Hareket ve Sürat Nedir?
- Hareket, bir cismin zamanla yer değiştirmesidir.
- Sürat, bir cismin birim zamanda aldığı yoldur. Formülü:
Sürat=Alınan Yol Gecen ZamanSürat=Geçen Zaman Alınan Yol
Örneğin: 2 saniyede 10 metre yol alan bir aracın sürati:
10 m2 s=5 m/s2s10m=5m/s
Yol-Zaman Grafiği
Sabit Süratli Hareket:
- Eşit zaman aralıklarında eşit yol alan hareketlilerin sürati sabittir.
- Bu tür hareketlerin yol-zaman grafiği düz bir çizgidir.
Grafik Çizimi Adımları:
- Koordinat Sistemi Hazırlama:
- Yatay eksen (x): Zaman (saniye, dakika).
- Dikey eksen (y): Alınan yol (metre, kilometre).
- Eksenleri Bölmelendirme:
- Ölçekli ve düzenli aralıklar kullanılır (Örnek: Her 1 cm = 1 saniye).
- Noktaları İşaretleme:
- Verilen zaman ve yol değerlerini grafikte noktalar halinde göster.
- Doğru Çizme:
- Noktaları birleştirerek düz bir çizgi çiz (Sabit sürat olduğu için).
Örnek:
| Zaman (s) | Yol (m) |
| 0 | 0 |
| 2 | 10 |
| 4 | 20 |
Sürat Hesaplama:
Grafikten seçilen iki nokta (örneğin t=2s, yol=10m):
Sürat=10 m2 s=5 m/s Sürat=2s10m=5m/s
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Sürat-Zaman Grafiği
- Sabit süratli hareketlerde sürat-zaman grafiği, zaman eksenine paralel düz bir çizgidir.
Grafik Çizimi Adımları:
- Koordinat Sistemi:
- x ekseni: Zaman.
- y ekseni: Sürat (m/s veya km/h).
- Bölmelendirme:
- Eksenleri uygun aralıklarla böl.
- Noktaları İşaretleme:
- Sürat değerleri sabitse yatay çizgi çiz (Örnek: 5 m/s).
- Alan Hesaplama:
- Grafik altındaki alan = Alınan yol.
Yol=Su¨rat×ZamanYol=Sürat×Zaman
Örnek:
| Zaman (s) | Sürat (m/s) |
| 0 | 5 |
| 3 | 5 |
| 6 | 5 |
Yol Hesaplama:
Yol=5 m/s×6 s=30 mYol=5m/s×6s=30m
- Önemli Kurallar
- Yol-zaman grafiğinde eğim = Sürat (Ne kadar dikse sürat o kadar fazladır).
- Sürat-zaman grafiğinde yatay çizgi = Sabit sürat.
- Grafiklerde eksen birimleri ve ölçek doğru belirtilmeli!
Öğrenme Etkinliği:
- Aşağıdaki tabloya göre yol-zaman ve sürat-zaman grafiklerini çizin:
| Zaman (s) | Yol (m) |
| 0 | 0 |
| 5 | 15 |
| 10 | 30 |
Çözüm:
- Sürat: 15 m5 s=3 m/s5s15m=3m/s (Sabit).
- Sürat-Zaman Grafiği: 3 m/s’de yatay çizgi.
Sonuç:
Bu grafikler hareketin analizini kolaylaştırır. Sabit süratli hareketlerde her iki grafik de doğrusal olur. Pratik yaparak pekiştirebilirsiniz!
Not: Konuyla ilgili sorularınızı yorumlara yazabilirsiniz.
