortam: Deney, aynı sessiz ve aydınlık ortamda gerçekleştirilir.
Deneyin Aşamaları:
- Katılımcılar, rastgele seçilmiş uyku süresine göre gruplara ayrılır.
- Her grup, uyku süresine göre belirli bir süre uyur (4 saat, 6 saat veya 8 saat).
- Sonrasında konsantrasyon seviyeleri ölçülür, örneğin, bir konsantrasyon testi kullanılarak.
- Sonuçlar analiz edilir ve farklı uyku sürelerinin konsantrasyon üzerindeki etkisi değerlendirilir.
Bu deneyde, bağımlı değişken konsantrasyon seviyeleridir, bağımsız değişken uyku süresidir ve kontrol edilen değişkenler, yaş, cinsiyet, sağlık durumu ve deney ortamı gibi faktörlerdir. Bu yapı, deneyin sonuçlarını anlamak ve farklı uyku sürelerinin konsantrasyona etkisini değerlendirmek için kullanılır.