Ay Tutulması Nedir? Ay tutulması, Dünya’nın Güneş ile Ay arasına girerek Ay’ın üzerine gölge düşürmesi sonucu oluşan bir doğa olayıdır. Bu olay sırasında:
- Güneş, Dünya ve Ay aynı hizadadır.
- Dünya, Güneş’ten gelen ışınları engeller ve Ay, Dünya’nın gölgesinde kalır.
- Ay, Dünya’nın gölgesine tamamen veya kısmen girdiğinde tutulma gerçekleşir.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Ay Tutulmasının Özellikleri
- Dünya, Güneş ile Ay’ın arasındadır.
- Ay, Dünya’nın gölgesinde kaldığı için dolunay evresinde görülür.
- Sadece gece olan bölgelerden gözlemlenebilir.
- Güneş tutulmasına göre daha uzun sürer (birkaç saat).
- Çıplak gözle izlenebilir (herhangi bir özel filtre gerekmez).
- Dünya’nın gölgesi geniş olduğu için birçok bölgeden aynı anda görülebilir.
Ay Tutulması Çeşitleri
- Tam Ay Tutulması:
- Ay, Dünya’nın tam gölgesine (umbra) girer.
- Ay kırmızımsı bir renk alır (halk arasında “Kanlı Ay” denir).
- Kısmi Ay Tutulması:
- Ay, Dünya’nın gölgesinin bir kısmına girer.
- Ay’ın bir bölümü kararır.
- Yarı Gölgeli Ay Tutulması:
- Ay, Dünya’nın yarı gölgesine (penumbra) girer.
- Ay’ın rengi hafifçe kararır, belirgin değildir.
Ay Tutulması ile Güneş Tutulması Arasındaki Farklar
| Özellik | Ay Tutulması | Güneş Tutulması |
| Konum | Dünya, Güneş ile Ay arasında. | Ay, Güneş ile Dünya arasında. |
| Görünürlük | Gece olan yerlerden izlenir. | Belirli dar bir bölgeden izlenir. |
| Süre | Birkaç saat sürer. | Birkaç dakika sürer. |
| Sıklık | Daha sık görülür. | Daha nadir görülür. |
| Gözlem | Çıplak gözle güvenle izlenir. | Özel filtre gerektirir. |
Önemli Bilgiler
Ay tutulması her ay olmaz, çünkü Ay’ın yörüngesi ile Dünya’nın gölgesi her zaman aynı hizada değildir.
Kanlı Ay denilen kızıllık, Dünya’nın atmosferinden geçen Güneş ışınlarının Ay’a yansımasıyla oluşur.
Deneyerek Öğrenelim:
- Bir el feneri (Güneş), pinpon topu (Ay) ve bir portakal (Dünya) kullanarak Ay tutulmasını modelleyebilirsiniz. Dünya’nın gölgesinin Ay’ın üzerine düşmesini gözlemleyin!
Sonuç: Ay tutulması, Dünya’nın Ay’ı gölgelemesiyle oluşan doğal ve etkileyici bir olaydır. Bir sonraki Ay tutulmasını gözlemlemek için astronomi takvimini takip edebilirsiniz!
Kendini Test Et:
- Ay tutulması hangi Ay evresinde gerçekleşir?
- Ay tutulması neden her ay görülmez?
- Tam Ay tutulmasında Ay neden kırmızı görünür?