7. Sınıf Fen Bilimleri Dersi
Kuvvet ve Enerji
Kuvvet
Kuvvet, bir cismin hareketini değiştirmeye veya şeklini değiştirmeye neden olan etkidir. Kuvvet, cisimlerin hızını, yönünü veya şeklini değiştirebilir.
Kuvvet, bir cismin hareketine etki eden ivme ile cismin kütlesi çarpımı olarak tanımlanır.
Kuvvetin Birimleri
Kuvvetin birimi, Newton (N)’dur. Bir Newton, bir kilogramlık bir cismi saniyede bir metre hızlandıran kuvvettir.
Kuvvet Türleri
Kuvvetler, etki yönüne göre, etki şekline göre ve etki ettiği cismin durumuna göre sınıflandırılabilir.
Etki Yönüne Göre Kuvvetler
Etki yönüne göre kuvvetler, çekme ve itme kuvvetleri olarak ikiye ayrılır.
- Çekme kuvvetleri, cisimleri birbirine doğru çeken kuvvetlerdir. Örneğin, yerçekimi ve mıknatıslık kuvveti çekme kuvvetleridir.
- İtme kuvvetleri, cisimleri birbirinden uzaklaştıran kuvvetlerdir. Örneğin, itme, sürtünme ve hava direnci kuvveti itme kuvvetleridir.
Etki Şekline Göre Kuvvetler
Etki şekline göre kuvvetler, statik kuvvetler ve dinamik kuvvetler olarak ikiye ayrılır.
- Statik kuvvetler, cisimlerin hareket halinde olmamasını sağlayan kuvvetlerdir. Örneğin, yerçekimi ve sürtünme kuvveti statik kuvvetlerdir.
- Dinamik kuvvetler, cisimlerin hareket halinde olmasını sağlayan kuvvetlerdir. Örneğin, itme ve hava direnci kuvveti dinamik kuvvetlerdir.
Etki Edildiği Cismin Durumuna Göre Kuvvetler
Etki ettiği cismin durumuna göre kuvvetler, şekil değiştirmeye neden olan kuvvetler ve harekete neden olan kuvvetler olarak ikiye ayrılır.
- Şekil değiştirmeye neden olan kuvvetler, cisimlerin şeklini değiştiren kuvvetlerdir. Örneğin, çekme, itme ve basınç kuvveti şekil değiştirmeye neden olan kuvvetlerdir.
- Harekete neden olan kuvvetler, cisimlerin hareketini değiştiren kuvvetlerdir. Örneğin, itme, sürtünme ve hava direnci kuvveti harekete neden olan kuvvetlerdir.
Enerji
Enerji, cisimlerin hareket etme, şekil değiştirme, ısı yayma, ışık yayma ve elektrik akımı iletme gibi özelliklerinin kaynağıdır. Enerji, bir cisimden diğerine aktarılabilir.
Enerji Türleri
Enerji, kinetik enerji, potansiyel enerji, kimyasal enerji, ısı enerjisi, ışık enerjisi, elektrik enerjisi ve nükleer enerji olmak üzere çeşitli şekillerde olabilir.
- Kinetik enerji, hareket halindeki cisimlerin sahip olduğu enerjidir. Örneğin, bir arabanın sahip olduğu enerji kinetik enerjidir.
- Potansiyel enerji, cisimlerin sahip olduğu konum veya şekil nedeniyle sahip olduğu enerjidir. Örneğin, bir top merminin sahip olduğu enerji potansiyel enerjidir.
- Kimyasal enerji, maddelerin yapısında depolanmış olan enerjidir. Örneğin, gıdaların sahip olduğu enerji kimyasal enerjidir.
- Isı enerjisi, bir maddenin sıcaklığından kaynaklanan enerjidir. Örneğin, ateşten çıkan enerji ısı enerjisidir.
- Işık enerjisi, ışık dalgalarının taşıdığı enerjidir. Örneğin, güneşten gelen enerji ışık enerjisidir.
- Elektrik enerjisi, elektrik yüklerinin hareketinden kaynaklanan enerjidir. Örneğin, ampülün yanması için kullanılan enerji elektrik enerjisidir.
- Nükleer enerji, atomların çekirdeğinde depolanmış olan enerjidir. Örneğin, nükleer santrallerde kullanılan enerji nükleer enerjidir.
Enerjinin Korunumu Yasası
Enerjinin korunumu yasası, enerjinin yok edilemeyeceği veya yaratılamayacağı, sadece bir formdan diğerine dönüştürülebileceği yasasıdır. Örneğin, bir arabanın fren yapması sonucunda kinetik enerji ısı enerjisine dönüştürülür.
