Bağımlı Değişken, Bağımsız Değişken ve Kontrol Edilen Değişken için Örnek Deney
Bir deneyi Bağımlı, Bağımsız ve Kontrol Edilen Değişkenler şeklinde açıklamak için öncelikle bu kavramları tanımlamak gerekir.
Bağımlı değişken, deneyin sonucunu veya yanıtını ölçen değişkendir. Bağımsız değişkenin etkisini ölçmek için kullanılır.
Bağımsız değişken, deneyin kontrollü olarak değiştirilen değişkenidir. Bağımlı değişken üzerinde etkisi olup olmadığını test etmek için kullanılır.
Kontrol edilen değişken, deneyin sonucunu etkileyebilecek ancak bağımsız değişkenin etkisinden ayırt edilmesi gereken değişkendir. Bu değişkenler, deneyin sonucunu etkileyebileceğinden, sonuçların geçerliliğini sağlamak için kontrol edilmelidir.
Örnek Deneyi Açıklama
Bir deneyde, farklı miktarlarda su verilen bitkilerin boylarının nasıl etkilendiğini inceleyelim.
Bağımlı değişken: Bitki boyu
Bağımsız değişken: Su miktarı
Kontrol edilen değişkenler:
- Bitki türü
- Toprak tipi
- Işık miktarı
- Sıcaklık
Bu deneyde, bağımsız değişken olan su miktarını kontrol ederek, bağımlı değişken olan bitki boyunun nasıl etkilendiğini ölçebiliriz. Kontrol edilen değişkenleri kontrol ederek, sonuçların sadece su miktarından etkilendiğinden emin olabiliriz.
Sonuçlar
Deney sonucunda, daha fazla su verilen bitkilerin daha uzun olduğu gözlemlenebilir. Bu, su miktarının bitki boyu üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğunu gösterir.
Bu örnekte, bağımsız değişkenin etkisini ölçmek için bağımlı değişkeni ölçüyoruz. Kontrol edilen değişkenleri kontrol ederek, sonuçların bağımsız değişkenin etkisinden etkilenmediğini garanti ediyoruz.
Diğer Örnekler
- Bir ilaç deneyi: Bağımsız değişken ilaç, bağımlı değişken ise hastanın iyileşme durumudur.
- Bir eğitim deneyi: Bağımsız değişken eğitim yöntemi, bağımlı değişken ise öğrencilerin performansıdır.
- Bir pazarlama deneyi: Bağımsız değişken reklam türü, bağımlı değişken ise satış miktarıdır.
Bağımlı, Bağımsız ve Kontrol Edilen Değişkenler, bir deneyin sonuçlarını anlamlandırmak için önemli kavramlardır. Bu kavramları anlayarak, deneylerin sonuçlarını daha doğru bir şekilde yorumlayabiliriz.
